Η εμπορική συμφωνία ΕΕ-Mercosur, έχει διχάσει όχι μόνο τα κράτη μέλη και τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα αλλά και τους ευρωβουλευτές και συγκεκριμένα της Σλοβακίας. Ο διχασμός εντοπίζεται τόσο εντός της κυβέρνησης όσο και εντός του φιλελεύθερου κόμματος, με ορισμένους να προειδοποιούν για τον πιθανό αρνητικό αντίκτυπό της στους αγρότες και την πιθανή εισροήτροφίμων χαμηλής ποιότητας.
Η πολυαναμενόμενη συμφωνία της ΕΕ με τις χώρες τις Mercosur μετά από 20 χρόνια διαπραγμάτευσης, βρίσκεται στο τελικό της στάδιο και έχει στόχο να ενισχύσει το εμπόριο και τις επενδύσεις μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και τις χώρες αυτές (Βραζιλία, Αργεντινή, Ουρουγουάη και Παραγουάη), άροντας σημαντικούς περιορισμούς και μειώνοντας τους δασμούς σε ένα ευρύ φάσμα αγαθών.
Μέσα σε μια δεκαετία, αναμένεται να απελευθερώσει πλήρως περισσότερο από το 90% του εμπορίου μεταξύ της ΕΕ και των χωρών της Νότιας Αμερικής, δημιουργώντας τη μεγαλύτερη ζώνη ελεύθερων συναλλαγών στον κόσμο, η οποία θα περιλαμβάνει 780 εκατομμύρια ανθρώπους και το ένα τέταρτο του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Στη Σλοβακία, η επίσημη κυβερνητική γραμμή είναι σαφής, με το Υπουργείο Οικονομίας να επιβεβαιώνει στο Euractiv Σλοβακίας ότι υποστηρίζει εδώ και καιρό τη συμφωνία.
«Ως ανοικτή και προσανατολισμένη στις εξαγωγές οικονομία, η Σλοβακία επωφελείται από το άνοιγμα των αγορών τρίτων χωρών και την απόκτηση νέων εξαγωγικών ευκαιριών, ιδίως για τις εταιρείες στους τομείς της αυτοκινητοβιομηχανίας, των ηλεκτρονικών και της μηχανολογίας», ανέφερε το υπουργείο στην απάντησή του προς το Euractiv.
Ωστόσο, μέλη της κυβέρνησης από τα κυβερνητικά κόμματα Smer-SD (NI) και Hlas-SD (NI), τα οποία κατέχουν σήμερα έδρες ευρωβουλευτών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δήλωσαν στο Euractiv Σλοβακίας ότι είτε αντιτίθενται στη συμφωνία είτε είναι αβέβαιοι σχετικά με αυτήν.
Η συμφωνία ΕΕ-Mercosur «αποτελεί σημαντική απειλή για τους Ευρωπαίους παραγωγούς, ιδίως κατά τη διάρκεια μιας οικονομικής ύφεσης», δήλωσε η Monika Beňová (Smer-SD), υπογραμμίζοντας τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι αγρότες, μέρος των οποίων είναι και οι αυξανόμενες δαπάνες λόγω των υψηλών τιμών ενέργειας και μιας υπερ-ρυθμισμένης αγοράς.
«Αν και είμαστε ανοιχτοί στο να επανεξετάσουμε το θέμα αυτό στο μέλλον, τώρα δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για την εφαρμογή της συμφωνίας. Στο σημερινό οικονομικό κλίμα, θα μπορούσε να θέσει σε περαιτέρω κίνδυνο τους αγρότες της ΕΕ, να αποσταθεροποιήσει τις αγορές και να επιδεινώσει την οικονομική κρίση στη γεωργία της ΕΕ», δήλωσε η ίδια στο Euractiv Σλοβακίας.
Την ίδια στιγμή, ο συνάδελφός της από το Smer-SD Erik Kaliňák δεν είναι σίγουρος για τη συμφωνία. Ενώ η συμφωνία «μπορεί να φαίνεται επωφελής, υπάρχουν ακόμη άλυτα ερωτήματα και κίνδυνοι που πρέπει να αντιμετωπιστούν και να διαχειριστούν σωστά», πρόσθεσε.
Το ίδιο ισχύει και για τον Branislav Ondruš (Hlas-SD): «Προτεραιότητά μου είναι να αποτρέψω την υιοθέτηση μιας τέτοιας συμφωνίας που θα επέτρεπε μαζικές εισαγωγές φθηνού κρέατος, όπως κοτόπουλα από την Αργεντινή ή βόειο κρέας από τη Βραζιλία. Αυτό θα μπορούσε να βλάψει σοβαρά τους Σλοβάκους αγρότες και να τους ωθήσει σε ακόμη βαθύτερη κρίση», δήλωσε.
Τόνισε επίσης ότι «επικοινωνεί εντατικά με τους εκπροσώπους του τομέα» και ότι θα αναλύσει προσεκτικά το σχέδιο συμφωνίας.
Οι Φιλελεύθεροι διχασμένοι επίσης
Η συμφωνία ΕΕ-Mercosur αποκάλυψε επίσης διαιρέσεις εντός του κορυφαίου κόμματος της αντιπολίτευσης της Σλοβακίας, της Προοδευτικής Σλοβακίας, το οποίο ανήκει στην ομάδα του Renew στο Ευρωκοινοβούλιο.
Ενώ ο ευρωβουλευτής και πρώην πρωθυπουργός Ľudovít Ódor παραμένει σε γενικές γραμμές αισιόδοξος, ο Michal Wiezik δηλώνει ανοιχτά αντίθετος.
«Δεν υποστηρίζω την εμπορική συμφωνία στην τρέχουσα μορφή της, καθώς οι κανόνες της εξακολουθούν να επιτρέπουν την περιβαλλοντική υποβάθμιση, τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων των αυτοχθόνων πληθυσμών και την καταστροφή των φυσικών οικοσυστημάτων, σε αντίθεση με τα πρότυπα της ΕΕ», εξήγησε ο Wiezik.
«Επιπλέον, φέρνει αντιμέτωπα τα εγχώρια αγροτικά μας προϊόντα με φθηνές εισαγωγές που παρακάμπτουν τους κανονισμούς μας, υποβάλλοντάς τα σε αθέμιτο ανταγωνισμό», πρόσθεσε.
Ο Ódor, από την πλευρά του, τόνισε τη σημασία της ενίσχυσης των οικονομικών και εμπορικών σχέσεων με την περιοχή της Mercosur, ιδίως για τις μικρές, εξαγωγικά προσανατολισμένες χώρες της ΕΕ, όπως η Σλοβακία, επισημαίνοντας τα πιθανά οφέλη για τις σλοβακικές εξαγωγές αυτοκινήτων.
«Ταυτόχρονα, η συμφωνία ελεύθερου εμπορίου πρέπει να είναι υψηλής ποιότητας και να τηρεί τα ευρωπαϊκά πρότυπα για την προστασία του περιβάλλοντος, τα δικαιώματα των εργαζομένων και τη διατήρηση των αυτόχθονων οικοσυστημάτων», δήλωσε στο Euractiv Σλοβακίας.
Ο ευρωβουλευτής της αντιπολίτευσης Milan Uhrík (Republika/ESN), από την άλλη, ξεκαθάρισε ότι δεν θα υποστηρίξει τη συμφωνία ΕΕ-Mercosur, υποστηρίζοντας ότι «αποτέλεσε αντικείμενο διαπραγμάτευσης υπό εξαιρετικά αδιαφανείς και αμφισβητήσιμες συνθήκες και ενέχει σημαντικούς κινδύνους, ιδίως για τους αγρότες μας».