Στα πρώην λιγνιτικά πεδία της Μεγαλόπολης, καθώς επίσης στις αγορές της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, μόνη της και από κοινού με Ελληνες και ξένους partners, είναι τα επόμενα μεγάλα έργα που θα βάλει στη πρίζα η ΔΕΗ, με το βλέμμα στο στόχο των 12 GW ως το 2027.
Τα δύο μεγάλα φωτοβολταϊκά κοντά στο μισό δισ. ευρώ, για τα οποία έλαβε χθες την απόφαση από κοινού με τη γερμανική RWE να βάλει μπροστά στη Κεντρική Μακεδονία, αποτελούν μέρος μιας «ουράς» 20 και πλέον έργων που είναι υπό κατασκευή ή πρόκειται να ολοκληρωθούν φέτος και του χρόνου.
Σύμφωνα με τον πίνακα για τα φωτοβολταικά, τα αιολικά, τις μπαταρίες και τα μικρά υδροηλεκτρικά στο γεωγραφικό τόξο «Ελλάδας – Βουλγαρίας – Ρουμανίας – Ιταλίας», που αναμένεται να υλοποιηθούν μέχρι και τα τέλη της επόμενης χρονιάς αθροίζεται ένας επενδυτικός όγκος κοντά στα 2 δισ. ευρώ, καλύπτοντας νωρίτερα το στόχο του ομίλου.
Τα χρονοδιαγράμματα δείχνουν ότι ο διπλασιασμός της εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ για το 2027, στα 12 GW από 6,2 GW που είχε εγκαταστήσει μέχρι το Μάρτιο του 2025, θα έλθει νωρίτερα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το επενδυτικό της πλάνο και μια πιθανή αναθεώρησή του.
Την επιτάχυνση δείχνει το γεγονός ότι της χθεσινής ανακοίνωσης των δύο φωτοβολταϊκών στη Κ. Μακεδονία από κοινού με τους Γερμανούς (567 MW) είχαν προηγηθεί άλλες δύο μέσα σε λιγότερο από ένα μήνα. Αυτή λίγες ημέρες πριν από τη Καρδιά της Δ. Μακεδονίας (2,1 GW φωτοβολταϊκών, τμήμα των οποίων έχουν ήδη κατασκευαστεί), και ένα μήνα πριν με την έναρξη κατασκευής του νέου φωτοβολταϊκού στη Βουλγαρία 165 MW.
Επεται η είσοδος στην αγορά της Κροατίας, τα συνολικά 160 MW που θα κατασκευαστούν στην Ιταλία (32 MW όσα λειτουργούν εκεί), τα 550 MW που έχει σε διάφορα στάδια ανάπτυξης στη Βουλγαρία και ένα συνολικό pipeline 3,7 GW τα οποία φαίνεται ότι θα υλοποιήσει νωρίτερα από τον προκαθορισμένο στόχο.
Τον τόνο δίνει όλο και περισσότερο η Ρουμανία, απ’ όπου και ξεκίνησε η εκτός συνόρων επέκταση, όπου μια ματιά στον πίνακα δείχνει ότι τα υπό κατασκευή έργα αντιστοιχούν στο 40% του συνόλου. Αθροίζοντας τα έργα της ρουμανικής αγοράς προκύπτει ένα νούμερο 1,5 GW, λίγο μόνο κάτω από εκείνα της ελληνικής (1,9 GW) και πολύ πάνω από τα δύο cluster φωτοβολταικών της Ιταλίας.
Συνοψίζοντας, η ΔΕΗ δίνει την εντύπωση ότι επενδύει στις ΑΠΕ σαν να μην υπάρχει αύριο, εικόνα που λέει τη μισή αλήθεια, καθώς το άλλο μεγάλο στοίχημα για τον όμιλο είναι αυτό της ευέλικτης παραγωγής, το οποίο καλείται να κερδίσει. Δίχως ευελιξία το νέο παραγωγικό της μοντέλο των 12 GW θα κινδυνεύσει να βρεθεί έρμαιο των πολλών αβεβαιοτήτων (περικοπές, volatility, αρνητικές τιμές, κ.λπ.) που έρχονται με εκθετικές ταχύτητες.
Αντλησιοταμίευση, μπαταρίες, πυκνωτές, η μετατροπή της «Πτολεμαΐδα 5» σε μονάδα αερίου 350 MW ανοικτού κύκλου και μια μικρή μονάδα επίσης αερίου στον Αγ. Δημήτριο, είναι μερικά από τα ενεργειακά έργα στη Δ. Μακεδονία που θα συμπληρώσουν το portfolio των 2,1 GW φωτοβολταϊκών που κατασκευάζει στη περιοχή.
Το στοίχημα παίζεται στα πρώην ορυχεία Καρδιάς και Νοτίου Πεδίου με δύο μεγάλα έργα αντλησιοταμίευσης συνολικής επένδυσης 740 εκατ. ευρώ, που θα αντισταθμίζουν τη στοχαστικότητα των ΑΠΕ και θα συμβάλλουν στη σωστή κατανομή της παραγόμενης ενέργειας μέσα στην ημέρα.
Στην ίδια λογική της ευέλικτης παραγωγής κινούνται και οι μικρές μονάδες φυσικού αερίου (peakers) στις οποίες είχε αναφερθεί ξανά ο CEO του ομίλου Γ. Στάσσης μιλώντας πρόσφατα στους αναλυτές, παρουσιάζοντας τα ετήσια αποτελέσματα του ομίλου. Πιθανότατα να δρομολογηθούν στη Ρουμανία, όπου απουσιάζει αυτή η τεχνολογία, με στόχο να μπαίνουν στο σύστημα όταν οι τιμές κάνουν peak, «σερβίροντας» με ενέργεια την Ελλάδα όταν την έχει ανάγκη, μέσω του βαλκανικού διαδρόμου.
Τα σκαμπανεβάσματα των τιμών και η θωράκιση
Στη πράξη τα όσα ανακοινώθηκαν τη περασμένη εβδομάδα από τη Δ. Μακεδονία, στηρίζονται σε αυτό ακριβώς το διπλό στοίχημα του στρατηγικού σχεδίου του ομίλου για «ευέλικτη» ενέργεια με giga παραγωγή 12 GW, το οποίο είχε παρουσιάσει ο κ. Στάσσης το περασμένο Νοέμβριο στους αναλυτές.
Στα σενάρια των ανοδικών τιμών, η συγκράτηση του κόστους παραγωγής του ομίλου θα επιτυγχάνεται από τα μεγάλα υδροηλεκτρικά (με στόχο τα 3,2 GW), τις μικρές ή μεγαλύτερες μονάδες φυσικού αερίου ανοικτού κύκλου, (π.χ τη Πτολεμαΐδα 5, ισχύος 350 MW) και φυσικά από την προσθήκη της τεράστιας επιπλέον πράσινης ισχύος αιολικών και φωτοβολταϊκών (με στόχο τα 12 GW).
Στα σενάρια των καθοδικών τιμών, τα σταθερά τιμολόγια που αναμένεται ότι θα πολλαπλασιαστούν τα επόμενα χρόνια και θα κυριαρχήσουν στα 8,8 εκατομμύρια των πελατών της (σε Ελλάδα, και Ρουμανία), θα της διασφαλίζουν σταθερά έσοδα.
Και στις άπειρες ενδιάμεσες περιπτώσεις, με τα πολλά ισχυρά σκαμπανεβάσματα τιμών προς τα πάνω και προς τα κάτω, το σχέδιο προβλέπει ότι η θωράκιση θα παρέχεται με αντλησιοταμιευτικά (π.χ. τα δύο της Δ. Μακεδονίας), μπαταρίες, κυρίως όμως με τις διασυνοριακές συναλλαγές πάνω στον βαλκανικό διάδρομο, που αναμένεται να εκτιναχθούν (40,2 GW από 26,8 GW σήμερα).
Συνδυάζοντας όλα τα παραπάνω και εξαιτίας του καθετοποιημένου της μοντέλου, τα επόμενα χρόνια ο όμιλος ΔΕΗ θα μπορεί να στέλνει ακόμη μεγαλύτερες ποσότητες φθηνής ενέργειας από τη Ρουμανία στην Ελλάδα, όταν τη χρειάζεται, και να εξάγει φθηνή ενέργεια από την Ελλάδα προς τη Ρουμανία, όταν εκεί δεν φυσάει ή δεν έχει ήλιο.