Η κατανομή των δανείων του ΤΑΑ ανά κατηγορία επένδυσης παρουσιάζει σημαντικές διαφορές μεταξύ μεγάλων και μικρών επιχειρήσεων. Και στις δύο περιπτώσεις κυριαρχούν οι ΑΠΕ, αλλά οι μεγάλοι επενδύουν στη βιομηχανία και οι μικροί στον τουρισμό.
Επενδύσεις σε ΑΠΕ και τουρισμό προτιμά η συντριπτική πλειοψηφία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που λαμβάνει δάνεια από το Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ παραμένει μακριά από τις επενδύσεις ψηφιακού μετασχηματισμού, σύμφωνα με τα στοιχεία του ελληνικού προγράμματος που επεξεργάστηκε το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή.
Από την άλλη στις μεγάλες επιχειρήσεις οι επενδύσεις στις ΑΠΕ έχουν το μεγαλύτερο μερίδιο, ενώ παρατηρούνται δύο σημαντικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με τους μικρομεσαίους. Πρώτον, σημαντικό μερίδιο των επενδύσεων (20,4%) που έχουν δανειοδοτηθεί από το ΤΑΑ είναι βιομηχανικές και δεύτερον ένα ακόμη σημαντικό κομμάτι των επενδύσεων αφορά ψηφιακό μετασχηματισμό (26,3%).
Αντίθετα, στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις μόλις το 2,2% των δανειοδοτημένων επενδύσεων έχει να κάνει με ψηφιακό μετασχηματισμό και μόλις το 7,5% αφορά τη βιομηχανία. Το 40,8% πάει σε επενδύσεις σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και το μεγαλύτερο κομμάτι, περίπου το 45% είναι επενδύσεις στον τουρισμό.
Μοιρασμένα τα δάνεια
Από το συνολικό αριθμό των δανείων του ΤΑΑ που είχαν δοθεί μέχρι τον Αύγουστο του 2024 (341 δάνεια), το 55,5% (172 δάνεια ύψους 860 εκατ. ευρώ) έχει χορηγηθεί σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις και το 49,5% (169 δάνεια ύψους 4,5 δισ. ευρώ) σε μεγάλες.
«Βλέπουμε λοιπόν πως τα δάνεια του Ταμείου έχουν σχεδόν ισομοιρασθεί μεταξύ ΜΜΕ και μεγάλων επιχειρήσεων. Το γεγονός αυτό είναι πολύ σημαντικό καθώς, ο τραπεζικός δανεισμός αποτελεί τη κύρια πηγή χρηματοδότησης των ελληνικών ΜΜΕ, με πολλές από αυτές να αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες στην πρόσβαση σε χρηματοδότηση. Το ΤΑΑ, λοιπόν, έρχεται να αμβλύνει σημαντικά αυτούς τους χρηματοδοτικούς περιορισμούς που αντιμετωπίζουν οι ΜΜΕ», σημειώνεται σε σχετική ανάλυση του Γραφείου του Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή.
Σύμφωνα με στοιχεία της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού του ΤΑΑ του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, από το 2022 έως τον Αύγουστο το 2024, μέσω δανείων του ΤΑΑ, έχουν χρηματοδοτηθεί επενδύσεις στην οικονομία ύψους 12,4 δισ. ευρώ. Από τις επενδύσεις αυτές, το 43% χρηματοδοτήθηκε από δάνεια του ΤΑΑ, το 33,7% από δάνεια συγχρηματοδότησης των εμπορικών τραπεζών και το 23,3% από ίδια κεφάλαια.
Ο προβληματισμός
Τα παραπάνω στοιχεία ενισχύουν τον προβληματισμό για την πορεία των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης, καθώς οι όροι του μηχανισμού καθορίζουν πως τουλάχιστον το 20% των κεφαλαίων πρέπει να κατευθύνονται σε δράσεις ψηφιακού μετασχηματισμού.
Το πρόβλημα εντοπίζεται πως, ενώ στα πρώτα χρόνια του προγράμματος υπήρχαν μεγάλες επιχειρήσεις που αιτήθηκαν δάνεια για σημαντικές ψηφιακές δράσεις, όπως για παράδειγμα η ανάπτυξη του δικτύου οπτικών ινών, τώρα δεν εμφανίζεται αντίστοιχη ζήτηση για αυτού του είδους τις επενδύσεις.
Ειδικά στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ενδιαφέρον για ψηφιακές επενδύσεις δεν είναι μεγάλο και, όπου υπάρχει, δεν έχει να κάνει με σημαντικές επενδύσεις. Και αυτό φαίνεται από τα μέχρι τώρα στοιχεία που επεξεργάστηκε το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή.