Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγκαινίασε την Τετάρτη (25 Οκτωβρίου) το παγκόσμιο φόρουμ του εμβληματικού προγράμματος ξένων επενδύσεων σε υποδομές, το Global Gateway, μόλις μία εβδομάδα μετά τη διοργάνωση του αντίστοιχου Κινεζικού φόρουμ.
Το πρόγραμμα Global Gateway της ΕΕ, που ξεκίνησε πριν από δύο χρόνια, έχει ως στόχο να επενδύσει 300 δισεκατομμύρια ευρώ έως το 2027 στην ανάπτυξη υποδομών παγκοσμίως, όπως εργοστάσια παραγωγής εμβολίων, δρόμους, συνδεσιμότητα δικτύων υψηλής ταχύτητας, ψηφιοποίηση των μεταφορών και συμφωνίες για κρίσιμες πρώτες ύλες.
Το Global Gateway προωθήθηκε ως εναλλακτική λύση στην κινεζική «παγίδα χρέους», και δημιουργήθηκε για να αντιμετωπίσει τα επενδυτικά δάνεια του Πεκίνου ύψους 1 τρισεκατομμυρίου ευρώ στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Belt and Road Initiative (BRI), η οποία ξεκίνησε πριν από 10 χρόνια για να συνδέσει τον κόσμο με το Πεκίνο.
«Πρέπει επίσης να αναρωτηθούμε: πώς μπορούμε να κάνουμε περισσότερα, μαζί; Τι έχουμε μάθει μέχρι στιγμής; Σε τι πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα για να είμαστε ακόμη πιο γρήγοροι, να πάμε ακόμη πιο μακριά και να έχουμε ακόμη μεγαλύτερη επιρροή;», είπε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προς τις χώρες εταίρους και τους επενδυτές στην εναρκτήρια ομιλία της την Τετάρτη (25 Οκτωβρίου).
Σκοπός της διοργάνωσης αυτού του φόρουμ Global Gateway ήταν να αναζητηθούν τρόποι σχετικά με το μέλλον της αναπτυξιακής βοήθειας και των σχέσεών της ΕΕ με τρίτες χώρες, καθώς αντιμετωπίζει τον ανταγωνισμό της Κίνας, της Ρωσίας και άλλων μεγάλων παικτών.
Από την έναρξή του, το ευρωπαϊκό πρόγραμμα έχει ξεκινήσει 89 έργα στη Λατινική Αμερική, την Καραϊβική, τη Μέση Ανατολή, την Ασία, τον Ειρηνικό και την υποσαχάρια Αφρική και έχει δεσμεύσει 66 δισεκατομμύρια ευρώ.
Η εκδήλωση της ΕΕ πραγματοποιείται μία εβδομάδα μετά τη σύνοδο κορυφής για το κινεζικό Φόρουμ Πρωτοβουλίας για τη Ζώνη και τον Δρόμο (BRIF), στην οποία ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν συμμετείχε ως προσκεκλημένος μαζί με τον Τζόκο Γουιντόντο της Ινδονησίας, Αφρικανούς ηγέτες και τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν.
Ανταγωνισμός με κινεζικά χρήματα
Οι φωνές των Ευρωπαίων μπορεί ωστόσο να δυσκολεύονται να εισακουστούν σε αυτές τις αναπτυσσόμενες χώρες, όπου ανταγωνίζονται τις ταχύτερες επενδύσεις, ιδίως από την Κίνα.
«Επειδή γνωρίζουμε ότι πολλά από τα έργα μας μόλις ξεκινούν, είμαστε αποφασισμένοι να ξεπεράσουμε τα όποια εμπόδια και να πετύχουμε μπροστά μας, και η συμβολή και οι συμβουλές σας είναι πολύ σημαντικές για εμάς», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν στους εκπροσώπους τρίτων χωρών και των επενδυτών.
Ορισμένες χώρες, όπως η Βραζιλία, έχουν παραπονεθεί ότι οι προσφορές της ΕΕ δεν αποφασίζονται σε συντονισμό με τις κρατικές αρχές και δεν λαμβάνουν υπόψη τις τοπικές ανάγκες.
Επιχειρηματολογώντας υπέρ της ευρωπαϊκής προσφοράς, η φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι «το Global Gateway αφορά την παροχή στις χώρες μιας επιλογής, και μάλιστα μιας καλύτερης επιλογής. Διότι για πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο, οι επενδυτικές επιλογές δεν είναι μόνο περιορισμένες, αλλά όλες συνοδεύονται από πολλά ψιλά γράμματα και πολύ υψηλή τιμή».
«Μερικές φορές είναι το περιβάλλον που πληρώνει το τίμημα, μερικές φορές είναι οι εργαζόμενοι, οι οποίοι στερούνται τα δικαιώματά τους, μερικές φορές εισάγονται ξένοι εργαζόμενοι και μερικές φορές διακυβεύεται η εθνική κυριαρχία», πρόσθεσε.
Στο περιθώριο της συνόδου κορυφής, η Κομισιόν ανακοίνωσε επίσης νέες συμφωνίες για τις κρίσιμες πρώτες ύλες με τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και τη Ζάμπια, προκειμένου να μειωθεί η εξάρτηση της κάθε πλευράς από τις αγορές της άλλης όσον αφορά την προσφορά και τη ζήτηση.
«Μιλάμε όλο και περισσότερο για ανταγωνισμό προσφορών, όχι μόνο για ανταγωνισμό αφηγήσεων», δήλωσε η Επίτροπος διεθνών εταιρικών σχέσεων Γιούττα Ουρπιλάινεν στο Euractiv νωρίτερα αυτό το μήνα.
Σύμφωνα με έναν άλλο αξιωματούχο της ΕΕ, το γεγονός ότι στο πρώτο φόρουμ του Global Gateway συμμετείχαν πάνω από 40 υψηλόβαθμοι κυβερνητικοί εκπρόσωποι δείχνει ότι το Global Gateway «αποδίδει», αφήνοντας να εννοηθεί ότι ανταγωνίζεται σε μεγάλο βαθμό το αντίστοιχο φόρουμ του Πεκίνου, το BRIF.