Οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ Πράγας και Μπρατισλάβας αντιμετωπίζουν σοβαρές αναταράξεις μετά τη δήλωση του πρωθυπουργού της Τσεχίας Petr Fiala (ODS, ECR) ότι η επανέναρξη των διακυβερνητικών διαβουλεύσεων με τη Σλοβακία «δεν αποτελεί επί του παρόντος ζήτημα», με τους Σλοβάκους να χαρακτηρίζουν τη δήλωση αυτή ασέβεια ενόψει της κρατικής επίσκεψης.
Σύμφωνα με τον Fiala, οι σκέψεις για την επανέναρξη των διαβουλεύσεων είναι πρόωρες αλλά και λόγω της κατάστασης της υγείας του Σλοβάκου πρωθυπουργού Robert Fico (Smer, S&D), ο οποίος ακόμα αναρρώνει.
Εν τω μεταξύ, την Τετάρτη (26 Ιουνίου) πραγματοποιήθηκε συνάντηση υψηλού επιπέδου μεταξύ του Τσέχου Προέδρου Petr Pavel και του Σλοβάκου ομολόγου του Peter Pellegrini στην Πράγα.
«Δεν θεωρούμε ότι μια τέτοια δήλωση του πρωθυπουργού Fiala, την παραμονή της πρώτης επίσημης επίσκεψης του νεοεκλεγέντος Σλοβάκου προέδρου Peter Pellegrini στην Τσεχική Δημοκρατία, είναι σεβαστή ή ευνοεί τις σχέσεις καλής γειτονίας μας», δήλωσε η Μπρατισλάβα σε επίσημη ανακοίνωση.
Η εκπρόσωπος της τσεχικής κυβέρνησης Lucie Ješátková εξήγησε ότι η δήλωση του Fiala δεν είχε σκοπό να είναι ασεβής.
«Ήταν μια έκφραση σεβασμού για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας Robert Fico, ο οποίος αναρρώνει και, ως εκ τούτου, δεν είναι δυνατόν να ξεκινήσουμε διακυβερνητικές διαβουλεύσεις για αντικειμενικούς λόγους», δήλωσε η Ješátková στο Τσεχικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Οι ρίζες της έντασης χρονολογούνται από τον Μάρτιο του 2024, όταν η τσεχική κυβέρνηση ανέστειλε τις διακυβερνητικές διαβουλεύσεις λόγω διαφωνιών σε βασικά θέματα εξωτερικής πολιτικής, ιδίως τον ρωσικό πόλεμο στην Ουκρανία.
Η κυβέρνηση της Σλοβακίας σταμάτησε τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία, σε έντονη αντίθεση με τη στάση της Τσεχίας.
Ο Fico έχει προηγουμένως υποστηρίξει ότι η δυτική στρατηγική για την Ουκρανία έχει αποτύχει και ότι η Ρωσία δεν μπορεί να νικηθεί συμβατικά.
Η Μπρατισλάβα υποστήριξε ότι η θέση της για τον πόλεμο στην Ουκρανία «δεν μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο στην ανάπτυξη των τσεχοσλοβακικών σχέσεων».
Τα σχόλια κατά του Fico τροφοδοτούν τη φωτιά
Οξύνοντας την ένταση, η κυβέρνηση της Σλοβακίας επέκρινε την τσεχική αστυνομία για τη μη δίωξη ατόμων που εξέφρασαν την επιδοκιμασία τους για την απόπειρα δολοφονίας του Fico.
Ο βουλευτής του Smer, Tibor Gašpar, εξέφρασε «απογοήτευση» για την έλλειψη δράσης σχετικά με ένα διαδικτυακό σχόλιο ενός Τσέχου πολίτη, το οποίο έγραφε: «Αυτό το γουρούνι έπρεπε να είχε πυροβοληθεί».
Η σλοβακική κυβέρνηση τόνισε την ανησυχία της για το γεγονός ότι η τσεχική αστυνομία θεώρησε τέτοια χυδαία σχόλια ως ελευθερία του λόγου, αντιπαραβάλλοντάς τα με την αντίδρασή της στην κριτική εναντίον Ουκρανών.
«Στη Σλοβακία, γινόμαστε τώρα μάρτυρες δεσμευτικών ετυμηγοριών, όπου τέτοιοι άνθρωποι, οι οποίοι διέσπειραν το μίσος και υποστήριζαν τη δολοφονία ή επιθυμούσαν τη δολοφονία κάποιου, καταδικάζονται τώρα σε φυλάκιση χωρίς αναστολή», σημείωσε ο πρόεδρος Pellegrini κατά την επίσκεψή του στην Πράγα.
Το προεδρείο της τσεχικής αστυνομίας απάντησε, δηλώνοντας: «Κατά κανόνα, δεν σχολιάζουμε πολιτικές δηλώσεις και δεν θα κάνουμε εξαίρεση ούτε εδώ», τονίζοντας ότι «είναι αδιανόητο να παρεκκλίνουμε».
Ο υπουργός Εσωτερικών της Τσεχίας Vít Rakušan (STAN, ΕΛΚ) υπερασπίστηκε επίσης την αστυνομία, τονίζοντας την απολιτική της στάση.
«Κατά τη διερεύνηση και τη δίωξη οποιουδήποτε εγκλήματος, μετρούν τους πάντες με το ίδιο κριτήριο και δεν καθοδηγούνται από τίποτα άλλο εκτός από τους ισχύοντες νόμους. Το έργο της αυστηρά δεν έχει πολιτικό χαρακτήρα. Θεωρώ ότι η κριτική που ασκείται στο έργο της από ορισμένους Σλοβάκους πολιτικούς είναι ανάρμοστη», δήλωσε.
«Αυτό οφείλεται επίσης στο γεγονός ότι η αστυνομική συνεργασία μεταξύ της Τσεχικής Δημοκρατίας και της Σλοβακίας λειτουργεί άψογα», δήλωσε ο Rakušan.