Τα κράτη μέλη της ΕΕ θα πρέπει να επικεντρωθούν στην εφαρμογή του συμφώνου για τη μετανάστευση, το οποίο δημιουργεί μια «win-win» κατάσταση, δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ στο Euractiv, σχολιάζοντας δημοσιεύματα που αναφέρουν ότι ορισμένες πρωτεύουσες της ΕΕ πιέζουν να αναθέσουν τις διαδικασίες διαχείρισης της μετανάστευσης σε τρίτες χώρες.
Μια ομάδα κρατών μελών της ΕΕ, με επικεφαλής την Τσεχία και τη Δανία, ετοιμάζουν επιστολή προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με την οποία ζητούν οι μετανάστες που προσπαθούν να φτάσουν στην ΕΕ να μεταφέρονται σε επιλεγμένες τρίτες χώρες πριν φτάσουν στις ακτές του μπλοκ.
Έπειτα από συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στην Κοπεγχάγη στις 6 Μαΐου, το Euractiv ενημερώθηκε ότι στην επιστολή τους οι υπουργοί θα ζητήσουν τη συνέχιση της μεταρρύθμισης της μεταναστευτικής πολιτικής και της πολιτικής ασύλου της ΕΕ κατά τη διάρκεια την επόμενης θητείας της Κομισιόν.
Αξιωματούχος της ΕΕ που βρίσκεται κοντά στο θέμα δήλωσε στο Euractiv ότι πρώτα όμως θα πρέπει να εφαρμοστεί το ισχύον σύμφωνο για τη μετανάστευση.
«Εμμένουμε στην εφαρμογή των συμφωνηθέντων […] αυτή είναι η πυξίδα μας», δήλωσε ο αξιωματούχος της ΕΕ, προσθέτοντας ότι το νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση υπογράφηκε από όλα τα κράτη μέλη «ακριβώς επειδή δημιουργεί μια κατάσταση που όλοι κερδίζουν».
Σε επικοινωνία με το Euractiv, η εκπρόσωπος της Επιτροπής Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, Anitta Hipper, δήλωσε ότι είναι δυνατόν η ΕΕ και τα κράτη μέλη να συνεργαστούν με χώρες εκτός ΕΕ για τη διαχείριση της μετανάστευσης.
«Είναι σημαντικό αυτό να γίνει με πλήρη σεβασμό του δικαίου της ΕΕ και του διεθνούς δικαίου», πρόσθεσε.
Αναφερόμενη στις πρόσφατες πρωτοβουλίες της ΕΕ με την Τυνησία, τη Μαυριτανία και την Αίγυπτο, η Hipper δήλωσε ότι αναπτύσσεται ένα «νέο παράδειγμα που βασίζεται σε ολοκληρωμένες εταιρικές σχέσεις» με πολλές από τις χώρες προέλευσης και διέλευσης προς την ΕΕ.
Ωστόσο, η ανάθεση των διαδικασιών μετανάστευσης σε τρίτες χώρες αντιμετωπίζει αρκετές προκλήσεις.
Μία από αυτές είναι η Frontex, η οποία δεν μπορεί να λειτουργήσει εκτός του εδάφους της ΕΕ.
Όσον αφορά στην μεταναστευτική συμφωνία Ιταλίας-Αλβανίας, η οποία ευνοεί την εξωτερική ανάθεση των διαδικασιών ασύλου, ο εκτελεστικός διευθυντής του Frontex Hans Leijtens σημείωσε τα εξής: «Δεν μας επιτρέπεται να βοηθήσουμε την Αλβανία να επαναπατρίσει τους μετανάστες […] Αν η Ιταλία χρειάζεται βοήθεια, μπορούμε να το κάνουμε στο ιταλικό έδαφος με ιταλική δικαιοδοσία».
Ορισμένοι αμφισβητούν επίσης κατά πόσον η χρηματοδότηση της ΕΕ μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ένα σενάριο εξωτερικής ανάθεσης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει δώσει απάντηση μέχρι τη στιγμή της δημοσίευσης του παρόντος άρθρου.
Η ακροδεξιά οδηγεί την ατζέντα του ΕΛΚ
Ο Ισπανός σοσιαλιστής ευρωβουλευτής Juan Fernando López Aguilar (S&D) δήλωσε στο Euractiv ότι η ανάθεση διαδικασιών μετανάστευσης σε τρίτες χώρες δεν αποτελεί μέρος του ισχύοντος συμφώνου για τη μετανάστευση.
«Το σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο έχει ως στόχο ακριβώς να βάλει τέλος σε αυτή την αλληλουχία δράσης-αντίδρασης χωρίς στρατηγική», είπε, προσθέτοντας ότι μια τέτοια πρόταση δεν οδηγεί σε μια ευρωπαϊκή απάντηση στο πρόβλημα.
Ο Aguilar εξήγησε ότι εδώ και χρόνια η κεντροδεξιά της ΕΕ μπαίνει στον πειρασμό να ακολουθήσει το παράδειγμα της ακροδεξιάς και του εξτρεμισμού, δήθεν για να ανταγωνιστεί εκλογικά.
«Είναι ένα μεγάλο λάθος και δεν έχει λειτουργήσει ποτέ […] Οι ψηφοφόροι μπορούν να διακρίνουν τη διαφορά μεταξύ του πρωτότυπου και του αντίγραφου και ποιο πήρε [τελικά] το προβάδισμα […] σε ένα τέτοιο δίλημμα, οι ψηφοφόροι θα προτιμούσαν το πρωτότυπο, που είναι η ακροδεξιά», είπε.
Οι επικριτές στην Πράγα, επίσης, εκτιμούν ότι η τσεχική κυβέρνηση ανοίγει και πάλι τη συζήτηση για το μεταναστευτικό με μια πρόταση λίγο πριν από τις εκλογές, καθώς το κλίμα γίνεται όλο και πιο εχθρικό στο εσωτερικό της λόγω του ότι συμφώνησε στο πρόσφατο μεταναστευτικό σύμφωνο της ΕΕ.
Από την πλευρά του, ο αριστερός Έλληνας ευρωβουλευτής Κώστας Αρβανίτης δήλωσε ότι η ιστορία και η πραγματικότητα έχουν αποδείξει ότι τέτοιες προτάσεις δεν λειτουργούν αποτρεπτικά, αλλά οδηγούν «σε πιο ακραίες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στην ενίσχυση των διακινητών».
«Εάν η πολιτική της ΕΕ δεν υιοθετήσει τη θέση μας για υποχρεωτική και αναλογική μετεγκατάσταση των αιτούντων άσυλο σε όλα τα κράτη μέλη, με ουσιαστικές πολιτικές ένταξης, ο δρόμος φαίνεται να είναι αδιέξοδος», πρόσθεσε.
Η ιδέα αρέσει στο CDU της Γερμανίας
Η συζήτηση σχετικά με το μοντέλο Ηνωμένου Βασιλείου-Ρουάντα έχει επίσης βρεθεί στο επίκεντρο της συζήτησης στη Γερμανία. Η υπουργός Εσωτερικών Nancy Faeser δήλωσε ότι θα αξιολογήσει κατά πόσον οι διαδικασίες ασύλου θα μπορούσαν επίσης να διεκπεραιωθούν σε τρίτες χώρες εκτός ΕΕ.
Ωστόσο, η σημερινή γερμανική κυβέρνηση είναι διχασμένη ως προς το θέμα αυτό: οι Πράσινοι ειδικότερα αντιτίθενται σε μια τέτοια κίνηση, καθώς πιστεύουν ότι θα επηρεάσει μια ισοδύναμη ευρωπαϊκή λύση την οποία υποστηρίζουν και επιδιώκουν.
Όταν ρωτήθηκε σχετικά με τη γερμανική υποστήριξη για την εξωτερική ανάθεση των διαδικασιών ασύλου από την ΕΕ σε ξένες χώρες, εκπρόσωπος του υπουργείου Εσωτερικών αρκέστηκε να αναφερθεί στην εν εξελίξει επανεξέταση από τη Γερμανία μιας εθνικής λύσης.
«Η εξέταση αυτή έχει ξεκινήσει, αλλά απαιτεί απαντήσεις σε πολύπλοκα νομικά, πραγματικά και εννοιολογικά ζητήματα που πρέπει να εξεταστούν από διαφορετικές οπτικές γωνίες», δήλωσε ο εκπρόσωπος στο Euractiv.
«Σε αυτό το πλαίσιο, οργανώνεται μια σειρά ακροάσεων εμπειρογνωμόνων. Μέχρι στιγμής έχουν πραγματοποιηθεί τρεις ακροάσεις εμπειρογνωμόνων. Σχεδιάζονται περαιτέρω εκδηλώσεις παρακολούθησης. Τα αποτελέσματα των μέχρι σήμερα ακροάσεων εμπειρογνωμόνων εξακολουθούν να αναλύονται. […] Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα υποβάλει έκθεση στο MPK στις 20 Ιουνίου 2024 σχετικά με τα αποτελέσματα που θα είναι διαθέσιμα μέχρι τότε».
Το συντηρητικό CDU, από την άλλη πλευρά, προηγείται σήμερα στις δημοσκοπήσεις με ποσοστό άνω του 15% έναντι των κυβερνώντων Σοσιαλδημοκρατών και είναι ένθερμος υποστηρικτής του μοντέλου της Ρουάντα.
Την Τρίτη, το κόμμα κατοχύρωσε το μοντέλο αυτό στο νέο Grundsatzprogramm – ένα βασικό πρόγραμμα του κόμματος που περιγράφει τις βασικές πολιτικές προτεραιότητες για τις επόμενες δεκαετίες. Το τελευταίο χρονολογείται από το 2007, όταν η τότε καγκελάριος Angela Merkel ήταν ακόμη επικεφαλής του CDU.
«Όποιος αιτείται άσυλο στην Ευρώπη θα πρέπει να μεταφέρεται σε μια ασφαλή τρίτη χώρα και να γίνεται εκεί η όλη διαδικασία», περιγράφει το πρόγραμμα του CDU για την επόμενη δεκαετία, υποστηρίζοντας ότι θα πρέπει να συναφθεί μια «συνολική συμβατική συμφωνία» με αυτές τις τρίτες χώρες.
Ο Friedrich Merz, ο οποίος επανεξελέγη αρχηγός του κόμματος τη Δευτέρα και πιθανότατα θα συμμετάσχει ως υποψήφιος του CDU στις εκλογές για την καγκελαρία το 2025, εξήρε επίσης τα σχέδια του Ηνωμένου Βασιλείου να απελάσει αιτούντες άσυλο στη Ρουάντα, υποστηρίζοντας ότι η Γερμανία «θα μπορούσε να τα μιμηθεί».
«Είναι σαφές ότι θα αποτρέψει τους ανθρώπους, ιδίως τους νεαρούς άνδρες που παίρνουν το δρόμο για την Ευρώπη και δεν έχουν καμία πραγματική προοπτική να τους χορηγηθεί άσυλο», δήλωσε στους Financial Times την Τρίτη.