Το δημόσιο χρέος της Πολωνίας πρόκειται να ανέλθει σχεδόν στο 80% του ΑΕΠ της χώρας έως το 2034, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – μια εκτίμηση που ο οικονομολόγος Jakub Sawulki θεωρεί απαισιόδοξη, αν και προειδοποιεί ότι οι τρέχουσες τάσεις δείχνουν ότι το δημόσιο χρέος θα εκτοξευθεί στα ύψη.
Η Επιτροπή δημοσίευσε πρόσφατα την «Εποπτεία της βιωσιμότητας του χρέους», η οποία παρέχει μια επισκόπηση των προκλήσεων δημοσιονομικής βιωσιμότητας που αντιμετωπίζουν οι χώρες της ΕΕ βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, προβλέποντας ότι η Πολωνία θα έχει την τρίτη πιο σημαντική αύξηση μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ μεταξύ του παρόντος και του 2034.
Ο Sawulki, από την πλευρά του, προβλέπει ότι το δημόσιο χρέος της Πολωνίας αναμένεται να αυξηθεί από 50% του ΑΕΠ σήμερα σε 77% το 2034. «Χαμηλή αύξηση του ΑΕΠ συν υψηλά ποσοστά, συνοδευόμενα από υψηλό έλλειμμα – όλα αυτά θα οδηγήσουν στην έκρηξη του δημόσιου χρέους», τόνισε ο Sawulski στο X.
Οι προβλέψεις του Sawulski βασίζονται στην υπόθεση της μη αλλαγής της δημοσιονομικής πολιτικής, που στην περίπτωση της Πολωνίας θα σήμαινε διατήρηση του ελλείμματος σε υψηλά επίπεδα, αλλά και αργή αύξηση του ΑΕΠ, η οποία δεν αναμένεται να ξεπεράσει το 2% μετά το 2030, και υψηλά επιτόκια, τα οποία αναμένεται να αυξηθούν από 2% σήμερα σε 4% μετά το 2030.
Αν και ο Sawulki αναγνωρίζει μια «έκρηξη» του δημόσιου χρέους, θεωρεί ότι οι προβλέψεις της Επιτροπής είναι ιδιαίτερα απαισιόδοξες και απίθανο να πραγματοποιηθούν, δηλώνοντας ότι είναι δύσκολο να προβλεφθεί αν θα εκπληρωθούν όλες οι προϋποθέσεις που αναφέρονται για το έλλειμμα, τα επιτόκια και την αύξηση του ΑΕΠ.
Ως εκ τούτου, η πρόβλεψη θα πρέπει να αντιμετωπιστεί ως το «χειρότερο σενάριο», δήλωσε ο Sawulski.
Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η Πολωνία θα πρέπει να αγνοήσει τις προβλέψεις της Επιτροπής, διότι, βάσει του νέου δημοσιονομικού κανόνα της ΕΕ, θα αποτελέσουν τη βάση για την αξιολόγηση των προσπαθειών της χώρας για τη μείωση του ελλείμματος. Επομένως, η Πολωνία αναμένεται να διατηρήσει το έλλειμμά της κάτω από το 60% μεσοπρόθεσμα, εξήγησε ο Sawulski.
«Αυτό που θα μπορούσε να βοηθήσει την Πολωνία είναι η ειδική μεταχείριση των αμυντικών δαπανών, η οποία ενδέχεται να έχει αντίκτυπο στην απαιτούμενη μείωση του ελλείμματος, αν και δεν είναι γνωστό σε ποιο βαθμό», είπε.
Σε κάθε περίπτωση, πρόσθεσε ο Sawulski, η Πολωνία πρέπει να προετοιμαστεί για τη δημοσιονομική εξυγίανση, να αναζητήσει νέες πηγές για τη χρηματοδότηση των αυξανόμενων δαπανών και να θυμάται ότι οι δημοσιονομικοί κανόνες της ΕΕ γίνονται όλο και πιο περίπλοκοι και όχι απλούστεροι.
Μετά την επιβράδυνση της ανάπτυξης το 2023, η ΕΕ εισέρχεται στο 2024 με χειρότερα από τα αναμενόμενα οικονομικά αποτελέσματα, σύμφωνα με την έκθεση της Επιτροπής. Μέχρι το 2025, έξι κράτη μέλη θα έχουν επίπεδα χρέους άνω του 90%, σύμφωνα με τα στοιχεία.
Μεσοπρόθεσμα, έως το 2034, εννέα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας, διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να δουν το δημόσιο χρέος τους να αυξάνεται απότομα. Μακροπρόθεσμα, έως το 2070, η Πολωνία είναι μία από τις 14 χώρες με μέτριο κίνδυνο για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.