Η Τράπεζα της Ελλάδος, στο ενημερωτικό της σημείωμα για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, εκπέμπει προειδοποίηση: οι διεθνείς κίνδυνοι αυξάνονται, η οικονομία παραμένει ευάλωτη, και η σημερινή πρόοδος βασίζεται σε παράγοντες που δεν είναι δεδομένοι. Επισημαίνει ότι η οικονομία της χώρας καταγράφει μια εντυπωσιακή εικόνα δημοσιονομικής υπεραπόδοσης, επενδυτικής εμπιστοσύνης και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.
Η Ελλάδα εμφανίζει ρυθμό ανάπτυξης 2,3% το 2024, με ίδια πρόβλεψη και για το 2025. Το πρωτογενές πλεόνασμα άγγιξε το 4,8% του ΑΕΠ – σημαντικά πάνω από τον στόχο. Το χρέος μειώθηκε στο 153,6%, και η S&P προχώρησε σε αναβάθμιση της χώρας στο «BBB», τοποθετώντας τη σταθερά στην επενδυτική βαθμίδα. Το δεκαετές ομόλογο υποχώρησε στο 3,38%, ενώ το ελληνικό χρηματιστήριο συγκαταλέγεται στους πρωταγωνιστές της Ευρώπης.
Παράλληλα, οι επενδύσεις, δημόσιες και ιδιωτικές, επιταχύνονται, στηριγμένες σε μεγάλο βαθμό στα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, τα οποία, σύμφωνα με την ΤτΕ, αναμένεται να προσθέσουν ως και 7% στο ΑΕΠ μέχρι το 2026. Οι τράπεζες αυξάνουν την πιστωτική επέκταση προς τις επιχειρήσεις με ρυθμό 16,8%, και οι καταθέσεις ιδιωτών πλησιάζουν τα €200 δισ.
Ωστόσο από την άλλη πλευρά επισημαίνεται ότι η πραγματική αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών μειώθηκε κατά 2,6% στο τέλος του 2024, ενώ η αποταμίευση επέστρεψε σε αρνητικό έδαφος (-1,9% του ΑΕΠ). Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παραμένει βαθιά ελλειμματικό (-6,4%), ενώ οι εισαγωγές αυξάνονται με ταχύτερο ρυθμό από τις εξαγωγές. Παρά τη θετική πορεία του τουρισμού, η καθαρή εξωτερική συνεισφορά στο ΑΕΠ κρίνεται «ουδέτερη».
Η Τράπεζα της Ελλάδος τονίζει ότι οι βασικοί κίνδυνοι είναι εξωτερικοί και «καθοδικοί». Το διεθνές περιβάλλον γίνεται πιο ασταθές – οι Ηνωμένες Πολιτείες εφαρμοζόμουν την πολιτική δασμών, οι γεωπολιτικές εντάσεις αυξάνονται, και η παγκόσμια χρηματοπιστωτική μεταβλητότητα ενισχύεται.
Την ίδια ώρα, το RRF (Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας), που τροφοδοτεί σήμερα την επενδυτική δυναμική, λήγει στο τέλος του 2026, χωρίς να έχει διασφαλιστεί η συνέχεια.
Η Ελλάδα, σύμφωνα με την Τράπεζα, χρειάζεται επειγόντως μεταρρυθμίσεις με μόνιμο αποτύπωμα. Σύμφωνα με την ΤτΕ, η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων, ιδιαίτερα σε τομείς με διαχρονικές αδυναμίες (όπως η γραφειοκρατία στο Δημόσιο και η απονομή δικαιοσύνης), αποτελεί προϋπόθεση για την ενίσχυση της επενδυτικής εμπιστοσύνης και την προσέλκυση νέων κεφαλαίων.
Παρεμβάσεις που περιορίζουν τη γραφειοκρατία, επιταχύνουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό και προωθούν τον ανταγωνισμό μπορούν να βελτιώσουν ουσιαστικά το επιχειρηματικό περιβάλλον.
Κρίσιμοι παράγοντες:
- Η επιτάχυνση της απορρόφησης και η αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης.
- Η επένδυση στην έρευνα, την καινοτομία και το ανθρώπινο κεφάλαιο είναι καθοριστική για την ανάσχεση της μακροχρόνιας πτώσης της παραγωγικότητας.
- Η περαιτέρω διεύρυνση της εξωστρέφειας της οικονομίας και η ενίσχυση του ανταγωνισμού με άρση όλων των εμποδίων εισόδου σε κλάδους παραγωγικής δραστηριότητας.