Παραμονή Χριστουγέννων οι Επιτροπές Απροσφράγισης Προσφορών του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών υποδέχθηκαν τους φακέλους με τις οικονομικές προσφορές για τους 9 διαγωνισμούς έργων αποκατάστασης οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου στη Θεσσαλία, ωστόσο την ίδια ώρα ο συνασπισμός εργοληπτικών εταιρειών με πτυχίο 6ης τάξης κατέθεταν ισάριθμες προδικαστικές προσφυγές στην Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ), ζητώντας να διαταχθεί η αναστολή της διαγωνιστικής διαδικασίας, μέχρι την έκδοση απόφασης επί των προσφυγών τους.
Με στόχο την άρση της εξαίρεσής τους από το δικαίωμα συμμετοχής και διεκδίκησης των εν λόγω έργων, που αθροιστικά αφορούν σε προϋπολογισμό 1,350 δισ. ευρώ, η ΕΚΤΕΡ, η Δομική Κρήτης, η ΕΡΕΤΒΟ και η ΤΕ.ΝΑ. –όλες εργοληπτικές εταιρείες 6ης τάξης- συνέστησαν κοινό μέτωπο και προχώρησαν στις αντίστοιχες προδικαστικές προσφυγές.
Υπενθυμίζεται πως νωρίτερα είχαν δημόσια τοποθετηθεί όλες οι εργοληπτικές οργανώσεις κατά της απόφασης του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών να διενεργήσει τους εν λόγω διαγωνισμούς με πρόσκληση μόνον στους μεγάλους του κλάδου, ήτοι Άβαξ, Aktor, ΜΕΤΚΑ και ΤΕΡΝΑ.
Στις προσφυγές που κατατέθηκαν και αναμένεται να συζητηθούν στις 31-01-2025 χαρακτηρίζεται καταχρηστική η απόφαση της αναθέτουσας αρχής (ΥΠΟΜΕ) να προχωρήσει σε προσκλήσεις με διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση με βάση το άρθρο 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 και του άρθρου 32Α του ν. 4412/2016 λόγω κατεπείγουσας ανάγκης και σύμφωνα με την παρ. 9 του άρθρου 25 του ν. 5049/2023.
Στο σκεπτικό των προσφυγών ωστόσο υπογραμμίζεται πως αυτή επιλογή παραβιάζει το άρθρο 189 του ν. 4412/2016, κοινοτικές διατάξεις αλλά και σχετικές αποφάσεις του ΣτΕ, που κατά το παρελθόν είχαν δικαιώσει εταιρείες 6ης τάξης, οι οποίες είχαν επικαλεστεί τις αρχές της διαφάνειας, της ισότιμης συμμετοχής στις διαδικασίες κατάρτισης συμβάσεων των δημοσίων έργων και του ελεύθερου ανταγωνισμού.
Σημειώνεται δε πως η κοινοπραξία ΕΚΤΕΡ-Δομικής Κρήτης-ΕΡΕΤΒΟ-ΤΕ.ΝΑ. είχε ρητώς εκφράσει τη βούληση της για συμμετοχή στις εν λόγω δημοπρατήσεις για τα έργα αποκατάστασης ήδη από την 28-09-2023, ενώ επικαλείται την τεχνική και χρηματοοικονομική της επάρκεια.
Στο δια ταύτα, η διαδικασία ανάθεσης των έργων και ολοκλήρωσης των διαγωνισμών για τα τέσσερα οδικά και πέντε σιδηροδρομικά έργα στη Θεσσαλία και τη Φθιώτιδα, που συνδέονται με τις καταστροφές από τις κακοκαιρίες Daniel και Elias μετατίθενται στο μέλλον, τουλάχιστον έως ότου αποφανθεί για τις σχετικές προσφυγές η ΕΑΔΗΣΥ.
Στην περίπτωση ωστόσο που η κοινοπραξία δικαιωθεί, θεωρείται επιβεβλημένη η επαναπροκήρυξη των διαγωνισμών με διαφορετικούς όρους προκειμένου να επιτραπεί η συμμετοχή και εταιρειών, πέρα από το κλάμπ των μεγάλων εργοληπτριών με πτυχίο 7ης τάξης.
Στην περίπτωση που οι προσφυγές απορριφθούν η αγορά εκτιμά πως η κοινοπραξία δεν θα καταθέσει τα όπλα, προσφεύγοντας στο ΣτΕ και τα κοινοτικά όργανα, γεγονός που αν επιβεβαιωθεί θα απομακρύνει χρονικά ακόμη περισσότερο την εκτέλεση των έργων που ούτως ή άλλως έχουν ορίζοντα εκτέλεσης από 36 έως 48 μήνες μετά την υπογραφή τους.
Σημειώνεται ωστόσο πως ο χρόνος πέρα από την αποκατάσταση των ζημιών, απειλεί και τη χρηματοδότηση των εν λόγω έργων, καθώς από το συνολικό πακέτο του 1,35 δισ. ευρώ, 600 εκατ. ευρώ θα προέλθουν από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που ως γνωστό έχει καταληκτική ημερομηνία εκταμίευσης τα μέσα του 2026.