Αφότου η βουλή της Καταλονίας ψήφισε στις 27 Οκτωβρίου να γίνει ανεξάρτητη δημοκρατία, ο Ισπανός πρωθυπουργός Mariano Rajoy χρησιμοποίησε το Σύνταγμα για να απολύσει την κυβέρνηση στη Βαρκελώνη, να διαλύσει το κοινοβούλιο και να προχωρήσει στην επιβολή του νόμου στην περιοχή από τη Μαδρίτη.
Ο πρόεδρος της Καταλονίας, Carles Puigdemont, μαζί με λίγους υπουργούς, έφυγε από τη χώρα και κατευθύνθηκε στο Βέλγιο. Οκτώ ηγέτες του κινήματος υπέρ της ανεξαρτησίας, συμπεριλαμβανομένου του Oriol Junqueras, ηγέτη του κόμματος Esquerra Republicana, έχουν συλληφθεί και κρατούνται. Έχουν προκηρυχθεί νέες περιφερειακές εκλογές για τις 21 Δεκεμβρίου.
Στο μεταξύ, στις 29 Οκτωβρίου στη Βαρκελώνη, περισσότεροι από 300.000 άνθρωποι διαδήλωσαν εναντίον της ανεξαρτησίας της Καταλονίας, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της δημοτικής αστυνομίας. Το Carnegie Europe ρώτησε τον Javier Solana, πρώην επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, πρώην γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ και πρώην υπουργό Εξωτερικών της Ισπανίας, σχετικά με το τι επιφυλάσσει το μέλλον για τη χώρα.
Τι θα γίνει από εδώ και εμπρός;
Πρέπει να ξεκινήσει η προεκλογική εκστρατεία. Οι καταλανικές εκλογές θα διεξαχθούν στις 21 Δεκεμβρίου και δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. Οι εκλογικές λίστες πρέπει να είναι έτοιμες πριν το τέλος Νοεμβρίου. Ευτυχώς, όλα τα κόμματα που εκπροσωπούνται στην καταλανική Βουλή έχουν ανακοινώσει ότι θα συμμετέχουν στις εκλογές.
Η απόφαση του Puigdemont να εγκαταλείψει τη χώρα ήταν ένα σημάδι απελπισίας ή δειλίας;
Πήγε στις Βρυξέλλες για να αποφύγει την εκτέλεση της απόφασης των ισπανικών δικαστηρίων, κάτι που αρκετοί δεν μπορούν να κατανοήσουν, μετά από την κήρυξη ανεξαρτησίας από το κοινοβούλιο της Καταλονίας. Ίσως επίσης ζητούσε διεθνή στήριξη αλλά εάν αυτός ήταν ο λόγος, τότε απέτυχε ξεκάθαρα.
Ποιοι είναι το κλίμα εκεί τώρα;
Όσο μιλάμε, το κλίμα στην Καταλονία είναι κάπως πιο ήρεμο. Η πρόεδρος του καταλανικού κοινοβουλίου απελευθερώθηκε με εγγύηση αφού δήλωσε ότι θα συμμορφωθεί με το Σύνταγμα. Ο Puigdemont έχει ανακοινώσει ότι θέλει να συμμετάσχει στις επικείμενες εκλογές, κάτι που θα είναι το πιο σημαντικό θέμα των επόμενων εβδομάδων. Μια πολύ σημαντική εξέλιξη είναι ότι τα κόμματα που είναι υπέρ της ανεξαρτησίας δεν έχουν συμφωνήσει να σχηματίσουν μια κοινή λίστα για τις εκλογές. Ο προεπιλεγμένος συνασπισμός του 2015 δεν θα επαναληφθεί. Η κίνηση του Rajoy να αφαιρέσει την εξουσία από τους καταλανικούς θεσμούς είχε κάποια αντίδραση, αλλά με την προκήρυξη εκλογών αμέσως μετά, κατόρθωσε να κατευνάσει κάπως το στρατόπεδο υπέρ της ανεξαρτησίας.
Μήπως ο Rajoy ξεπέρασε τα όρια;
Έπαιξε το χαρτί του πολύ έξυπνα. Ο Puigdemont πείστηκε στις 26 Οκτωβρίου ότι θα έπρεπε να προκηρύξει εκλογές αντί να κηρύξει ανεξαρτησία. Αλλά φοβήθηκε όταν κατηγορήθηκε από τους ριζοσπαστικούς για προδότης. Ήταν τότε που ο Puigdemont αποφάσισε να κηρύξει μονομερώς την ανεξαρτησία. Ο Rajoy αποφάσισε να παρέμβει και να προκηρύξει εκλογές άμεσα.
Τώρα τι γίνεται;
Μπαίνουμε σε προεκλογική περίοδο. Η ανεξαρτησία δεν θα είναι το μόνο ζήτημα. Αυτές οι εκλογές θα πρέπει να αφορούν πρωτίστως το ποια κόμματα θα κυβερνήσουν την Καταλονία.
Μπορεί η Μαδρίτη να τροποποιήσει το σύνταγμα;
Ναι, θα μπορούσαν να υπάρξουν κάποιες συνταγματικές τροποποιήσεις.
Για παράδειγμα;
Ίσως ένα πιο ομόσπονδο κράτος. Αλλά η Καταλονία στην Ισπανία έχει ήδη περισσότερη αυτονομία από ό,τι η Βαυαρία στη Γερμανία. Η Ισπανία είναι ένα πολύ αποκεντρωμένο κράτος.
Ποσό πολύ πιο μακριά μπορεί να προχωρήσει αυτό;
Όχι πολύ. Η Καταλονία έχει ήδη δικό της εκπαιδευτικό σύστημα και αστυνομία. Από την άλλη πλευρά, ίσως κάτι θα μπορούσε να γίνει για τις οικονομικές μεταβιβάσεις της Καταλονίας σε άλλες, λιγότερο αναπτυγμένες περιοχές της χώρας.
Τι γίνεται με τον ρόλο της ΕΕ;
Αυτό είναι ένα πολύ λεπτό θέμα για την ΕΕ. Εάν στόχος είναι η περαιτέρω ενσωμάτωση της Ευρώπης, η ΕΕ δεν μπορεί να υποστηρίξει τη δημιουργία περισσότερων συνόρων. Η ΕΕ είχε δίκιο να είναι σταθερή με συνεκτική θέση. Είναι σαφές πως είναι απαράδεκτο για μια περιοχή να διασπάται χωρίς να ακολουθούνται οι κανόνες του παιχνιδιού.