Όπως είναι γνωστό, δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ A’ 214/06.11.2020) ο Νόμος 4745/2020 “Ρυθμίσεις για την επιτάχυνση της εκδίκασης εκκρεμών υποθέσεων του ν. 3869/2010, σύμφωνα με τις επιταγές της παρ. 1 του άρθρου 6 της Ε.Σ.Δ.Α., ως προς την εύλογη διάρκεια της πολιτικής δίκης, τροποποιήσεις του Κώδικα Δικηγόρων και άλλες διατάξεις”.
Συγκεκριμένα, αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, με τη νέα ρύθμιση επιχειρείται η επίσπευση της συζήτησης των αιτήσεων ρύθμισης οφειλών του ν. 3869/2010, οι οποίες εκκρεμούν ενώπιον των πρωτοβάθμιων δικαστηρίων και έχουν προσδιορισθεί σε δικάσιμο μετά τις 15.6.2021.
Οι επιχειρούμενες παρεμβάσεις κινούνται στους παρακάτω βασικούς άξονες:
1. Εκκαθάριση των πινακίων μέσω της υποχρεωτικής για τους ενδιαφερόμενους υποβολής αίτησης επαναπροσδιορισμού της συζήτησης. Από την επισκόπηση των διαθέσιμων στατιστικών στοιχείων διαπιστώνεται ότι ένα σημαντικό μέρος των υποθέσεων του ν. 3869/2010, που εισάγονται στο ακροατήριο και ανέρχεται σε ποσοστό 25% περίπου, δεν συζητείται είτε λόγω ματαίωσης είτε λόγω παραίτησης από το δικόγραφο.
2. Καθιέρωση της υποβολής της αίτησης επαναπροσδιορισμού μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας προς διευκόλυνση των ενδιαφερομένων και εξοικονόμηση δαπανών, με δυνατότητα ηλεκτρονικής διενέργειας των κοινοποιήσεων, που αφορούν στην επίσπευση της διαδικασίας, και λοιπών διαδικαστικών πράξεων.
3. Εφαρμογή του δικονομικού προτύπου της νέας τακτικής διαδικασίας του ν. 4335/2015 με την κάμψη της υποχρεωτικής προφορικότητας και την καθιέρωση της κατ’ εξαίρεση διαδικασίας εμμάρτυρης απόδειξης.
Πέραν των διατάξεων για τον ν. 3869/2010, ο Νόμος 4745/2020 περιλαμβάνει εκτενείς αλλαγές στον Κώδικα Δικηγόρων.
Με την προτεινόμενη ρύθμιση επιχειρείται η επίσπευση της συζήτησης των αιτήσεων ρύθμισης οφειλών του ν. 3869/2010, οι οποίες εκκρεμούν ενώπιον των πρωτοβάθμιων δικαστηρίων και έχουν προσδιορισθεί σε δικάσιμο μετά τις 15.6.2021. Οι εισαγόμενες ρυθμίσεις κινούνται αποκλειστικά σε δικονομικό επίπεδο, καταλείποντας άθικτες τις ρυθμίσεις του ουσιαστικού δικαίου του ν. 3869/2010, οι οποίες έχουν ήδη αποτελέσει αντικείμενο νομοθετικών παρεμβάσεων με τους ν. 4161/2013, 4366/2016, 4384/2016 και 4549/2018.
Η προτεινόμενη παρέμβαση κρίνεται ως απολύτως αναγκαία, δεδομένου ότι, παρά τις προσπάθειες που καταβλήθηκαν έως σήμερα, διαπιστώνεται ότι εκκρεμούν προσδιορισμένες σε δικασίμους μετά την 1η.1.2021 περισσότερες από 40.000 αιτήσεις του ν. 3869/2010 με τη συζήτηση τους να έχει προσδιορισθεί σε πολλές περιπτώσεις σε απώτατο χρόνο, που φθάνει ακόμη και μετά από το έτος 2027.
Ωστόσο, η λειτουργία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την κατάθεση των στοιχειών των δανειοληπτών στερείται σωρεία προβλημάτων που δυσχεραίνει το έργο των δικηγόρων στο να καταχωρήσουν τα στοιχεία αυτών εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών με αποτέλεσμα την απόρριψη της αιτήσεως τους με συνοπτικές διαδικασίες.
Για αυτό τον λόγο, κατέστη επιτακτική η παρέμβαση του Προέδρου του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών κ. Δημήτρη Βερβεσού, ο οποίος, σε επιστολή που απέστειλε προς τον Υπουργό Δικαιοσύνης κ. Κώστα Τσιάρα επισημαίνοντας πως:
«Στην εν λόγω διαδικασία αποκαλύφθηκαν σοβαρά λειτουργικά προβλήματα της διαδικασίας, δικονομικά και νομικά ζητήματα (άρση απορρήτου μελών οικογενείας αιτούντων) και απαιτούν την έκδοση νέας εξουσιοδοτικής Κ.Υ.Α. Τα ανωτέρω λειτουργικά και νομικά/δικονομικά προβλήματα, την ύπαρξη των οποίων αδιαμφισβήτητα παραδέχθηκαν τόσο οι παριστάμενοι εκπρόσωποι του Υπουργείου σας όσο και οι εκπρόσωποι της Ε.Γ.Δ.Ι.Χ., καθιστούν την έγκαιρη και νομότυπη υποβολή αιτήσεων επαναπροσδιορισμού των εκκρεμών υποθέσεων του ν. 3869/2010, εντός των προβλεπόμενων εκ του νόμου ασφυκτικών προθεσμιών, αδύνατη. Συνεπώς, η μη προσήκουσα υποβολή των ανωτέρω αιτήσεων εγκυμονεί σοβαρό κίνδυνο απώλειας δικαιωμάτων για τους πολίτες καθ΄ότι η αίτηση υπαγωγή τους στο ν. 3869/10 θα λογιστεί ως μηδέποτε ασκηθείσα».
Ως εκ τούτου, η ασφυκτική πίεση που δέχθηκε η Κυβέρνηση από το σύνολο της Ολομέλειας του δικηγορικού σώματος για την άμεση επίλυση των προβλημάτων από τις δυσλειτουργίες της πλατφόρμας, την ανάγκασε να παρατείνει την προθεσμία υποβολής αίτησης επαναπροσδιορισμού υποθέσεων πέραν της 15ης.1.2021 και για διάστημα δέκα έξι (16) ημερών και δη των αιτήσεων που έχουν κατατεθεί μέχρι και την 31η.12.2014, ενόψει του ότι η εκ του ν. 4745/2020 προβλεπόμενη διαδικασία ηλεκτρονικής υποβολής μέσω της πλατφόρμας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους είχε ως αρχική καταληκτική ημερομηνία την 15η.1.2021.
Σε μια εποχή μάλιστα, που έχουν ανασταλεί όλες οι νόμιμες και δικαστικές προθεσμίες –ακόμη και η έναρξη του εξωδικαστικού πτωχευτικού συμβιβασμού παρατάθηκε για τις αρχές Ιουνίου 2021-καθίσταται επιτακτική ανάγκη τόσο από την Κυβέρνηση, όσο και από τους λειτουργούς τις δικαστικής εξουσίας να κρίνουν με ορθολογιστικά κριτήρια τις προϋποθέσεις ένταξης υπαγωγής των δανειοληπτών για την διάσωση της κύριας κατοικίας τους, οι οποίοι, χωρίς δική τους υπαιτιότητα, απώλεσαν τα εισοδήματα τους.
Απομένει τώρα να διαπιστωθεί εάν στο εγγύς μέλλον, η Κυβέρνηση θα τηρήσει τις επιταγές του νόμου, προστατεύοντας σωρεία δανειοληπτών και δη των καλοπληρωτών από τα δίχτυα των τραπεζών και των ξένων funds, οι οποίες, σε περίπτωση απόρριψης των αιτήσεων τους, θα αντιστρέψουν τους όρους των δανειακών τους συμβάσεων με δυσβάστακτες για αυτούς προτεινόμενες ρυθμίσεις αποπληρωμής.
Γ.Μαυρομμάτη
Δικ.Πειραιώς