Η δεύτερη θητεία του Πέδρο Σάντσεθ θα μπορούσε να ξεκινήσει νωρίτερα από ό,τι αναμενόταν, καθώς το Σοσιαλιστικό Κόμμα του, PSOE, κατέληξε τελικά σε συμφωνία με τη Ρεπουμπλικανική Αριστερά της Καταλονίας για την ικανοποίηση του αιτήματός της να περαστεί στο κοινοβούλιο νόμος αμνηστίας για όσους συμμετείχαν στην απόπειρα απόσχισης του 2017.
Το επίσημο «ναι» της Ρεπουμπλικανικής Αριστεράς της Καταλονίας (ERC) δεν είχε ακόμα δοθεί τη Δευτέρα, όταν συναντήθηκε ο Σάντος Σερντάν του PSOE με τον αυτονομιστή ηγέτη Κάρλες Πουτζντεμόν (JxCat).
Ο αμφιλεγόμενος νόμος περί αμνηστίας αναμένεται πράγματι να κατατεθεί στο κοινοβούλιο την Πέμπτη, ενώ η πρώτη ψηφοφορία για τον διορισμό του Σάντσεθ αναμένεται για τις 8 ή 9 Νοεμβρίου, σύμφωνα με τα όσα μετέδωσε την Τετάρτη το δημόσιο ισπανικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο RTVE.
Για να συμμετάσχει στο συνέδριο του Κόμματος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών (PES) στη Μάλαγα στις 10-11 Νοεμβρίου ως νέος πρωθυπουργός της Ισπανίας, ο Σάντσεθ πιέζει το PSOE να επιταχύνει τις διαπραγματεύσεις.
Όμως η τόσο σημαντική συμφωνία έχει ήδη επικριθεί από τον Μιγκέλ Τελάντο, αναπληρωτή γραμματέα του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης στο κοινοβούλιο, του Λαϊκού Κόμματος (PP/EPP).
Την Τρίτη, στηλίτευσε την «υποκρισία» του PSOE για την επίτευξη συμφωνίας, την ίδια ημέρα που η πριγκίπισσα Λεονόρ ορκίστηκε πίστη στο Σύνταγμα . Η συμφωνία είναι η «μεγαλύτερη επίθεση στο κράτος δικαίου στη δημοκρατική μας ιστορία», δήλωσε ο Μιγκέλ Τελάντο, ανέφερε η El País.
Αρχικά, το JxCat και το ERC έθεσαν τον νόμο περί αμνηστίας και τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την αυτοδιάθεση της Καταλονίας ως τις δύο απαραίτητες προϋποθέσεις για την υποστήριξή τους σε μια άλλη κυβέρνηση Σάντσεθ. Ενώ το δεύτερο αποκλείστηκε ως αντίθετο προς το Σύνταγμα, το πρώτο βρισκόταν ήδη στην πολιτική ατζέντα του PSOE μετά τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές της 23ης Ιουλίου.
Προς το παρόν, ο Πουτζντεμόν και ο πρόεδρος της περιφερειακής κυβέρνησης της Καταλονίας (Generalitat), Πέρε Αραγκόνες (ERC), φαίνονται ικανοποιημένοι με τη συμφωνία του Σάντσεθ ως προς το πρώτο από τα αιτήματά τους, επεσήμαναν πολιτικοί αναλυτές την Τετάρτη.
Μετά τη συμβολική «φωτογραφία των Βρυξελλών» της Δευτέρας, όπως την χαρακτήρισαν τα ισπανικά μέσα ενημέρωσης, Σάντσεθ και Αραγκόνες κατέληξαν σε συμφωνία για το περιεχόμενο του νόμου περί αμνηστίας και ανέθεσαν στις διαπραγματευτικές τους ομάδες να οριστικοποιήσουν τις λεπτομέρειες, κλείνοντας έτσι τον πολύπλοκο κύκλο των πολιτικών παραχωρήσεων.
Ωστόσο, το εν λόγω κείμενο πρέπει ακόμη να επικυρωθεί από το JXCat, οι επτά έδρες του οποίου είναι καθοριστικές για την επιστροφή του σοσιαλιστή υποψηφίου στην εξουσία.
Η συμφωνία αυτή περιλαμβάνει επίσης «πολιτικά και οικονομικά» θέματα που θα συζητηθούν και θα αναπτυχθούν στην επόμενη θητεία του νομοθετικού σώματος, όπως η μεταβίβαση περισσότερων αρμοδιοτήτων από τη Μαδρίτη στην Καταλονία, σύμφωνα με πηγές του PSOE και του ERC.
Το κλειδί της νέας συμφωνίας
Κλειδί της συμφωνίας είναι ότι το αυτονομιστικό κόμμα κατάφερε να διασφαλίσει ότι ο μελλοντικός νόμος περί αμνηστίας θα καλύπτει και όσους ερευνώνται για υποθέσεις που σχετίζονται με την πρώην ομάδα υπέρ της ανεξαρτησίας «Δημοκρατικό Τσουνάμι» και τις Επιτροπές για την Υπεράσπιση της Δημοκρατίας, δήλωσαν πηγές του ERC στο ισπανικό πρακτορείο ειδήσεων.
Ο μελλοντικός νόμος περί αμνηστίας πρέπει πράγματι «να περιλαμβάνει όλα τα πολιτικά αντίποινα», δήλωσε η Πατρίσια Πλάχα, εκπρόσωπος της περιφερειακής κυβέρνησης της Καταλονίας, σχετικά με όσους διώκονται όχι μόνο για τα σοβαρά γεγονότα του 2017 αλλά και για προηγούμενες υποθέσεις.
Το Δημοκρατικό Τσουνάμι δημιουργήθηκε το 2019 από πολλά ηγετικά στελέχη της καταλανικής κοινωνίας των πολιτών και των πολιτικών κομμάτων για να αντιταχθεί στις δικαστικές αποφάσεις που θέτουν εκτός νόμου διαδηλώσεις για την ανεξαρτησία της περιοχής μεταξύ 2012 και 2021.
Οι Επιτροπές για την Υπεράσπιση της Δημοκρατίας ιδρύθηκαν το 2017 για να προωθήσουν τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία λίγο μετά την αναστολή και την κήρυξη παράνομου από το Συνταγματικό Δικαστήριο του δημοψηφίσματος που διεξήχθη στην Καταλονία την 1η Οκτωβρίου του ίδιου έτους.
Πηγές του ERC δήλωσαν στο ισπανικό πρακτορείο ειδήσεων ότι το κείμενο του μελλοντικού νόμου περί αμνηστίας δεν θα αναφέρει τον υποτιθέμενο εγκληματικό χαρακτήρα του δημοψηφίσματος της 1ης Οκτωβρίου 2017, όπως επίσης ζητά η JxCat.
Το PP και το VOX εντείνουν τη μάχη
Οι συμφωνίες του Σάντσεθ με το JxCat, το ERC, το Sumar, το Βασκικό Εθνικιστικό Κόμμα (PNV), το βασκικό αυτονομιστικό EH Bildu και άλλους περιφερειακούς σχηματισμούς ανοίγουν τώρα τον δρόμο για να παραμείνει στην εξουσία για άλλη μια τετραετία.
Ωστόσο, ο Σάντσεθ είναι επίσης πιθανό να έχει απέναντί του μια σφοδρή αντιπολίτευση από το PP και το VOX, με το πρώτο να είναι η κύρια ομάδα της αντιπολίτευσης με πλειοψηφία στη Γερουσία και το δεύτερο η τρίτη μεγαλύτερη δύναμη στο κοινοβούλιο.
Και τα δύο κόμματα έχουν ήδη ανακοινώσει ότι θα αοευθύνουν κάλεσμα για νέες διαδηλώσεις, μετά από εκείνη που πραγματοποίησε το VOX σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τον νόμο περί αμνηστίας στη Μαδρίτη το περασμένο Σάββατο. Αρκετές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών κάλεσαν σε διαδήλωση κατά του έκτακτου μέτρου χάριτος για τις 18 Νοεμβρίου.
Εν τω μεταξύ, ο ηγέτης του PP Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό επανέλαβε ότι θα καταθέσει αγωγή στο Συνταγματικό Δικαστήριο για να προσπαθήσει να σταματήσει την «παράδοση» του Σάντσεθ στους Καταλανούς αυτονομιστές.