Για πληθώρα καλών νέων και θετικών εκπλήξεων από όλα τα μέτωπα της οικονομίας, που θα αλλάξουν τα δεδομένα και στις συζητήσεις με την τρόικα, κάνουν λόγο τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου.
Η κυβέρνηση αναδεικνύει ως «βαρύ πυροβολικό» το αυξημένο πέρα από κάθε πρόβλεψη πρωτογενές πλεόνασμα, το οποίο όμως δεν φαίνεται προς το παρόν να έχει συγκινήσει την τρόικα, η οποία δεν κοιτάζει μόνο το παρελθόν, αλλά περιμένει μέτρα δισεκατομμυρίων για τα πλεονάσματα του… μέλλοντος!
Δύο είναι τα καλά νέα που «διακινούνται» από την οδό Νίκης τις τελευταίες ημέρες και δεν προορίζονται μόνο για εσωτερική κατανάλωση, αλλά και για τη διεθνή διαπραγμάτευση με τους δανειστές:
Στο δημοσιονομικό πεδίο πάμε πολύ καλύτερα από όσο προβλεπόταν στο μνημόνιο, καλύτερα και από τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις του οικονομικού επιτελείου. Ο «μαγικός αριθμός» του πρωτογενούς πλεονάσματος διαμορφώθηκε με τα πρώτα στοιχεία στα 600 εκατ. ευρώ, αλλά συνεχώς αναθεωρείται και πλέον δεν αποκλείεται να ανέλθει στο 1,5 δισ. ευρώ. «Πάμε καλά και θα πάμε ακόμη καλύτερα το 2014, γι’ αυτό και δεν χρειάζονται νέα μέτρα», λέει το οικονομικό επιτελείο στην τρόικα.
Σε ό,τι αφορά την πραγματική οικονομία, οι εξελίξεις στην οποία συνδέονται στενά με τα δημοσιονομικά αποτελέσματα, το οικονομικό επιτελείο κάνει λόγο για σημαντική έκπληξη, αφού σημαντικά στοιχεία οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ίσως να έχουμε ανάπτυξη ήδη από το πρώτο εξάμηνο του 2014 και όχι από το δεύτερο, όπως προβλεπόταν ως τώρα. Για να «δυναμώσουν» αυτό τον ισχυρισμό υποδεικνύουν στοιχεία, όπως οι λιανικές πωλήσεις, που αυξήθηκαν το Νοέμβριο για πρώτη φορά ύστερα από 44 μήνες, ή ο δείκτης PMI για τις εξελίξεις στη βιομηχανία, που πέρασε σε «θετικό έδαφος» (πάνω από τις 50 μονάδες) ήδη από τον Ιανουάριο. Τονίζουν, επιπλέον, ότι και ο δείκτης οικονομικού κλίματος του ΙΟΒΕ ανέβηκε σημαντικά τον Ιανουάριο. Με αυτές τις εξελίξεις στην πραγματική οικονομία, λέει το υπ. Οικονομικών στους δανειστές, θα είναι πιο εύκολο να πιάσουμε και τους δημοσιονομικούς στόχους, άρα δεν υπάρχει ανάγκη πρόσθετων μέτρων.
Αυτές οι παραθέσεις στοιχείων μπορεί να ακούγονται καλές σε μια κοινή γνώμη «διψασμένη» για κάποιο καλό νέο από την οικονομία, ή να είναι πολύ χρήσιμες για τους βουλευτές της συγκυβέρνησης που εκτίθενται σε τηλεοπτικά πάνελ, όμως δεν συγκινούν ιδιαιτέρως την τρόικα, που βλέπει τα πράγματα από διαφορετική οπτική γωνία.
Έτσι, το περιβόητο πρωτογενές πλεόνασμα δεν εντυπωσιάζει ιδιαίτερα την τρόικα, καθώς γνωρίζει τις κρίσιμες «τεχνικές λεπτομέρειες» που επιτρέπουν να διαμορφωθεί σε τόσο υψηλό επίπεδο. Για παράδειγμα, μόνο από την αλλαγή του τρόπου υπολογισμού της «άσπρης τρύπας» των ασφαλιστικών ταμείων, την οποία επέτρεψε η τρόικα για να διευκολύνει την κυβέρνηση, εξοικονομούνται με λογιστικό τρόπο πολλά δισεκατομμύρια ευρώ και αυτό επιτρέπει να παρουσιασθεί τόσο υψηλό πρωτογενές πλεόνασμα.
Η τρόικα δεν βλέπει το γενικό τίτλο «πρωτογενές πλεόνασμα» αλλά κοιτάζει το πρόβλημα βαθύτερα και διαπιστώνει ανησυχητικές εξελίξεις στο πεδίο των εσόδων (το υπ. Οικονομικών δεν έπιασε 7 από τους 10 στόχους του μνημονίου για τους ελέγχους για φοροδιαφυγή, ενώ οι καθυστερούμενες οφειλές στο Δημόσιο ξεπέρασαν τα 62 δισ. ευρώ), όπως και στο πεδίο των δαπανών, οι οποίες θα αυξηθούν κατά άγνωστο, αλλά μεγάλο ποσό από τις δικαστικές αποφάσεις που ανατρέπουν μειώσεις μισθών, συντάξεων και επιδομάτων.
Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι η συζήτηση για το πρωτογενές πλεόνασμα δεν βολεύει ιδιαίτερα την κυβέρνηση, όταν γίνεται με την τρόικα, η οποία δεν αρκείται στις επιτυχίες του παρελθόντος, αλλά περιμένει μέτρα για να επιτευχθούν τα μελλοντικά πρωτογενή πλεονάσματα. Σύμφωνα με το μνημόνιο η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να κάνει μια εντελώς απίθανη… κούρσα πλεονασμάτων, για να φθάσει το 2016 σε ένα θηριώδες πρωτογενές πλεόνασμα ίσο με 4,5% του ΑΕΠ. Αυτό το άπιαστο πλεόνασμα υποτίθεται μάλιστα ότι η Ελλάδα θα το διατηρήσει ακριβώς στο ίδιο ποσοστό του ΑΕΠ ως το 2020, αλλιώς δεν βγαίνουν με… τίποτα οι ήδη «τραβηγμένες από τα μαλλιά» προβλέψεις για τη βιωσιμότητα του χρέους.
Για να πιάσουμε τους στόχους του μνημονίου για το 2014 και το 2015 πρέπει να δημιουργήσουμε ένα συνολικό πρωτογενές πλεόνασμα 8,5 δισ. ευρώ. Για να φθάσουμε σε αυτούς τους στόχους, η τρόικα λέει ότι χρειαζόμαστε νέα, «δυσάρεστα» μέτρα δημοσιονομικής εξυγίανσης που θα αποφέρουν συνολική εξοικονόμηση 4,2 δισ. ευρώ. Αυτή η εκτίμηση, δυστυχώς, δεν αντιμετωπίζεται με τους αριθμούς για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2013, ή με τα στοιχεία που δείχνουν κάτι να κινείται, επιτέλους, στην οικονομία.
Σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, η τρόικα θα επιμείνει μέχρι τέλους να πάρει όλο τον κατάλογο των πρόσθετων μέτρων που απαιτούνται, αλλά και να εγκριθούν αυτά από τη Βουλή πριν ολοκληρωθεί η αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας. Η κυβέρνηση έχει αντιπροτείνει να αφεθεί, ενόψει μεγάλων διαφορών εκτιμήσεων, για μετά τις εκλογές η σχετική συζήτηση. Μένει να φανεί αν οι δανειστές, ωθούμενοι και από πολιτικά κίνητρα (ανάγκη ενίσχυσης της κυβέρνησης ενόψει εκλογών) θα κάνουν πίσω στις απαιτήσεις τους.