Η πρόσφατη κυβερνητική κρίση στη Γαλλία, που οδήγησε στην κατάρρευση της κυβέρνησης του Μισέλ Μπαρνιέ, έχει προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η πτώση της κυβέρνησης μετά από πρόταση μομφής που υπερψηφίστηκε από 331 βουλευτές της Εθνοσυνέλευσης στις 4 Δεκεμβρίου 2024, σηματοδοτεί μια ιστορική στιγμή για τη Γαλλία, καθώς είναι η πρώτη φορά σε πάνω από 60 χρόνια που μια κυβέρνηση ανατρέπεται με αυτόν τον τρόπο.
Η κρίση αυτή έχει τις ρίζες της σε δημοσιονομικούς παράγοντες. Ο Μπαρνιέ, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του μόλις τρεις μήνες νωρίτερα, επιχείρησε να προχωρήσει σε μέτρα λιτότητας και να μειώσει τον δημόσιο προϋπολογισμό κατά 60 δισεκατομμύρια ευρώ, προκειμένου να συμμορφωθεί με τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το δημόσιο έλλειμμα[2][4]. Η απόφαση του πρωθυπουργού να χρησιμοποιήσει ειδικές εξουσίες για να περάσει τον προϋπολογισμό χωρίς ψηφοφορία προκάλεσε την αντίθεση τόσο της αριστεράς όσο και της ακροδεξιάς, οι οποίες ενωμένες κατέθεσαν πρόταση μομφής.
Τι Μέλλει Γενέσθαι;
Μετά την πτώση της κυβέρνησης Μπαρνιέ, ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν βρίσκεται αντιμέτωπος με δύσκολες επιλογές. Ο Μακρόν δεν μπορεί να διαλύσει ξανά τη Βουλή πριν από τον Ιούνιο του 2025 λόγω των συνταγματικών περιορισμών. Αυτό σημαίνει ότι οποιοσδήποτε διάδοχος του Μπαρνιέ θα πρέπει να αντιμετωπίσει μια κατακερματισμένη Βουλή με τρεις κυρίαρχες πολιτικές παρατάξεις[1][2].
Οι πιθανές κινήσεις του Μακρόν περιλαμβάνουν:
-Διορισμός νέου πρωθυπουργού: Ο Μακρόν μπορεί να προσπαθήσει να βρει έναν υποψήφιο που θα μπορέσει να συγκεντρώσει υποστήριξη από διάφορες πολιτικές ομάδες.
-Τεχνοκρατική κυβέρνηση: Ένας άλλος δρόμος είναι η δημιουργία μιας τεχνοκρατικής κυβέρνησης που θα αναλάβει τη διακυβέρνηση μέχρι τις επόμενες εκλογές.
-Πρόωρες εκλογές: Αν και θεωρείται απίθανη, η παραίτηση του Μακρόν θα μπορούσε να οδηγήσει σε πρόωρες εκλογές, αν και αυτό θα απαιτούσε γρήγορη οργάνωση.
Κίνδυνοι για την Ευρώπη
Η πτώση της κυβέρνησης Μπαρνιέ είναι αποτέλεσμα μιας σειράς αποτυχιών στη διαχείριση του δημόσιου χρέους και των δημοσιονομικών μεταρρυθμίσεων. Ο Μπαρνιέ είχε προγραμματίσει περικοπές δαπανών ύψους 60 δισεκατομμυρίων ευρώ για να συμμορφωθεί με τους κανόνες της ΕΕ, αλλά οι πολιτικές αυτές δεν κέρδισαν την υποστήριξη των βουλευτών. Η αποτυχία να εγκριθεί ο προϋπολογισμός έως τις 20 Δεκεμβρίου 2024 μπορεί να οδηγήσει σε νομοθεσία έκτακτης ανάγκης που θα παρατείνει τις τρέχουσες δαπάνες, αλλά αυτό δεν επιλύει τα θεμελιώδη προβλήματα του δημόσιου χρέους, το οποίο αναμένεται να φτάσει το 115% του ΑΕΠ το 2025.
Η πολιτική αστάθεια στη Γαλλία ενδέχεται να προκαλέσει ανησυχίες στους επενδυτές, οδηγώντας σε αύξηση των επιτοκίων δανεισμού και πιθανές υποβαθμίσεις από οίκους αξιολόγησης. Οι αγορές ομολόγων της Γαλλίας είναι πιθανό να παραμείνουν σε κατάσταση μεταβλητότητας, επηρεάζοντας έτσι τη συνολική οικονομική σταθερότητα στην ευρωζώνη.
Η κατάσταση στη Γαλλία έχει αρκετούς κινδύνους για την ΕΕ:
-Αύξηση των Ακροδεξιών Κομμάτων: Η πολιτική κρίση προσφέρει ευκαιρίες στα ακροδεξιά κόμματα, όπως το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν, που ήδη κερδίζουν έδαφος. Η ενίσχυση αυτών των κομμάτων μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερες εσωτερικές εντάσεις στην ΕΕ και σε αποδυνάμωση των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων.
– Δημοσιονομική Πολιτική: Η αδυναμία της γαλλικής κυβέρνησης να εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις θα μπορούσε να επηρεάσει τις ευρωπαϊκές δημοσιονομικές πολιτικές. Οι χώρες της ΕΕ μπορεί να αντιμετωπίσουν προκλήσεις στην τήρηση των δημοσιονομικών κανόνων που έχουν συμφωνηθεί στο πλαίσιο της ευρωζώνης.
– Στρατηγική Σταθερότητα: Η Γαλλία είναι μία από τις δύο μεγαλύτερες οικονομίες στην ΕΕ (μαζί με τη Γερμανία). Η πολιτική αστάθεια στη Γαλλία μπορεί να αποδυναμώσει τη στρατηγική θέση της ΕΕ σε διεθνείς υποθέσεις, όπως η εξωτερική πολιτική απέναντι στη Ρωσία ή οι σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Το Μέλλον της Γαλλίας και της ΕΕ
Ο πρόεδρος Μακρόν βρίσκεται σε δύσκολη θέση καθώς πρέπει να βρει έναν νέο πρωθυπουργό που θα μπορέσει να συγκεντρώσει διακομματική υποστήριξη. Οι πιθανές επιλογές περιλαμβάνουν είτε μια υπηρεσιακή κυβέρνηση είτε τον διορισμό ενός νέου πρωθυπουργού που θα έχει τη δυνατότητα να περάσει έναν προϋπολογισμό. Ωστόσο, η αβεβαιότητα γύρω από την πολιτική κατάσταση θα συνεχίσει να επηρεάζει τη δυνατότητα της Γαλλίας να διαδραματίσει τον ρόλο που απαιτείται στην ΕΕ.
Η επόμενη περίοδος θα είναι κρίσιμη για την κατεύθυνση της γαλλικής πολιτικής και τις επιπτώσεις της στην Ευρώπη. Αν η Γαλλία δεν μπορέσει να σταθεροποιήσει την κατάσταση, οι συνέπειες ενδέχεται να είναι σοβαρές όχι μόνο για τη χώρα αλλά και για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση στο σύνολό της.