Ευρωβουλευτές και εμπειρογνώμονες σε θέματα υγείας των γυναικών ζητούν να διασφαλιστεί το δικαίωμα σε ασφαλείς αμβλώσεις σε ολόκληρη την ΕΕ, τονίζοντας ότι η σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία αποτελεί θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα.
Οι ειδικοί και οι ευρωβουλευτές συζήτησαν την αναπαραγωγική και σεξουαλική υγεία των γυναικών και την πρόσβαση στις αμβλώσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση την Τρίτη (19 Σεπτεμβρίου) στην Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων (FEMM).
«Πολλές γυναίκες το κάνουν παράνομα και με επικίνδυνο τρόπο», δήλωσε ο Πολωνός ευρωβουλευτής Robert Biedroń από το S&D, πρόεδρος της επιτροπής FEMM, ενόψει της Διεθνούς Ημέρας Ασφαλούς Άμβλωσης στις 28 Σεπτεμβρίου.
Εντός της ΕΕ, δεν υπάρχει κοινή νομοθεσία σχετικά με το δικαίωμα στην άμβλωση- κάθε χώρα αποφασίζει τη δική της πολιτική για το θέμα.
Στην Ισπανία και τη Γαλλία, από τις 2 Μαρτίου 2022, είναι δυνατή η άμβλωση έως και τις 14 εβδομάδες. Στη Σουηδία, η περίοδος είναι 18 εβδομάδες, στην Ολλανδία 22 εβδομάδες και στο Ηνωμένο Βασίλειο 24 εβδομάδες. Στη Μάλτα όμως, η άμβλωση απαγορεύεται πλήρως και στην Πολωνία υπάρχει σχεδόν πλήρης απαγόρευση.
«Αυτό το δικαίωμα πρέπει να διασφαλιστεί. Δεν έχουν όλες οι γυναίκες ίσες ευκαιρίες στην Ευρώπη», δήλωσε η Ιταλίδα ευρωβουλευτής Isabella Adinolfi από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ).
Αλλά ακόμη και στις χώρες της ΕΕ όπου επιτρέπεται η άμβλωση, η πρόσβαση σε ασφαλή και απλή περίθαλψη δεν είναι πάντα εύκολη.
Στην Ισπανία, το 13% των εφήβων που κάνουν έκτρωση το κάνουν μεταξύ της ένατης και της δέκατης τρίτης εβδομάδας της εγκυμοσύνης. «Είναι πολύ αργά», δήλωσε η γυναικολόγος και ιδρύτρια του συλλόγου AlmabyWomen Laia Sanchez κατά τη διάρκεια των συζητήσεων, καταγγέλλοντας την έλλειψη πρόσβασης στην ενημέρωση και την απουσία μαθημάτων σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας.
Για να μπορέσουν οι Ευρωπαίοι πολίτες να προστατευτούν καλύτερα από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και να αποφύγουν τις ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες, η κατανόηση της σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας είναι καθοριστικής σημασίας.
«Πρέπει να έχετε την κατάλληλη ενημέρωση για τις σεξουαλικές σχέσεις», δήλωσε η Sanchez, σημειώνοντας ότι οι παράνομες αμβλώσεις -αυτές που πραγματοποιούνται παράνομα από μη αδειοδοτημένους φορείς- μπορεί να οδηγήσουν σε διαταραχές γονιμότητας, προβλήματα ψυχικής υγείας και, στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, στο θάνατο.
Σύμφωνα με τη ΜΚΟ Γιατροί του Κόσμου, μία γυναίκα πεθαίνει κάθε εννέα λεπτά από παράνομη άμβλωση.
Η πρόσβαση είναι περιορισμένη στις ΗΠΑ και την Ευρώπη
Τον Ιούνιο του 2022, το Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών ανακοίνωσε ότι ανακαλεί το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα στην άμβλωση – που προβλέπεται από την υπόθεση Roe v. Wade – αφήνοντας στην κρίση κάθε πολιτείας να αποφασίσει αν θα διατηρήσει ή όχι αυτό το δικαίωμα.
Έκτοτε, 13 πολιτείες ανακοίνωσαν την πλήρη απαγόρευση των αμβλώσεων, μεταξύ των οποίων η Γιούτα, η Νότια Ντακότα, το Κεντάκι, το Ουισκόνσιν, η Αλαμπάμα, το Μιζούρι, η Λουιζιάνα, το Αρκάνσας και η Οκλαχόμα.
Το δικαίωμα στην άμβλωση μειώνεται επίσης σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, προειδοποίησαν οι εμπειρογνώμονες που ήταν παρόντες στη συνεδρίαση της Επιτροπής FEMM.
Το 2000, η Ουγγαρία περιόρισε την πρόσβαση στην άμβλωση επιβάλλοντας υποχρεωτική περίοδο αναμονής και σκέψης, η οποία σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει σε αναβολή μετά τη λήξη της νόμιμης προθεσμίας – καθιστώντας την άμβλωση αδύνατη. Από πέρυσι, οι γυναίκες που επιθυμούν να προβούν σε άμβλωση υποχρεούνται να ακούν τον καρδιακό παλμό του εμβρύου κατά τη διάρκεια του υπερηχογραφήματος.
Η Σλοβακία εισήγαγε επίσης υποχρεωτική περίοδο αναμονής το 2009, ενώ το 2018, 20 σχέδια περιοριστικών νομοθετημάτων παρουσιάστηκαν από βουλευτές κατά των αμβλώσεων. Όλα απορρίφθηκαν, αλλά με πολύ ισχνή πλειοψηφία, δήλωσε στους ευρωβουλευτές η Camille Gervais από το Κέντρο για τα Αναπαραγωγικά Δικαιώματα.
Διώξεις στην Πολωνία
Η Πολωνία έχει μία από τις πιο περιοριστικές νομοθεσίες στην Ευρώπη όσον αφορά την άμβλωση μετά από απόφαση του Πολωνικού Συνταγματικού Δικαστηρίου το 2020 που επιτρέπει την πρόσβαση στην άμβλωση μόνο σε περιπτώσεις βιασμού, αιμομιξίας ή όταν κινδυνεύει η ζωή της μητέρας.
Η κυβέρνηση της Πολωνίας στοχοποιεί ανθρώπους για υποτιθέμενες δραστηριότητες που σχετίζονται με την άμβλωση, εντείνοντας ένα κλίμα φόβου που αυξάνει τους κινδύνους για τις γυναίκες και τα κορίτσια, ανέφερε το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HRW) σε δελτίο τύπου που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη (14 Σεπτεμβρίου).
«Η ανελέητη καταδίωξη των πολωνικών αρχών εναντίον ανθρώπων που προσπαθούν να αποκτήσουν ή να παράσχουν βασική υγειονομική περίθαλψη μπορεί να περιγραφεί μόνο ως κυνήγι μαγισσών», δήλωσε η Hillary Margolis, ανώτερη ερευνήτρια για τα δικαιώματα των γυναικών στο HRW. «Η κυβέρνηση χρησιμοποιεί καταχρηστικά την αστυνομία και τα δικαστήρια για να προωθήσει την ατζέντα της κατά των δικαιωμάτων, μεταφέροντας τις καταχρηστικές πολιτικές της σε ιδιωτικά σπίτια, δωμάτια νοσοκομείων και γραφεία γιατρών».
Από τον Ιανουάριο του 2021, τουλάχιστον έξι γυναίκες είναι γνωστό ότι πέθαναν αφού οι γιατροί δεν διέκοψαν την εγκυμοσύνη τους παρά τις επιπλοκές που αποτελούσαν κίνδυνο για την υγεία ή τη ζωή τους, οι οποίες παραμένουν νόμιμοι λόγοι για την άμβλωση στην Πολωνία, διαπιστώνει το δελτίο τύπου της HRW.
Πρόσφατα, η Πολωνία προχώρησε ακόμη περισσότερο στη δίωξη των γυναικών που επιθυμούν να κάνουν άμβλωση ή που έχουν κάνει. Σύμφωνα με τους New York Times, Πολωνοί επιστήμονες έχουν αναπτύξει ένα κλινικό τεστ που μπορεί να καταλάβει αν μια γυναίκα έχει κάνει έκτρωση ή όχι.
Το τεστ ανιχνεύει ίχνη μισοπροστόλης ή μιφεπριστόνης, των μορίων που χρησιμοποιούνται στην ιατρική άμβλωση. Η Εισαγγελία της πόλης Βρότσλαβ δήλωσε στους New York Times ότι οι αρχές της χώρας έχουν ήδη χρησιμοποιήσει τα τεστ όταν έχουν αμφιβολίες για την έκβαση μιας εγκυμοσύνης.
«Η σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα δικαιώματα είναι θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Δεν είναι θέμα ιδεολογίας, είναι θέμα υγείας. Καλώ το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υιοθετήσουν ευρωπαϊκά πρότυπα που είναι ίδια για όλους», δήλωσε ο Κροάτης ευρωβουλευτής Predrag Fred Matić από το S&D στους παρευρισκόμενους στο Κοινοβούλιο.