Η κυβέρνηση του Robert Fico της Σλοβακίας ενέκρινε την Τετάρτη έναν αμφιλεγόμενο νόμο που αποσκοπεί στην αυστηροποίηση του κρατικού ελέγχου του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα RTVS. Η κίνηση αυτή συνάντησε αντιδράσεις, με τους επικριτές να υποστηρίζουν ότι εξακολουθεί να αποτελεί απειλή για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης στη Σλοβακία, παρά τις μικρές αλλαγές στην τελική πρόταση.
Ενώ το υπουργείο Πολιτισμού της Σλοβακίας πρότεινε αρχικά ένα σχέδιο νόμου για το RTVS τον Μάρτιο, υπαναχώρησε από την πρόταση και δήλωσε ότι θα εξετάσει το ενδεχόμενο τροποποιήσεων μετά από αντιδράσεις των επικριτών, λέγοντας ότι η μεταρρύθμιση έρχεται σε σύγκρουση με την Ευρωπαϊκή Πράξη για την Ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης (EMFA) και διάφορα διεθνή πρότυπα, συμπεριλαμβανομένης της σύστασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη διακυβέρνηση των δημόσιων μέσων ενημέρωσης.
Ωστόσο, το σχέδιο νόμου επανήλθε με μικρές αλλαγές και εγκρίθηκε τελικά από την κυβέρνηση την Τετάρτη, η οποία διαβίβασε τη νομοθεσία στο κοινοβούλιο προς έγκριση.
Σύμφωνα με τη ανανεωμένη νομοθετική πρόταση, η RTVS πρόκειται να μετονομαστεί σε STVR (Slovak Television and Radio) αντί του αρχικά προτεινόμενου «STaR» και, εάν τεθεί σε ισχύ, οι εντολές του σημερινού γενικού διευθυντή της RTVS Ľuboš Machaj και των μελών του σημερινού συμβουλίου της RTVS θα λήξουν.
Τα αναδιαμορφωμένα όργανα του εθνικού ραδιοτηλεοπτικού φορέα STVR θα αποτελούνται από το συμβούλιο και τον γενικό διευθυντή.
Ωστόσο, ενώ το συμβούλιο θα εξακολουθήσει να έχει εννέα μέλη, η διαδικασία επιλογής θα αλλάξει, καθώς τώρα προβλέπεται ότι ο κυβερνητικός συνασπισμός θα αποφασίζει για τη σύνθεσή του, με τον υπουργό Πολιτισμού να πρέπει να προτείνει τέσσερα μέλη, ενώ τα υπόλοιπα πέντε θα εκλέγονται από το κοινοβούλιο.
Όσον αφορά τον διευθυντή, το συμβούλιο θα έχει την εξουσία να εκλέγει ή να απολύει τον διευθυντή και σε αντίθεση με την αρχική πρόταση, δεν θα επιτρέπεται η απομάκρυνσή του χωρίς να αναφέρεται συγκεκριμένος λόγος.
Σε αντίθεση πάλι με την αρχική πρόταση, δεν θα υπάρξει νέο «συμβούλιο προγράμματος», παρόλο που το τελευταίο υποτίθεται ότι θα αξιολογούσε και θα έλεγχε το πρόγραμμα του RTVS «όσον αφορά τη συμμόρφωση με τον δημόσιο χαρακτήρα της ραδιοτηλεόρασης». Το εν λόγω συμβούλιο είχε προκαλέσει έντονο κύμα αντιδράσεων στους ειδικούς της βιομηχανίας των μέσων ενημέρωσης και της αντιπολίτευσης με πολλούς να υποστηρίζουν ότι θα πρόκειται για ένα συμβούλιο που θα λειτουργεί ως «όργανο λογοκρισίας».
Τώρα η κυβέρνηση στοχεύει στη δημιουργία μιας «επιτροπής δεοντολογίας», η οποία θα πρέπει να λειτουργεί ως συμβουλευτικό όργανο του συμβουλίου του STVR, ενώ η μεταρρύθμιση δεν θα υπόκειται πλέον και σε διαδικασία ταχείας υποβολής σχολίων.
Σε ένα βίντεο που δημοσίευσαν οι εργαζόμενοι του RTVS, εκ των οποίων περισσότεροι από 1.200 που υπέγραψαν δήλωση κατά της μεταρρύθμισης, δήλωσαν: «Εάν οι πολιτικοί αναλάβουν τον έλεγχο των δημόσιων μέσων ενημέρωσης και καταστήσουν το RTVS υπηρέτη της εξουσίας και των συμφερόντων τους, φοβόμαστε ότι δεν θα είμαστε πλέον σε θέση να εγγυηθούμε την αντικειμενικότητα, την ανεξαρτησία και την αλήθεια».
Από την πλευρά του, ο Fico υποστηρίζει ότι χρειάζονται αλλαγές στο RTVS, καθώς «δεν είναι σε θέση να ικανοποιήσει το δικαίωμα του κοινού σε αντικειμενική ενημέρωση».
«Πώς μπορεί να παρέχει αντικειμενική πληροφόρηση όταν βρίσκεται σε συνεχή διαμάχη με την κυβέρνηση;» ρώτησε ρητορικά ο Fico σε συνέντευξη Τύπου τη Δευτέρα.
Για πολλά χρόνια, οι Σλοβάκοι τηλεθεατές αξιολογούσαν τις τηλεοπτικές ειδήσεις του RTVS ως τις πιο αντικειμενικές στη Σλοβακία.
Η σημερινή κυβέρνηση της Σλοβακίας ασκεί συνεχώς κριτική στο RTVS, με τον Fico να υπόσχεται ότι θα «κυνηγήσει» τον γενικό διευθυντή του.
Τον Δεκέμβριο, οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα καταδίκασαν αυτές τις επιθέσεις και κάλεσαν τη Μπρατισλάβα να μην υπονομεύσει την ανεξαρτησία του RTVS.