Υπάρχει ένα νόμισμα με 190 δισεκατομμύρια δολάρια συναλλαγών την ημέρα, που δεν ελέγχεται από καμία κεντρική τράπεζα. Το αποκαλούμενο και «ψηφιακό δολάριο» έχει την έδρα του στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους, βγάζει περισσότερα κέρδη από την BlackRock και κινεί μια ολόκληρη παραοικονομία, κρυμμένη από τις κυβερνήσεις και τις αρχές που προσπαθούν να πατάξουν υπόγεια κυκλώματα τα οποία παραβιάζουν κυρώσεις, ενορχηστρώνουν απάτες και πουλάνε όπλα.
Το tether, ένα κρυπτονόμισμα που ανήκει στην κατηγορία των λεγόμενων stablecoins, αφού είναι «δεμένο» με το δολάριο σε ισοτιμία 1 προς 1, δημιουργήθηκε το 2014. Αρχικά, το ενδιαφέρον για ένα τέτοιο stablecoin ήταν μικρό. Όμως με το bull market των κρυπτονομισμάτων το 2020-2021, το tether έγινε mainstream στους κύκλους του crypto, με αποτέλεσμα η κεφαλαιοποίησή του να εκτιναχθεί από τα 4 δισ. δολάρια σχεδόν στα 80 δισ. δολάρια.
Σήμερα, οι ροές χρήματος από το δίκτυο του tether συγκρίνονται με εκείνες των καρτών Visa. Όμως μεγάλο μέρος των συναλλαγών αυτών είναι υπόγειες, σε μία παράλληλη οικονομία που αναπτύσσεται όπου η αμερικανική κυβέρνηση απαγορεύει την πρόσβαση στο χρηματοοικονομικό σύστημα του δολαρίου: Στο Ιράν, τη Βενεζουέλα και τη Ρωσία, το tether απλώνει τα πλοκάμια του σαν ένα «incognito δολάριο», που χρησιμοποιείται για τη μεταφορά χρημάτων πέρα από τα σύνορα.
Από την έρευνα που πραγματοποίησε η Wall Street Journal προκύπτει ότι Ρώσοι ολιγάρχες και έμποροι όπλων μεταφέρουν tether στο εξωτερικό για να αγοράσουν ακίνητα και να πληρώσουν τους προμηθευτές προϊόντων που βρίσκονται υπό καθεστώς κυρώσεων. Η κρατική εταιρεία πετρελαίου της Βενεζουέλας, που επίσης υπόκειται σε κυρώσεις, λαμβάνει πληρωμές σε tether για τα φορτία της. Κυκλώματα ναρκωτικών, απατεώνες κάθε λογής και τρομοκρατικές οργανώσεις χρησιμοποιούν το stablecoin για να «ξεπλύνουν» τα έσοδά τους.
Αλλά και σε δυσλειτουργικές οικονομίες, όπως της Αργεντινής και της Τουρκίας, που χαρακτηρίζονται από υπερπληθωρισμό και ελλείψεις σκληρού νομίσματος, οι κάτοικοι χρησιμοποιούν το tether για καθημερινές πληρωμές και σαν ένα μέσο για την προστασία των αποταμιεύσεών τους.
Σύμφωνα με τη WSJ, το tether είναι το πρώτο προϊόν της επανάστασης των κρυπτονομισμάτων που πέρασε με επιτυχία στον πραγματικό κόσμο. Στην πορεία, έκανε τους ιδιοκτήτες του εξαιρετικά πλούσιους. Το tether διαθέτει 120 δισ. δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία, τα οποία αποτελούνται κυρίως από αμερικανικά κρατικά ομόλογα, αλλά και θέσεις σε bitcoin και χρυσό. Πέρυσι, έβγαλε 6,2 δισ. δολάρια σε κέρδη, περισσότερα από τον μεγαλύτερο διαχειριστή κεφαλαίων του κόσμου, την BlackRock.
Ο CEO του tether, Paolo Ardoino, υπερηφανεύτηκε φέτος ότι με λιγότερους από 100 υπαλλήλους, έβγαλε περισσότερα κέρδη κατά κεφαλήν από ό,τι έχει βγάλει ποτέ οποιαδήποτε άλλη εταιρεία. Ο Ardoino ισχυρίζεται ότι 300 εκατ. άνθρωποι χρησιμοποιούν το κρυπτονόμισμά του, καθώς στόχος του είναι να «χτίσει ένα πιο δίκαιο, πιο συνδεδεμένο, πιο προσβάσιμο παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα».
Πώς δουλεύει
Η εταιρεία πίσω από το tether, η Tether Holdings, εκδίδει τα ψηφιακά νομίσματα σε μια επιλεγμένη ομάδα πελατών, κυρίως εταιρείες trading, οι οποίες μεταφέρουν πραγματικά δολάρια ως αντάλλαγμα. Η Tether χρησιμοποιεί αυτά τα δολάρια για να αγοράζει περιουσιακά στοιχεία, κυρίως αμερικανικά κρατικά ομόλογα, τα οποία στηρίζουν την αξία του νομίσματός της.
Όταν βρεθούν στην ευρύτερη αγορά, τα tether μπορούν να ανταλλαχθούν για άλλα κρυπτονομίσματα ή παραδοσιακά νομίσματα σε ανταλλακτήρια και χρηματιστηριακές. Στο Ιράν, για παράδειγμα, το ανταλλακτήριο TetherLand επιτρέπει στον κόσμο να ανταλλάσσει ριάλ με tether.
Η εταιρεία ισχυρίζεται ότι μπορεί να εντοπίσει κάθε συναλλαγή στο δημόσιο blockchain και μπορεί να κατασχέσει και να καταστρέψει tether σε κάθε ψηφιακό πορτοφόλι. Αλλά στην πραγματικότητα, δεν μπορεί να προλάβει τους απατεώνες. Η Tether έβαλε από το 2018 στη μαύρη λίστα 2.713 wallets, τα οποία είχαν λάβει συνολικά 153 δισ. δολάρια. Όμως, από αυτό το ποσό μπόρεσε να παγώσει μόνο 1,4 δισ. δολάρια, καθώς τα υπόλοιπα κεφάλαια είχαν ήδη μεταβιβαστεί σε άλλα wallets.