Η Πολωνία θα προσθέσει τους ιδιωτικούς ραδιοτηλεοπτικούς φορείς TVN και Polsat στον κατάλογο των στρατηγικών εταιρειών της, ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ μετά τις πληροφορίες ότι το TVN πιθανότατα να αγοραστεί από εταιρεία που συνδέεται με τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν.
Με τη συμπερίληψή τους στον κατάλογο των στρατηγικών εταιρειών, οι δύο αυτές εταιρείες προστατεύονται πλέον από εχθρικές εξαγορές και η πώλησή τους πρέπει να εγκριθεί από την κυβέρνηση.
«Αποφάσισα να προσθέσω τους ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς TVN και Polsat στον κατάλογο των προστατευόμενων (…) στρατηγικών εταιρειών», δήλωσε ο Τουσκ προσθέτοντας ότι το σχετικό ψήφισμα θα είναι έτοιμο την επόμενη εβδομάδα.
Ο νόμος που θα ετοιμαστεί θα δίνει στις κρατικές αρχές την εξουσία να εμποδίζουν εξαγορές που θα μπορούσαν να απειλήσουν τα εθνικά συμφέροντα της Πολωνίας. Σύμφωνα με τον Τουσκ, η ανακοίνωση έρχεται υπό το φως της ρωσικής ανάμειξης που παρατηρήθηκε στις προεδρικές εκλογές της Ρουμανίας.
«Δεν θα επιτρέψουμε σε εχθρικά κράτη να παρεμβαίνουν θρασύτατα στην καθημερινή μας ζωή, ή στην οικονομία, ή στις εκλογικές διαδικασίες», δήλωσε ο Πολωνός πρωθυπουργός.
Η ανακοίνωση του Τουσκ ακολούθησε δημοσιεύματα σχετικά με την υποτιθέμενη πώληση του TVN -που ανήκει στον αμερικανικό όμιλο Warner Bros. Discovery, ο οποίος ερευνά την πώληση για να βελτιώσει τα οικονομικά του- σε ουγγρικό ταμείο που συνδέεται με τον Όρμπαν.
Σύνδεσμοι με τον Όρμπαν
Τον Οκτώβριο, το Newsweek Polska ανέφερε ότι τρεις εταιρείες ενδιαφέρονταν για την αγορά του πολωνικού ραδιοτηλεοπτικού φορέα. Σε αυτές περιλαμβάνονται ο τσεχικός όμιλος PPF, που ιδρύθηκε από τον Πίτερ Κέλνερ, ο οποίος πέθανε το 2021, και ένας αμερικανικός ραδιοτηλεοπτικός φορέας του οποίου το όνομα παραμένει άγνωστο. Ο Ούγγρος επιχειρηματίας Γιόζεφ Βίντα, που συνδέεται με τον Λόριντς Μέσαρος, συνεργάτη του Όρμπαν, λέγεται επίσης ότι έκανε προσφορά.
Σύμφωνα με την Onet, η πώληση του TVN σε ουγγρικό ταμείο που συνδέεται με τον Όρμπαν είναι σχεδόν δεδομένη. «Υπάρχει μεγάλη χαρά σε ορισμένους από τους [αντιπολιτευόμενους συντηρητικούς] πολιτικούς του PiS», δήλωσε ο δημοσιογράφος του Onet Άντζεϊ Στανκιέβιτς.
Τον Νοέμβριο, οι εικασίες σχετικά με την ιδιοκτησία του TVN τροφοδοτήθηκαν από τον πρώην ευρωβουλευτή του PiS (ECR) Ντανιέλ Ομπάιτεκ, πρώην διευθύνοντα σύμβουλο του κρατικού πετρελαϊκού κολοσσού Orlen. Σε συνέντευξή του στο TVN, δήλωσε ότι σύντομα «θα πήγαινε σε αυτόν τον σταθμό [για να μιλήσει] σαν να ήταν δικός του».
Προηγουμένως, το TVN ήταν γνωστό για τη συντακτική του γραμμή: αντιμετώπιζε ευνοϊκά τον συνασπισμό του Τουσκ και ήταν εξαιρετικά επικριτική απέναντι στο PiS, το οποίο κατηγορούσε για τη διάλυση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου στην Πολωνία, όταν το κόμμα κυβερνούσε τη χώρα μεταξύ 2015 και 2023. Μια πιθανή ανάληψη της εξουσίας από ένα πρόσωπο που συνδέεται με τον Όρμπαν θα μπορούσε, όπως αντιλαμβάνεται το Euractiv, να οδηγήσει σε αλλαγή της κάλυψης ειδήσεων.
Έπαινος από τις ΗΠΑ, κριτική από το PiS
Ο απερχόμενος πρέσβης των ΗΠΑ στην Πολωνία Μαρκ Μπρεζίνσκι φαίνεται χαρούμενος με την εξέλιξη αυτή.
«Ο πλουραλισμός των μέσων ενημέρωσης ως ακρογωνιαίος λίθος της δημοκρατίας. Καταλαβαίνω πόσο πολύ οι Πολωνοί εκτιμούν την πρόσβαση σε ελεύθερα και ποικίλα μέσα ενημέρωσης», έγραψε στο X.
«Εν όψει των παγκόσμιων προκλήσεων που θέτουν οι ξένες και επιβλαβείς παρεμβάσεις, είναι απαραίτητο για τις κυβερνήσεις να λαμβάνουν μέτρα για την προστασία των στρατηγικών υποδομών τους από ενδεχόμενες απειλές για την εθνική ασφάλεια», πρόσθεσε.
Το αντιπολιτευόμενο κόμμα PiS, από την άλλη δεν φάνηκε να αποδέχεται το εν λόγω ψήφισμα.
«Το καθεστώς σπασμοδικών κινήσεων του Τουσκ. Ήταν πάντα γνωστό ότι είναι ένας τυπικός δειλός. Το όραμα της απώλειας της ομπρέλας του TVN = game over για τον Τουσκ», έγραψε ο βουλευτής του PiS Γιαν Κάντακ στο X.
Για τον Τουσκ, η TVN «δεν είναι μόνο στρατηγική, για τον ίδιο είναι ζήτημα πολιτικής ζωής ή θανάτου», πρόσθεσε.
Μιλώντας στην ίδια πλατφόρμα, ο Ομπάιτεκ επεσήμανε ότι το TVN δεν ανήκει σήμερα σε πολωνική εταιρεία, αλλά στον όμιλο Discovery Group. Ρώτησε αν η κυβέρνηση σκοπεύει να συμπεριλάβει τον αμερικανικό κολοσσό στον κατάλογο των εταιρειών στρατηγικής σημασίας για την ασφάλεια της Πολωνίας.
«Ο ιδιοκτήτης μπορεί να αλλάξει τα καταστατικά όργανα όπως επιθυμεί. Σας λείπουν οι στοιχειώδεις γνώσεις», είπε αναφερόμενος στην κυβέρνηση.
Ο βουλευτής του PiS Σεμπάστιαν Καλέτα υπενθύμισε ότι η προηγούμενη κυβέρνηση του PiS προσπάθησε να περάσει νόμο που εμπόδιζε εταιρείες εκτός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου να κατέχουν πάνω από το 50% των πολωνικών ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών.
Το πολιτικό στρατόπεδο του Τουσκ είδε τότε τον νόμο, γνωστό και ως «lex TVN», ως επίθεση στο TVN, που ανήκει σε αμερικανικό όμιλο, και ως παραβίαση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης. Το σχέδιο νόμου του PiS είχε καταδικαστεί επίσης από την Ουάσινγκτον.