Ο Σέρβος πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς σήμανε συναγερμό ότι οι ΗΠΑ θα επιβάλουν κυρώσεις στη Σερβική Βιομηχανία Πετρελαίου (NIS) λόγω της Ρωσίας, αν και αναλυτές υποστηρίζουν ότι ο πραγματικός στόχος του Βούτσιτς είναι να πάρει τον έλεγχο της NIS.
Στις 13 Δεκεμβρίου, ο Βούτσιτς ανακοίνωσε ότι είχε πληροφορίες ότι οι ΗΠΑ θα επέβαλαν «ολοκληρωτικές κυρώσεις» στη NIS, γεγονός που θα προκαλούσε απειλή στην προμήθεια παραγώγων πετρελαίου. Δήλωσε τότε ότι αυτά ήταν άσχημα νέα, διότι κανείς δεν θα διακινδύνευε να συναλλάσσεται με μια εταιρεία υπό αμερικανικές κυρώσεις.
Η NIS είναι μια από τις πιο κερδοφόρες εταιρείες της Σερβίας, ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς της και πυλώνας του ενεργειακού συστήματος της χώρας. Τα έσοδά της αυξήθηκαν σε 3,3 δισ. ευρώ πέρυσι, ποσό που αντιστοιχεί στο 4,5% του σερβικού ΑΕΠ.
Από το 2008, η ρωσική κρατική εταιρεία Gazprom Neft και η μητρική της Gazprom κατέχουν την πλειοψηφία των μετοχών της NIS, 56,15%, ενώ η Σερβία κατέχει το 29,87%.
Ο Βούτσιτς περιέγραψε ένα αποκαλυπτικό σενάριο, λέγοντας ότι μετά τις κυρώσεις των ΗΠΑ κατά της NIS, ο πετρελαιαγωγός Κροατίας-Αδριατικής (JANAF) θα σταματήσει άμεσα να παραδίδει πετρέλαιο στη Σερβία. Τώρα, ο αγωγός αυτός προμηθεύει την αποκλεισμένη από την ξηρά Σερβία με το 80% των πετρελαϊκών της αναγκών.
Ανακοίνωσε επίσης ότι θα συζητήσει το θέμα με τους Ρώσους και τους Αμερικανούς και διέταξε τα μέλη του σερβικού υπουργικού συμβουλίου να σχηματίσουν διαπραγματευτική ομάδα. Σύμφωνα με τον Βούτσιτς, οι κυρώσεις αναμένεται να αποκαλυφθούν έως τις 15 Ιανουαρίου.
Η Σερβία έχει τα χρήματα για να αγοράσει την NIS, δήλωσε ο Σέρβος πρόεδρος, αλλά η ανησυχία της αμερικανικής κυβέρνησης είναι ότι δεν θέλει η Ρωσία να γεμίσει τα ταμεία της με τα χρήματα που θα λάβει από την πώληση της NIS, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν επιβεβαιώνεται από την αμερικανική πλευρά.
Ορισμένα στελέχη της αντιπολίτευσης και επικριτές στη Σερβία εξέφρασαν αμφιβολίες, κατηγορώντας τον ισχυρό άνδρα της Σερβίας ότι χρησιμοποιεί την προοπτική των κυρώσεων για να αποσπάσει την προσοχή από τα εσωτερικά ζητήματα.
Ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Σερβία, Κρίστοφερ Χιλ, ξεκαθάρισε αυτή την εβδομάδα ότι η Ουάσινγκτον δεν θα κάνει τίποτα για να βλάψει την οικονομία της Σερβίας. Όπως αναφέρει το BETA, ο Χιλ υποστήριξε επίσης ότι η συνεργασία με ρωσικές εταιρείες, ιδίως στον τομέα της ενέργειας, «είναι εδώ και καιρό γνωστός κίνδυνος».
Το Pavlovic Today, ένα ανεξάρτητο μέσο ενημέρωσης με έδρα τις ΗΠΑ που καλύπτει τη Σερβία, ήταν επιφυλακτικό για την κινδυνολογική πρόβλεψη του Βούτσιτς. Το μέσο επικαλέστηκε πηγές εντός της επερχόμενης κυβέρνησης Τραμπ, οι οποίες δήλωσαν ότι είναι απίθανο ο Μπάιντεν να επιβάλει κυρώσεις στη σερβική πετρελαϊκή εταιρεία τόσο κοντά στην αποχώρησή του από τον Λευκό Οίκο.
Ο πρώην πρέσβης της Βουλγαρίας στη Μόσχα Ίλιαν Βασίλεφ, και πλέον εκδότης του Alternativata με θέματα ενέργειας και γεωπολιτικής, δήλωσε στο Euractiv ότι ο Βούτσιτς είχε σηματοδοτήσει στους Αμερικανούς ότι ήταν έτοιμος να επιτρέψει σε έναν Αμερικανό επενδυτή να εισέλθει στη NIS.
Εξήγησε ότι έλαβε την πληροφορία αυτή από μια πηγή που έχει εικόνα της σερβικής πλευράς της συμφωνίας.
Σύμφωνα με τον Βασίλεφ, ο Βούτσιτς γνωρίζει ότι το Κρεμλίνο δεν μπορεί πλέον να αντλήσει τα ίδια οικονομικά οφέλη από το πετρέλαιο, οπότε επιστρέφει το παλτό του.
«Το γεγονός είναι ότι ο Βούτσιτς θα αναγκάσει τους Ρώσους να πουλήσουν και θα εκμεταλλευτεί στο έπακρο τη συμφωνία», δήλωσε ο πρώην διπλωμάτης.