Νοτιοκορεάτες νομοθέτες κάλεσαν την Τετάρτη (4 Δεκεμβρίου) τον πρόεδρο Γιουν Σουκ Γιολ να παραιτηθεί ή να παραπεμφθεί, αφού κήρυξε στρατιωτικό νόμο για να τον ανακαλέσει λίγες ώρες αργότερα, προκαλώντας πολιτική κρίση στην τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της Ασίας.
Η αιφνιδιαστική κήρυξη το βράδυ της Τρίτης ήρθε μετά την αντιπαράθεση που είχε ο ίδιος ο Πρόεδρος με το κοινοβούλιο, καθώς αυτό καταψήφισε την απόπειρα απαγόρευσης πολιτικής δραστηριότητας και λογοκρισίας των μέσων ενημέρωσης από μέρους του, και έτσι, ένοπλοι στρατιώτες εισέβαλαν στο κτίριο της Εθνοσυνέλευσης στη Σεούλ.
Το κυριότερο αντιπολιτευόμενο Δημοκρατικό Κόμμα ζήτησε από τον Γιουν, πρόεδρο της Νότιας Κορέας από το 2022, να παραιτηθεί ή να βρεθεί αντιμέτωπος με μομφή.
«Αποκαλύφθηκε ξεκάθαρα σε ολόκληρο το έθνος ότι ο πρόεδρος Γιουν δεν μπορούσε πλέον να διοικήσει κανονικά τη χώρα. Θα πρέπει να παραιτηθεί», ανέφερε σε δήλωσή του ο ανώτερος βουλευτής του DP Παρκ Τσαν-ντάε.
Έξι κόμματα της νοτιοκορεατικής αντιπολίτευσης δήλωσαν ότι θα καταθέσουν το νομοσχέδιο για την παραπομπή του Γιουν την Τετάρτη, ανέφερε το Δημοκρατικό Κόμμα σε μήνυμά του προς τους δημοσιογράφους, ενώ η ψηφοφορία θα διεξαχθεί την Παρασκευή ή το Σάββατο.
Ο ηγέτης του κυβερνώντος Κόμματος Λαϊκής Εξουσίας του Γιουν ζήτησε την απόλυση του υπουργού Άμυνας Κιμ Γιονγκ Χιουν και την παραίτηση ολόκληρου του υπουργικού συμβουλίου.
Ο Γιουν δήλωσε σε τηλεοπτικό διάγγελμα αργά το βράδυ της Τρίτης ότι ο στρατιωτικός νόμος είναι απαραίτητος για την υπεράσπιση της χώρας από την πυρηνικά εξοπλισμένη Βόρεια Κορέα και τις φιλο-βόρειες αντικρατικές δυνάμεις, καθώς και για την προστασία της συνταγματικής τάξης, χωρίς όμως να αναφέρει συγκεκριμένες απειλές.
Ακολούθησαν χαοτικές σκηνές καθώς στρατιώτες προσπάθησαν να καταλάβουν τον έλεγχο του κτιρίου του κοινοβουλίου, ενώ οι κοινοβουλευτικοί βοηθοί προσπαθούσαν να τους απωθήσουν ρίχνοντάς τους νερό από τους πυροσβεστήρες. Επίσης, σημειώθηκαν και επεισόδια με διαδηλωτές και την αστυνομία έξω από αυτό.
Ο στρατός δήλωσε ότι οι δραστηριότητες του κοινοβουλίου και των πολιτικών κομμάτων θα απαγορευτούν και ότι τα μέσα ενημέρωσης και οι εκδότες θα τεθούν υπό τον έλεγχο της διοίκησης του στρατιωτικού νόμου.
Όμως οι νομοθέτες αψήφησαν τον κλοιό ασφαλείας και μέσα σε λίγες ώρες από την ανακήρυξη, το κοινοβούλιο της Νότιας Κορέας, με 190 από τα 300 μέλη του παρόντα, ενέκρινε ομόφωνα την άρση του στρατιωτικού νόμου. Σε αυτό συμφώνησαν και τα 18 παρόντα μέλη από το κόμμα του Γιουν, ωθώντας στη συνέχεια τον πρόεδρο να ανακαλέσει την κήρυξη.
Οι διαδηλωτές έξω από την Εθνοσυνέλευση φώναζαν και χειροκροτούσαν. «Νικήσαμε!».
«Υπάρχουν απόψεις ότι ήταν υπερβολικό να περάσουμε σε έκτακτο στρατιωτικό νόμο και ότι δεν ακολουθήσαμε τις διαδικασίες για τον στρατιωτικό νόμο, αλλά αυτό έγινε αυστηρά εντός του συνταγματικού πλαισίου», δήλωσε τηλεφωνικά στο Reuters αξιωματούχος της νοτιοκορεατικής προεδρίας.
Την Τετάρτη αναμένονται και άλλες διαδηλώσεις, με τον μεγαλύτερο συνδικαλιστικό συνασπισμό της Νότιας Κορέας, την Κορεατική Συνομοσπονδία Συνδικάτων, να σχεδιάζει να πραγματοποιήσει συγκέντρωση στη Σεούλ και να δεσμεύεται να απεργεί μέχρι να παραιτηθεί ο Γιουν.
Η πρεσβεία των ΗΠΑ κάλεσε τους Αμερικανούς πολίτες στη Νότια Κορέα να αποφύγουν περιοχές όπου λαμβάνουν χώρα διαδηλώσεις, ενώ ορισμένοι μεγάλοι εργοδότες, όπως η Naver και η LG Electronics Inc, συμβούλευσαν τους υπαλλήλους να εργαστούν από το σπίτι.
Οι χρηματοπιστωτικές αγορές επηρεάστηκαν επίσης, με τις μετοχές της Νότιας Κορέας να υποχωρούν περίπου 2% και το γουόν να σταθεροποιείται μετά την πτώση του σε χαμηλό διετίας. Οι έμποροι ανέφεραν υποψίες για παρέμβαση των αρχών της Νότιας Κορέας προκειμένου να αναχαιτιστεί η διολίσθηση του γουόν.
Ο υπουργός Οικονομικών Τσόι Σανγκ-μοκ και ο διοικητής της Τράπεζας της Κορέας Ρι Τσανγκ Χο πραγματοποίησαν έκτακτες συνεδριάσεις κατά τη διάρκεια της νύχτας και το υπουργείο Οικονομικών υποσχέθηκε να στηρίξει τις αγορές αν χρειαστεί.
«Θα διοχετεύσουμε απεριόριστη ρευστότητα σε μετοχές, ομόλογα, βραχυπρόθεσμη αγορά χρήματος καθώς και στην αγορά συναλλάγματος προς το παρόν μέχρι να ομαλοποιηθούν πλήρως», ανέφερε η κυβέρνηση σε ανακοίνωσή της.
Γλίτωσε από μια σφαίρα
Μια μεγάλη νοτιοκορεατική αλυσίδα καταστημάτων μίνι μάρκετ, η οποία αρνήθηκε να κατονομαστεί, δήλωσε ότι οι πωλήσεις κονσερβοποιημένων προϊόντων, έτοιμων noodles και εμφιαλωμένου νερού είχαν εκτοξευθεί κατά τη διάρκεια της νύχτας.
«Είμαι βαθιά ενοχλημένος από αυτού του είδους την κατάσταση και ανησυχώ πολύ για το μέλλον της χώρας», δήλωσε στο Reuters ο 39χρονος κάτοικος της Σεούλ Κιμ Μπιέονγκ Ιν.
Η Εθνοσυνέλευση μπορεί να παραπέμψει τον πρόεδρο σε δίκη, αν ψηφίσουν υπέρ αυτού περισσότερα από τα δύο τρίτα των βουλευτών. Στη συνέχεια διεξάγεται δίκη από το συνταγματικό δικαστήριο, το οποίο μπορεί να την επικυρώσει με την ψήφο των έξι από τους εννέα δικαστές.
Το κόμμα του Γιουν ελέγχει 108 έδρες στο 300μελές νομοθετικό σώμα.
Εάν ο Γιουν παραιτηθεί ή απομακρυνθεί από τα καθήκοντά του, ο πρωθυπουργός Χαν Ντακ-σου θα αναπληρώσει την ηγεσία μέχρι να διεξαχθούν νέες εκλογές εντός 60 ημερών.
«Η Νότια Κορέα ως έθνος γλίτωσε από μια σφαίρα, αλλά ο πρόεδρος Γιουν μπορεί να αυτοπυροβολήθηκε», δήλωσε ο Ντάνι Ράσελ, αντιπρόεδρος της δεξαμενής σκέψης Asia Society Policy Institute στις Ηνωμένες Πολιτείες, σχετικά με την πρώτη κήρυξη στρατιωτικού νόμου στη Νότια Κορέα από το 1980.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν δήλωσε ότι χαιρετίζει την απόφαση του Γιουν να ανακαλέσει την κήρυξη του στρατιωτικού νόμου.
«Εξακολουθούμε να ελπίζουμε ότι οι πολιτικές διαφωνίες θα επιλύονται ειρηνικά και σύμφωνα με το κράτος δικαίου», ανέφερε ο Μπλίνκεν σε δήλωσή του.
Η Νότια Κορέα φιλοξενεί περίπου 28.500 Αμερικανούς στρατιώτες ως συνέπεια του πολέμου της Κορέας 1950-1953.
Οι προγραμματισμένες αμυντικές συνομιλίες και μια κοινή στρατιωτική άσκηση μεταξύ των δύο συμμάχων αναβλήθηκαν εν μέσω των ευρύτερων διπλωματικών επιπτώσεων της ολονύκτιας αναταραχής.
Ο πρωθυπουργός της Σουηδίας, από την άλλη, ανέβαλε την επίσκεψή του στη Νότια Κορέα, σύμφωνα με εκπρόσωπό του, ενώ και η ομάδα ενός βουλευτή της Ιαπωνίας που ασχολείται με κορεατικές υποθέσεις ακύρωσε ένα ταξίδι στη Σεούλ που είχε προγραμματιστεί για τα μέσα Δεκεμβρίου.
Ο Γιουν, ένας εισαγγελέας καριέρας, κατέκτησε τη νίκη στις πιο δύσκολες προεδρικές εκλογές στην ιστορία της Νότιας Κορέας το 2022, ξεπερνώντας ένα έντονο κύμα δυσαρέσκειας για την οικονομική πολιτική, τα σκάνδαλα και τους πολέμους των φύλων.
Όμως είναι εξαιρετικά αντιδημοφιλής, με τα ποσοστά υποστήριξής του να κυμαίνονται εδώ και μήνες γύρω στο 20%.
Το κόμμα του People Power Party υπέστη συντριπτική ήττα στις βουλευτικές εκλογές τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους, παραχωρώντας τον έλεγχο της εθνοσυνέλευσης σε κόμματα της αντιπολίτευσης που κατέλαβαν σχεδόν τα δύο τρίτα των εδρών.
Έχουν υπάρξει περισσότερες από δώδεκα περιπτώσεις κήρυξης στρατιωτικού νόμου από τότε που η Νότια Κορέα ιδρύθηκε ως δημοκρατία το 1948.