Αν υπάρχει ένα πράγμα που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί στην Κίνα είναι η εφευρετικότητα του παραγωγικού της δικτύου να μεταφέρει και να διαθέτει κινεζικά προϊόντα όπου θέλει.
Πριν από τον εμπορικό πόλεμο με τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι κινεζικές εταιρείες τα είχαν σχετικά εύκολα: απλώς έπρεπε να παράγουν τα αγαθά που ζητούσε η Δύση ανά πάσα στιγμή, σε χαμηλότερο κόστος από τους ανταγωνιστές τους και με αποδεκτή ποιότητα.
Τώρα που οι δασμοί του προέδρου Τραμπ απειλούν να πλήξουν την ανταγωνιστικότητα των κινεζικών προϊόντων, οι εξαγωγείς του ασιατικού γίγαντα αναζητούν «έξυπνους» τρόπους για να συνεχίσουν να βάζουν κρυφά τα εμπορεύματά τους, στα ράφια στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μέσω… Νότιας Κορέας, Μαλαισίας ή του Βιετνάμ για την αποφυγή των διαφόρων δασμών.
Tα κινεζικά προϊόντα μεταφέρονται σε τρίτες χώρες, όπου λαμβάνουν νέα πιστοποιητικά προέλευσης, προκειμένου να παρουσιαστούν ως …τοπικά. Οι Financial Times επικαλούνται, μάλιστα, δηλώσεις ενός εκπροσώπου πωλήσεων μιας κινεζικής εταιρείας, ο οποίος παραδέχτηκε ότι «τα προϊόντα πωλούνται σε γειτονικές χώρες και στη συνέχεια εξάγονται στις Ηνωμένες Πολιτείες, προκειμένου να μειωθούν οι δασμοί».
Σβήνουν τα «ίχνη»
Η αναλύτρια της Oxford Economics Λουίζ Λου εξηγεί ότι «οι κινεζικές εταιρείες έχουν πραγματοποιήσει άμεσες ξένες επενδύσεις στον τομέα της μεταποίησης σε ολόκληρη την περιοχή ASEAN (Ασία-Ειρηνικός) και σε άλλα μέρη αναδυόμενων αγορών τα τελευταία χρόνια, θολώνοντας περαιτέρω τον ορισμό των “κινεζικών αγαθών”, για την αντιμετώπιση της επιβολής των δασμών».
Η ιδέα είναι, κατά κάποιον τρόπο, να «σβηστεί το ίχνος» της Κίνας στα προϊόντα και η Νοτιοανατολική Ασία παρέχει μια απαράμιλλη πλατφόρμα για αυτό. Για παράδειγμα, το Βιετνάμ είναι η πιο διάσημη χώρα εξαγωγής …κινεζικών τεχνολογικών προϊόντων. Σιγά σιγά, το Πεκίνο μετέφερε εκεί μέρος της παραγωγικής διαδικασίας για να αποφύγει μεγαλύτερα προβλήματα με τις εξαγωγές προς την Αμερική.
Ο «διάδρομος» της Νότιας Κορέας
Για παράδειγμα, οι τελωνειακές αρχές της Νότιας Κορέας παρατήρησαν μια απότομη αύξηση στις εισαγωγές κινεζικών προϊόντων, με τελικό προορισμό την αμερικανική αγορά. «Έχουμε βρει πολυάριθμες περιπτώσεις όπου η προέλευση κινεζικών προϊόντων δηλώθηκε ψευδώς ως κορεατική», σύμφωνα με τα νοτιο-κορεατικά τελωνεία. Μόνο το πρώτο τρίμηνο, εντοπίστηκαν στη Νότια Κορέα, κινεζικά προϊόντα, αξίας 29,5 δισεκατομμυρίων γουάν (21 εκατ. δολάρια), που προορίζονταν για την αμερικανική αγορά. «Για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις στην Κίνα ειδικότερα, η καταστρατήγηση των δασμών είναι αναγκαιότητα, προκειμένου να είναι σε θέση να συνεχίσουν εξαγωγές τους προς τις ΗΠΑ», γράφουν οι FT.
«Έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ δασμούς σε κινεζικά προϊόντα; Περάστε από τη Μαλαισία για να τα “μετατρέψετε” σε προϊόντα της Νοτιοανατολικής Ασίας!», λέει μια διαφήμιση που δημοσιεύτηκε από έναν ιστότοπο με το όνομα “Ruby – Μεταφόρτωση από Τρίτες Χώρες”. «Έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ δασμούς σε ξύλινα δάπεδα και την πορσελάνη; “Ξεπλύνετε” την προέλευση στη Μαλαισία για ομαλό εκτελωνισμό!», διατυμπανίζει η διαφήμιση.
Δεν ανακάλυψαν την …Αμερική
Τα κινεζικά εμπορεύματα αποστέλλονται με τέτοιο τρόπο ώστε οι αγοραστές να αναλαμβάνουν την ευθύνη για τα προϊόντα, μόλις τα πλοία μεταφοράς αποπλεύσουν από τα ξένα λιμάνια. «Η διαδικασία αυτή περιορίζει τους νομικούς κινδύνους για τους εξαγωγείς», σύμφωνα με τους FT.
Το Πεκίνο και οι κινεζικές εταιρείες δεν ανακάλυψαν την …Αμερική. Το τέχνασμα αυτό έχει ήδη χρησιμοποιηθεί σε παρόμοιες καταστάσεις από άλλες χώρες, όπως η Μόσχα, για να διοχετεύσει το απαγορευμένο – λόγω των κυρώσεων – ρωσικό πετρέλαιο, σε όλη την Ευρώπη. Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι η περίπτωση της Κίνας είναι κάπως ιδιαίτερη λόγω του μεγάλου όγκου των εξαγωγών της, τόσο σε αγαθά, όσο και σε χρήματα.
Το «Τρίγωνο των Βερμούδων»
Πριν από μήνες, όταν η επιβολή δασμών από τον πρόεδρο Τραμπ ήταν απλώς μια υπόθεση, ο επικεφαλής οικονομολόγος της UBS, Πολ Ντόνοβαν, μιλούσε ήδη για το νοτιο-ασιατικό «Τρίγωνο των Βερμούδων» του διεθνούς εμπορίου. «Το μερίδιο του Βιετνάμ στις εισαγωγές των ΗΠΑ έχει αυξηθεί σταθερά σε αρκετούς τομείς, όπου το μερίδιο της Κίνας έχει μειωθεί», σημειώνουν οι στρατηγικοί αναλυτές Τζος Λίπσκι και Μρουγκάνγκ Μπουσάρι του Atlantic Council.
Τα τελευταία χρόνια, η αξία των κινεζικών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ έχει ξεπεράσει αυτή των αμερικανικών εισαγωγών, με αποτέλεσμα το εμπορικό έλλειμμα της Ουάσιγκτον ως προς το Πεκίνο να προσεγγίζει τα 300 δισεκατομμύρια δολάρια.