Η Ουκρανία και η Ρωσία ανακοίνωσαν την Τετάρτη (3 Ιανουαρίου) την πρώτη ανταλλαγή ομήρων πολέμου εδώ και σχεδόν πέντε μήνες, με περισσότερους από 200 να απελευθερώνονται τελικά από κάθε πλευρά ύστερα από πολύπλοκες διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο και με τη μεσολάβηση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας δήλωσε ότι 248 στρατιωτικοί παραδόθηκαν από την Ουκρανία. Το Κίεβο, από την άλλη, δήλωσε ότι έφερε στην πατρίδα του 230 άτομα – 224 στρατιώτες και έξι πολίτες – χαρακτηρίζοντας την επιχείρηση ανταλλαγής ως τη μεγαλύτερη καταγεγραμμένη ανταλλαγή στρατευμάτων μέχρι στιγμής.
Το υπουργείο Εξωτερικών των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων αναγνωρίζοντας τον ρόλο του, ανακοίνωσε ότι η ανταλλαγή κατέστη δυνατή χάρη στις «ισχυρές φιλικές σχέσεις» του τόσο με τη Μόσχα όσο και με το Κίεβο.
Επίσης, εξέφρασε την πρόθεσή του τόσο για περαιτέρω ανθρωπιστικές προσπάθειες όσο και για την εξεύρεση ειρηνευτικής λύσης στον πόλεμο.
Ένα βίντεο που δόθηκε στη δημοσιότητα από τις ουκρανικές αρχές έδειχνε τους κρατούμενους που επέστρεφαν ντυμένους με τη γαλαζοκίτρινη σημαία της χώρας να κατεβαίνουν από ένα λεωφορείο, να τραγουδούν τον εθνικό ύμνο και να φωνάζουν τον πατριωτικό χαιρετισμό «Δόξα στην Ουκρανία».
Οι περισσότεροι, αλλά όχι όλοι, φαίνονταν να είναι καλά στην υγεία τους.
Ένας από τους επιστρέφοντες φώναξε: «Είμαστε στο σπίτι μας! Δεν μας ξεχάσατε!».
Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, από την άλλη, έδωσε στη δημοσιότητα ένα παρόμοιο βίντεο με την επιστροφή ένστολων κρατουμένων που έφτασαν στο Μπέλγκοροντ με λεωφορεία. «Θα είμαι στο σπίτι μου σε περίπου πέντε ώρες, αυτό σημαίνει χαρά», δήλωσε ένας άντρας.
Παρά την έλλειψη συνομιλιών για τον τρόπο τερματισμού του 22μηνου πολέμου, το Κίεβο και η Μόσχα έχουν πραγματοποιήσει πολλές ανταλλαγές κρατουμένων από τους πρώτους μήνες της ρωσικής εισβολής τον Φεβρουάριο του 2022.
Όμως ο ρυθμός των ανταλλαγών μειώθηκε το 2023, ενώ η τελευταία ανταλλαγή είχε γίνει τον Αύγουστο.
Ο Kyrylo Budanov, επικεφαλής της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών HUR της Ουκρανίας, ξεχώρισε τον «άμεσο ρόλο» των ΗΑΕ, λέγοντας: «Μετά από ένα σημαντικό χρονικό διάστημα, καταφέραμε να πραγματοποιήσουμε μια πολύ δύσκολη ανταλλαγή κρατουμένων».
Ο πρόεδρος Volodymyr Zelenskyy δήλωσε ότι ήταν «πραγματικά μια μεγάλη μέρα για την Ουκρανία» και υποσχέθηκε να προχωρήσει σε περαιτέρω ανταλλαγές που θα διευκολυνθούν με την επέκταση του λεγόμενου «ταμείου ανταλλαγής» αιχμαλώτων Ρώσων στρατιωτών.
«Όσο περισσότερους Ρώσους αιχμαλωτίζουμε, τόσο πιο αποτελεσματικές θα είναι οι διαπραγματεύσεις σχετικά με τις ανταλλαγές», είπε στο βραδινό βιντεοσκοπημένο του μήνυμα.
Είπε ότι ορισμένοι από τους επαναπατριζόμενους είχαν προηγουμένως καταγραφεί ως αγνοούμενοι.
Όσοι επαναπατρίστηκαν στην Ουκρανία προέρχονταν από διάφορους κλάδους των ενόπλων δυνάμεών της, ενώ κάποιοι συμμετείχαν και στην σχεδόν τρίμηνη υπεράσπιση του εργοστασίου χάλυβα Azovstal στο λιμάνι της Μαριούπολης πριν αυτό καταληφθεί από τις ρωσικές δυνάμεις τον Μάιο του 2022.
Από τη ρωσική πλευρά, μια ανακοίνωση του υπουργείου Άμυνας ανέφερε ότι οι απελευθερωμένοι κρατούμενοι της θα υποβληθούν σε ιατρικούς ελέγχους και θεραπεία.
Η Επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Ρωσίας, Tatyana Moskalkova, ευχαρίστησε τον πρόεδρο Vladimir Putin και τις στρατιωτικές και μυστικές υπηρεσίες για τις προσπάθειές τους στην ανταλλαγή.