Η εμπιστοσύνη των επιχειρηματιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις οικονομικές προοπτικές της Ευρώπης μειώθηκε απότομα το δεύτερο εξάμηνο του 2024, σύμφωνα με έγκυρη έρευνα που είδε το φως της δημοσιότητας την Πέμπτη (28 Νοεμβρίου), λόγω του φόβου ότι οι παγκόσμιες εμπορικές εντάσεις θα μπορούσαν να βλάψουν περαιτέρω την αδύναμη οικονομία της Ευρώπης.
Το European Round Table for Industry (ERT) ανέφερε ότι ένας βασικός δείκτης του επιχειρηματικού κλίματος μειώθηκε από 58 σε 47 από το πρώτο στο δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους – κάτω από το όριο του 50 που διαχωρίζει τη συνολική αισιοδοξία από την απαισιοδοξία.
Οι διευθύνοντες σύμβουλοι συμφώνησαν κατά πλειοψηφία ότι ο επιταχυνόμενος οικονομικός και πολιτικός κατακερματισμός αποτελεί μείζονα γεωπολιτική απειλή για τις επιχειρήσεις τους, με το 84% να τον θεωρεί ως έναν από τους τρεις μεγαλύτερους κινδύνους και το 55% να τον θεωρεί ως τον κύριο κίνδυνο.
Το πιο αξιοσημείωτο είναι ότι μόλις το 9% των διευθυντικών στελεχών υποστήριξε τη χρήση δασμών για την προστασία της ευρωπαϊκής βιομηχανίας από τους ολοένα και πιο ανταγωνιστικούς κατασκευαστές της Κίνας, ενώ το 4% υποστήριξε τη χρήση επιδοτήσεων.
«[Οι διευθύνοντες σύμβουλοι] επιθυμούν ανοικτές λειτουργικές αγορές», δήλωσε στo Euractiv η Μαρία Δεμερτζή, ανώτερη αναλύτρια στο think-tank που ανέπτυξε το μέτρο εμπιστοσύνης που χρησιμοποιήθηκε στη μελέτη, Conference Board Europe. «Θέλουν [μια ανοιχτή λειτουργούσα αγορά] εσωτερικά και τη θέλουν εξωτερικά».
Η έρευνα της ERT πραγματοποιείται εν μέσω αυξανόμενων εμπορικών τριβών μεταξύ των Βρυξελλών, του Πεκίνου και της Ουάσινγκτον – εντάσεις που ορισμένοι πιστεύουν ότι θα μπορούσαν να κλιμακωθούν σε πλήρεις εμπορικούς πολέμους μόλις ο Ντόναλντ Τραμπ ξαναμπεί στον Λευκό Οίκο στις 20 Ιανουαρίου 2025.
Ο επανεκλεγείς πρόεδρος των ΗΠΑ έχει δεσμευτεί να επιβάλει δασμό 60% σε όλα τα κινεζικά προϊόντα, καθώς και έναν «καθολικό» δασμό 10-20% σε όλες τις άλλες εισαγωγές.
Η Δεμερτζή, ωστόσο, εξέφρασε τις αμφιβολίες της για το αν ο Τραμπ θα εφαρμόσει τελικά τις προτάσεις του για τους δασμούς, υποστηρίζοντας ότι πιθανότατα διαφημίζονται για να κερδίσουν την εύνοια του εκλογικού σώματος.
Η αναλύτρια πρόσθεσε ότι ο επερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ, αυτοαποκαλούμενος «διαπραγματευτής», ενδέχεται επίσης να εκφράσει την υποστήριξή του στους δασμούς προκειμένου να εξαναγκάσει την ΕΕ να επενδύσει περισσότερο στην άμυνα και να αγοράσει μεγαλύτερες ποσότητες αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).
«Από οικονομικής άποψης, απλώς θα το πει και πιθανώς θα διαπραγματευτεί και θα αποκομμίσει κέρδη [από] την Ευρώπη», δήλωσε η ίδια. «Έτσι, στην πραγματικότητα θα κρατούσα τις επιφυλάξεις μου όσον αφορά το πόσο θα συμβεί αυτό».
Η έκθεση Ντράγκι «μετασχηματιστική»
Εν τω μεταξύ, η έρευνα του ERT έδειξε ότι η συντριπτική πλειονότητα των επιχειρηματιών υποστήριξε επίσης την πρόσφατη έκκληση του πρώην προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι να ενισχυθεί η φθίνουσα ανταγωνιστικότητα της Ένωσης μέσω της εμβάθυνσης της ενιαίας αγοράς και της μείωσης του ρυθμιστικού φόρτου των επιχειρήσεων.
H Ιλχάμ Κάντρι, αντιπρόεδρος του ERT, δήλωσε ότι η έρευνα θα αναδείξει την ισχυρή εμπιστοσύνη ότι «η πλήρης εφαρμογή της έκθεσης Ντράγκι θα είναι μετασχηματιστική, παρέχοντας την πλατφόρμα για να καταστεί η Ευρώπη ο πιο ελκυστικός προορισμός για επενδύσεις».
Η μελέτη της ERT έρχεται εν μέσω ευρέως διαδεδομένων φόβων για την οικονομία της ΕΕ, η οποία μαστίζεται από ένα μείγμα υψηλών τιμών ενέργειας, χαμηλών επιπέδων επενδύσεων και αδύναμης εγχώριας και εξωτερικής ζήτησης.
Σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το ΑΕΠ της ΕΕ θα αυξηθεί κατά μόλις 0,9% φέτος – το ένα τρίτο του ρυθμού των ΗΠΑ.
Ένα δυνητικό όφελος για τους ηγέτες των επιχειρήσεων θα μπορούσε να είναι η «πυξίδα ανταγωνιστικότητας» που θα βασίζεται στους «τρεις πυλώνες» της έκθεσης Ντράγκι, δηλαδή την καινοτομία, την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και την ασφάλεια, όπως ανακοίνωσε η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν την Τετάρτη (27 Νοεμβρίου), η οποία θα είναι και η «πρώτη σημαντική πρωτοβουλία» της νέας της Επιτροπής .
Μιλώντας πριν από την έγκριση του νέου Κολλεγίου των Επιτρόπων της από τους ευρωβουλευτές στο Στρασβούργο, η κεντροδεξιά πολιτικός επανέλαβε επίσης την έκκληση του Ντράγκι για ένα πιο φιλικό προς τις επιχειρήσεις περιβάλλον και βαθύτερη ολοκλήρωση των αγορών.
«Πρέπει να επιστρέψουμε σε αυτό που η ενιαία αγορά κάνει καλύτερα. Και να διευκολύνουμε τις επιχειρήσεις σε όλη την Ευρώπη», δήλωσε.