Λίγες μέρες πριν τις ευρωεκλογές, παρά το ότι εξακολουθεί να επικρατεί μια κεντρώα πλειοψηφία των κεντροδεξιών, των φιλελευθέρων και των σοσιαλιστών στο νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το αναμενόμενο ακροδεξιό κύμα ετοιμάζεται να ανατρέψει την ισορροπία δυνάμεων υπέρ του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ): Τι λέει η τελευταία πρόβλεψη της Europe Elects για το Euractiv πριν από τις ευρωεκλογές της 6ης-9ης Ιουνίου.
Επικρατούσα η κεντρώα πλειοψηφία
Το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) φαίνεται ότι θα κατακτήσει την πρώτη θέση με 182 έδρες, ακολουθούμενο από τους Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (S&D) με 136 έδρες. Μαζί με τη φιλελεύθερη ομάδα Renew Europe, με 81 έδρες, αυτή η κεντρώα πλειοψηφία, η οποία κυριαρχεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τα τελευταία πέντε χρόνια, επικρατεί με 399 έδρες σε σύνολο 720.
Παρά τις διαφωνίες σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης της ακροδεξιάς – καθώς το ΕΛΚ έχει ανοίξει την πόρτα για στενή συνεργασία με το κόμμα Fratelli d’Italia της Μελόνι – οι τρεις δυνάμεις έχουν καταστήσει σαφές ότι επιδιώκουν να παραμείνουν στον τριμερή συνασπισμό τους. Αυτό σημαίνει ότι επιθυμούν να διατηρήσουν τον έλεγχο του Κοινοβουλίου και των βασικών εσωτερικών αποφάσεων, όπως ο προϋπολογισμός.
Οι Φιλελεύθεροι πέφτουν, οι δεξιοί μπρος ολοταχώς για την τρίτη θέση
Ενώ τόσο το ΕΛΚ όσο και το S&D διατηρούν περίπου τις ίδιες έδρες που κατέχουν σήμερα, το Renew Europe θα χάσει 20 έδρες, από 102 θα πέσει στις 81, το χειρότερο αποτέλεσμά της από τότε που δημιουργήθηκε η ομάδα το 2019. Αυτό φέρνει το Renew αντιμέτωπο με το κόμμα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR) και το ακροδεξιό Identity and Democracy (ID) στη μάχη για την τρίτη θέση.
Οι απώλειες μπορούν εν μέρει να εξηγηθούν από τον εκλογικό θάνατο του φιλελεύθερου κόμματος Ciudadanos της Ισπανίας – που αποτελούσε προηγουμένως τη μεγαλύτερη εθνική αντιπροσωπεία της ομάδας του Renew με οκτώ έδρες. To ισπανικό φιλελεύθερο κόμμα είδε τους ευρωβουλευτές και την ηγεσία του να εγκαταλείπουν για να ενταχθούν στο κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα της Ισπανίας (ΕΛΚ). Την ίδια στιγμή, οι φιλελεύθεροι αντιμετωπίζουν μεγάλες απώλειες και στη Γαλλία, όπου ο φιλελεύθερος συνασπισμός του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν συρρικνώνεται από 23 σε 15 έδρες.
Οι Πράσινοι εδραιώνουν την 6η θέση μετά τις απώλειες
Η σημερινή πρόβλεψη δίνει στους Πράσινους 55 έδρες, 17 λιγότερες από αυτές που κατείχαν την προηγούμενη θητεία. Ενώ οι Πράσινοι διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην ψήφιση των φακέλων της Πράσινης Συμφωνίας, η απώλεια εδρών τους ενέχει τον κίνδυνο να μειώσει και την επιρροή τους στο Κοινοβούλιο. Σημαντικές απώλειες σε αυτή την περίπτωση προέρχονται από τη Γερμανία, λόγω της συμμετοχής τους σε μια κυβέρνηση συνασπισμού που έχει γίνει πολύ αντιδημοφιλής με τους Σοσιαλιστές του καγκελάριου Όλαφ Σολτς, και τη Γαλλία, όπου μια πληγωμένη οικονομία έχει σπρώξει τις πράσινες πολιτικές στον πάτο της ατζέντας.
Ενώ οι Πράσινοι έχουν καλωσορίσει νέα μέλη από την Ανατολική και Νότια Ευρώπη τα τελευταία πέντε χρόνια, αυτό θα αντισταθμίσει μόνο εν μέρει τις απώλειες, με περίπου πέντε έδρες να προέρχονται από την Ισπανία, τη Λετονία, την Κροατία και τη Σλοβενία.
«Ορισμένες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι μπορεί να μην φτάσουμε στα ίδια επίπεδα με το 2019, αλλά ούτε τότε οι δημοσκοπήσεις προέβλεπαν την επιτυχία-ρεκόρ μας το 2019», δήλωσε η συμπρόεδρος των Πρασίνων και υποψήφια για την προεδρία της Κομισιόν Τέρι Ράιντκε στο Euractiv, νοσταλγώντας το πρωτοφανές «πράσινο κύμα» του 2019 που ανέβασε την ομάδα στην τέταρτη δύναμη του Κοινοβουλίου.
Περισσότερη μόχλευση προς τα δεξιά με αποκλεισμό της πλειοψηφίας
Οι αναμενόμενες απώλειες των Φιλελευθέρων και των Πρασίνων, σε συνδυασμό με την άνοδο των σκληρών και ακροδεξιών κομμάτων, αναμένεται να αποδυναμώσουν την παραδοσιακή κεντρώα πλειοψηφία και να μετατοπίσουν την ισορροπία δυνάμεων στο ΕΚ.
Οι σκληροδεξιοί Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές (ECR), με επικεφαλής το κόμμα Fratelli D’Italia της Ιταλίδας Μελόνι, αναμένεται να αυξήσουν τις έδρες τους από 68 σε 79 έδρες.
Το ακροδεξιό Identity and Democracy (ID) κερδίζει επίσης 10 έδρες σε 69, παρά το γεγονός ότι πρόσφατα απέκλεισε το μεγαλύτερο εθνικό κόμμα (που προβλέπεται να έχει 15 έδρες), το AfD της Γερμανίας, λόγω μιας σειράς σκανδάλων.
Η ενίσχυση των ομάδων ID και ECR πιθανότατα θα δώσει στο ΕΛΚ τη δυνατότητα να πιέσει τους Σοσιαλιστές και τους Φιλελεύθερους να κάνουν παραχωρήσεις όταν πρόκειται για τη σύνταξη ή ψήφιση ενός νόμου.
Οι πολιτικές ομάδες ID και ECR, από την άλλη, μπορούν να δώσουν στο ΕΛΚ την ευκαιρία να μπλοκάρει μια νομοθεσία, εάν όλοι μαζί συμμαχήσουν εναντίον των Σοσιαλιστών και των Φιλελευθέρων, όπως προσπάθησαν να κάνουν με τον νόμο για την αποκατάσταση της φύσης στην προηγούμενη θητεία. Αυτή τη φορά, ωστόσο, το δεξιό μπλοκ θα μετρήσει αρκετές έδρες για να φτάσει στην πλειοψηφία, όταν χρειαστεί.
Προσοχή στον επερχόμενο ανασχηματισμό της δεξιάς
Με την Μελόνι, τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, την ηγέτιδα της ακροδεξιάς αντιπολίτευσης της Γαλλίας Μαρίν Λεπέν και τον ηγέτη της αντιπολίτευσης της Πολωνίας Ματέους Μοραβιέτσκι να ζητούν ένα είδος δεξιάς ενοποίησης για να εξισορροπήσουν τις φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις, οι εικασίες για έναν επικείμενο ανασχηματισμό στην ακροδεξιά πλευρά του ημικύκλιου είναι έντονες.
Αν και ορισμένοι ίσως ήθελαν να δουν μια δεξιά υπερ-ομάδα που θα συνενώνει το ECR και το ID, καθιστώντας την ακροδεξιά τη δεύτερη πολιτική δύναμη με περίπου 160 έδρες, μια τέτοια επιλογή φαίνεται απίθανη να συμβεί τελικά λόγω των μεγάλων διαφωνιών σε διάφορους τομείς πολιτικής και των μακροχρόνιων εσωτερικών διαφωνιών μεταξύ των εθνικών κομμάτων.
Ωστόσο, ας δούμε πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει αυτό στην πράξη, εξετάζοντας τις προηγούμενες και τρέχουσες ρυθμίσεις των ομάδων στο ΕΛΚ και τους Πράσινους.
Η Αριστερά παραμένει σταθερή, αλλά διαφαίνονται ρωγμές
Η πολιτική ομάδα της Αριστεράς (the Left) είναι έτοιμη να συγκεντρώσει 38 έδρες, περίπου το ίδιο ποσοστό με τώρα, αλλά με περιορισμένο χώρο ελιγμών για ευρύτερους συνασπισμούς. Όμως το μέλλον της ομάδας είναι αβέβαιο.
Ένα νέο λαϊκιστικό αριστερό-συντηρητικό κόμμα που γεννήθηκε στη Γερμανία, η Sahra Wagenknecht Alliance (BSW), επιβεβαίωσε πρόσφατα ότι βρήκε αρκετή υποστήριξη για να δημιουργήσει μια νέα ομάδα στην αριστερή πλευρά του ημικύκλιου, γεγονός που έχει σοκάρει την ομάδα the Left, καθώς ορισμένα μέλη της θα μπορούσαν να εγκαταλείψουν το πλοίο για να ενταχθούν στην BSW.