Η Επιτροπή της Βενετίας, ένα συνταγματικό συμβουλευτικό όργανο του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΣτΕ), αναμένεται να υποστηρίξει τον ισπανικό νόμο περί αμνηστίας, αν και προτείνει βελτιώσεις στο κείμενο και ζητεί ήρεμο διάλογο πριν από την έγκριση, σύμφωνα με σχέδιο έκθεσης που είδε το ισπανικό πρακτορείο ειδήσεων.
Το ισπανικό πρακτορείο ειδήσεων έχει πρόσβαση σε σχέδιο έκθεσης για το νόμο, το οποίο συμφωνήθηκε από το κυβερνών Σοσιαλιστικό Κόμμα και τις δύο κύριες αυτονομιστικές δυνάμεις της Καταλονίας «Μαζί για την Καταλονία» (JxCat) και τη Ρεπουμπλικανική Αριστερά της Καταλονίας (ERC) – το οποίο βρίσκεται ακόμη στην κοινοβουλευτική διαδικασία στην Ισπανία και θα επανεξεταστεί από το συμβουλευτικό όργανο του COE στις 15 Μαρτίου.
Η προκαταρκτική γνωμοδότηση της Επιτροπής χαιρετίστηκε θερμά στις τάξεις του PSOE ως επιβεβαίωση του οράματος του Ισπανού πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ ότι ο μελλοντικός νόμος είναι ένα «τέλειο» νομικό εργαλείο για την προώθηση της «συμφιλίωσης» με την Καταλονία μετά από αρκετά χρόνια ταραχώδους σχέσεων μεταξύ αυτής και της Μαδρίτης.
Ο Σάντσεθ εξαρτάται από την κοινοβουλευτική υποστήριξη του JxCat, του ERC, του δεξιού βασκικού PNV και του ριζοσπαστικού αριστερού βασκικού EH-Bildu για να παραμείνει στην εξουσία. Μεταξύ των πολλών παραχωρήσεων του Σάντσεθ προς τους Καταλανούς αυτονομιστές είναι και ο νόμος περί αμνηστίας σε όσους συμμετείχαν στις αποσχιστικές ενέργειες.
Το Σάββατο, ο εκπρόσωπος του PSOE στο κοινοβούλιο, Πάτσι Λόπεθ, προέτρεψε το Λαϊκό Κόμμα (Partido Popular/EPP), την κύρια δύναμη της αντιπολίτευσης, να αποδεχθεί τη γνώμη των εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου της Ευρώπης.
«Το Partido Popular, σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να σωπάσει λίγο παραπάνω και να έχει λίγη περισσότερη ντροπή», είπε.
Σύμφωνα με τον Χαούμε Ασενς, πρώην βουλευτή και μέλος του αριστερού κόμματος Sumar, μια συμφωνία μεταξύ του Σοσιαλιστικού Κόμματος, του JxCat και του ERC είναι «θέμα χρόνου» και θα μπορούσε να ανακοινωθεί στις αρχές αυτής της εβδομάδας, σύμρφωνα με τα όσα μετέφωσε το ισπανικό πρακτορείο ειδήσεων.
Ξεκάθαρος ο δρόμος για την επιστροφή του Πουτζδεμόν στην Ισπανία
Η ανακοίνωση μιας τελικής συμφωνίας θα ανοίξει το δρόμο για να εγκριθεί το εν λόγω νομοσχέδιο στο κοινοβούλιο και στη συνέχεια να σταλεί στη Γερουσία, όπου το Λαϊκό Κόμμα έχει την πλειοψηφία. Ο δεξιός σχηματισμός έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα προσπαθήσει να καθυστερήσει την έγκριση του νόμου καθώς τον θεωρεί αντισυνταγματικό.
Τόσο το PP όσο και το ακροδεξιό κόμμα Vox έχουν ανακοινώσει ότι θα αντιταχθούν σθεναρά στον κανόνα ,καθώς με αυτόν παραγράφονται ουσιαστικά οι αυτονομιστικές ενέργειες που διαπράχθηκαν μεταξύ 2012 και 2023, ενδεχομένως και των αδικημάτων «τρομοκρατίας», που είχαν τη μορφή τακτικών διαδηλώσεων και μιας ισχυρής επίθεσης ενάντια του Ανώτατου Δικαστηρίου της Ισπανίας, του Συνταγματικού Δικαστηρίου και του Δικαστηρίου της ΕΕ.
Ο Πουτζδεμόν, ο οποίος βρίσκεται υπό έρευνα από το Ανώτατο Δικαστήριο από την Πέμπτη για αδικήματα «τρομοκρατίας» στην υπόθεση του λεγόμενου «δημοκρατικού τσουνάμι», θα είναι νομικά «προστατευμένος» σύμφωνα με την τελευταία εκδοχή του κειμένου της αμνηστίας, δήλωσε ο Άσενς. Αυτό θα άνοιγε τον δρόμο για την επιστροφή του στην Ισπανία.
Εν τω μεταξύ, στο Χ, ο πρώην πρόεδρος της καταλανικής κυβέρνησης (Generalitat) κάλεσε όλες τις αποσχιστικές δυνάμεις (δεξιές και αριστερές) να «συγκεντρωθούν» και να «επανενωθούν» σε ένα «νέο στάδιο» στο οποίο «θα αφήσουν πίσω τους την ηττοπάθεια» και «θα πιάσουν το νήμα από εκεί που έπρεπε να το αφήσουμε».
Μια πλήρως ανεξάρτητη έκθεση
Το συμβουλευτικό όργανο προειδοποίησε ότι ο ρόλος του δεν ήταν να παρέμβει στην πολιτική συζήτηση στην Ισπανία ούτε να αποφανθεί για την καταλληλότητα του προτεινόμενου νόμου, καθώς πρόκειται για πολιτικές αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν από την ισπανική κυβέρνηση και το ισπανικό κοινοβούλιο, μετέδωσε το RTVE.
Είπε επίσης ότι στην επόμενη -και τελική- έκθεσή του, το όργανο δεν θα γνωμοδοτήσει σχετικά με τη συνταγματικότητα ή τη συμβατότητά του με το δίκαιο της ΕΕ.
Το προσχέδιο κειμένου υποστηρίζει τη δυνατότητα θέσπισης νόμου αμνηστίας εφόσον πληροί τις απαιτήσεις της νομιμότητας, του σεβασμού του διεθνούς δικαίου, της ασφάλειας δικαίου μέσω σαφούς ορισμού των πράξεων που καλύπτονται από το νόμο και των εξαιρέσεων από αυτόν, μιας διαδικασίας που επιτρέπει τη συζήτηση και τη συμμετοχή, και του σεβασμού της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης, μεταξύ άλλων «κόκκινων γραμμών».
Η διάκριση των εξουσιών στην Ισπανία δεν κινδυνεύει
Στα προκαταρκτικά συμπεράσματά της, η Επιτροπή αναφέρει επίσης ότι το σχέδιο νόμου περί αμνηστίας δεν θέτει σε κίνδυνο τη διάκριση των εξουσιών στην Ισπανία.
Ωστόσο, υπενθυμίζει ότι η πρόταση έχει προκαλέσει βαθιές -και σε ορισμένες περιπτώσεις βίαιες- διαιρέσεις στην ισπανική κοινωνία, τα θεσμικά όργανα, το δικαστικό σώμα και τον ακαδημαϊκό κόσμο, και ενθαρρύνει όλες τις αρχές να αφιερώσουν τον απαραίτητο χρόνο για έναν ουσιαστικό διάλογο.
Η Επιτροπή διατυπώνει επίσης διάφορες συστάσεις, σημειώνοντας ότι το πεδίο εφαρμογής του αμφιλεγόμενου νόμου είναι πολύ ευρύ και μάλλον απροσδιόριστο, και ως εκ τούτου προτείνει να καθοριστεί με μεγαλύτερη ακρίβεια, ώστε τα αποτελέσματά του να είναι πιο προβλέψιμα.
Προτείνει επίσης να αφαιρεθεί το κριτήριο με το οποίο τα «τρομοκρατικά εγκλήματα» εξαιρούνται ή όχι, ανάλογα με το αν υπάρχει ή όχι τελεσίδικη απόφαση, μια διάταξη που τροποποιήθηκε στη συνέχεια με τροποποιήσεις από την έκδοση της 13ης Νοεμβρίου που χρησιμοποίησε το συμβουλευτικό όργανο του Συμβουλίου της Ευρώπης για την ανάλυσή του.