Η χώρα, το βράδυ της Δευτέρας, έχασε την προθεσμία για να καταβάλει 200 εκατομμύρια δολάρια σε πληρωμές τόκων σε δύο από τα κυβερνητικά της ομόλογα, προτρέποντας την S&P να ανακοινώσει επισήμως την πρώτη από τις πολλές αναμενόμενες αθετήσεις. Το Καράκας έχει ήδη εκπληρώσει άλλα χρεόγραφα ύψους 420 εκατομμυρίων δολαρίων από άλλα κρατικά ομόλογα, τα οποία επίσης σύντομα θα βρεθούν σε αθέτηση, καθώς και πληρωμές για χρέη της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας PDVSA.
Το πλούσιο σε πετρέλαιο έθνος κατάφερε να εξυπηρετήσει τα χρέη του για πολύ περισσότερο από ό, τι περίμεναν πολλοί επενδυτές μετά την κατάρρευση της τιμής ενέργειας το 2014. Όμως, ο πρόεδρος Νικολάς Μαδούρο, αναγνώρισε τελικά την ήττα πριν από δύο εβδομάδες, ανακοινώνοντας ότι η χώρα θα πρέπει να «αναχρηματοδοτήσει και να αναδιαρθρώσει» όλα τα εξωτερικά της χρέη.
Συμπεριλαμβανομένων των διμερών και άλλων δανείων, οι συνολικές αυτές ποσότητες ξεπερνούν τα 150 δισεκατομμύρια δολάρια, οπότε η χρεοκοπία των κρατικών ομολόγων θα ήταν μία από τις μεγαλύτερες στην ιστορία. Το 2012, η Ελλάδα αναδιάρθρωσε περισσότερα από 200 δισεκατομμύρια ευρώ, γεγονός που παραμένει η μεγαλύτερη αθέτηση.
Οι τιμές των ομολόγων της Βενεζουέλας είχαν αρχίσει να ανακάμπτουν μετά τον φόβο από την ανακοίνωση της χρεοκοπίας την Τρίτη, αλλά έπεσαν ξανά σε σεντς έναντι του δολαρίου. Ένα ομολογιακό δάνειο ύψους 2,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, το οποίο λήγει τον Οκτώβριο του επόμενου έτους – ένα από τα χρεόγραφα που είναι πλέον σε αθέτηση – έχασε σχεδόν το ένα πέμπτο της αξίας του συναλλασσόμενο στα 25,7 σεντς έναντι του δολαρίου.
Η πίεση αυξάνεται στη σοσιαλιστική κυβέρνηση αφού οι επενδυτές άφησαν τη σύνοδο του Καράκας τη Δευτέρα χωρίς να γνωρίζουν πώς θα ξεπεράσουν τις οικονομικές προκλήσεις και τις επιβληθείσες από την ΕΕ κυρώσεις στη Βενεζουέλα για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Παρά τις εκκλήσεις κάποιων στη Λατινική Αμερική για κλιμάκωση των κυρώσεων ώστε να συμπεριληφθούν οι ταξιδιωτικές απαγορεύσεις και παγώματα περιουσιακών στοιχείων, καθώς και ο αποκλεισμός των εξαγωγών πετρελαίου, το Καράκας έχει δείξει λίγη ανησυχία για τη διεθνή κατακραυγή.
Ο κ. Μαδούρο αποκάλεσε τις κυρώσεις της ΕΕ «ανόητες». Ο αντιπρόεδρος Ταρέκ Ελ Αϊσάμι, ο οποίος υπόκειται ήδη σε αμερικανικές κυρώσεις για εικαζόμενη παράνομη διακίνηση ναρκωτικών και ήταν ο μόνος κυβερνητικός αξιωματούχος που μίλησε στη συνεδρίαση των ομολογιούχων της Δευτέρας, δεν πρότεινε συγκεκριμένες προτάσεις για αναδιάρθρωση του χρέους.
Αντί αυτού, στους χρηματοδότες προσφέρθηκαν σοκολάτες, όπως είπαν όσοι βρέθηκαν στη συνάντηση. «Τρελά πράγματα», δήλωσε ένας διαχειριστής ομολόγων αναδυόμενων αγορών, ο οποίος ενημερώθηκε για τη σύνοδο αλλά δεν παρακολούθησε. «Αλλά δεν με εκπλήσσει.»
Σε επίσημη ανακοίνωση, η κυβέρνηση χαρακτήρισε τις συνομιλίες χρέους της Δευτέρας ως «ηχηρή επιτυχία» και «πολύ θετικές και ευοίωνες».
«Χρησίμευσε για να επικυρώσουμε την πλήρη πρόθεσή μας να συνεχίσουμε να συμμορφωνόμαστε με τις δεσμεύσεις μας. . . παρά τα εμπόδια που δημιουργούνται από την κυβέρνηση Τραμπ και τους πολιτικούς συμμάχους της στη Βενεζουέλα που επιδιώκουν να επιτεθούν στη χώρα μας», ανέφερε η δήλωση. «Δεν το έχουν επιτύχει, δεν θα το επιτύχουν. Το θετικό κλίμα στο οποίο ξεκίνησε αυτή η διαδικασία αναχρηματοδότησης δείχνει ότι θα συνεχίσουμε να χτίζουμε την κατάσταση ευημερίας που αξίζει ο λαός της Βενεζουέλας.»
Η απάθεια του Καράκας μπορεί να συνδέεται με την ελπίδα ότι θα λάβει βοήθεια διάσωσης από τη Ρωσία, η οποία θα μπορούσε να βοηθήσει στην αποφυγή μιας επίσημης δήλωσης χρεοκοπίας από την ISDA, την ένωση παραγώγων, μετά από καθυστέρηση πληρωμής ύψους 1,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων και παράλειψη πληρωμής τόκων ύψους 47 εκατομμυρίων. Η Βενεζουέλα και η Ρωσία οφείλουν να ανακοινώσουν την Τετάρτη τους όρους διμερούς αναδιάρθρωσης του χρέους τους ύψους 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ο κύριος οικονομικός διευθυντής της Rosneft, η ελεγχόμενη από το Κρεμλίνο πετρελαϊκή εταιρεία που δάνεισε 6 δισεκατομμύρια δολάρια στη Βενεζουέλα, δήλωσε σε συνέντευξη τύπου την Τρίτη ότι «αυτή τη στιγμή η εταιρεία δεν σχεδιάζει περαιτέρω προπληρωμές στη Βενεζουέλα».
Υπάρχουν επίσης ελπίδες ότι η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση θα μπορέσουν να επιτύχουν μια πολιτική διευθέτηση που θα διευκόλυνε τη χρηματοοικονομική διάσωση στις συνομιλίες με διεθνή διαμεσολάβηση.
Η αντιπολίτευση αποσύρθηκε από τις συνομιλίες που είχαν προγραμματιστεί για την Τετάρτη στη Δομινικανή Δημοκρατία λόγω έλλειψης ξένων εγγυητών, αλλά δεν απέκλεισε τις μελλοντικές συνομιλίες.
Αν και η αντιπολίτευση βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο αφού υπέστη ζημιές σε στημένες εκλογές, εξακολουθεί να κατέχει ένα ισχυρό οικονομικό χαρτί. Οποιαδήποτε αναδιάρθρωση των ομολόγων απαιτεί την έκδοση νέων δανείων για ανταλλαγή παλαιών ομολόγων. Αλλά αυτό το νέο χρέος θα αναγνωριζόταν διεθνώς ως νόμιμο μόνο με την έγκριση του εθνικού κοινοβουλίου όπου κυριαρχεί η αντιπολίτευση. Ο κ. Μαδούρο έχει ουσιαστικά υφαρπάξει αυτό το δημοκρατικά εκλεγμένο σώμα εγκαθιστώντας μια πανίσχυρη Συντακτική Συνέλευση.
«Το καλύτερο θα ήταν αν η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση έφταναν σε πολιτική συμφωνία που σημαίνει ότι οποιαδήποτε αναδιάρθρωση του χρέους θα μπορούσε να βασιστεί στην έγκριση της εθνικής βουλής», σχολίασε ο Φρανσίσκο Ροντρίγκες, οικονομολόγος, στην τοπική εφημερίδα El Universal.
Την περασμένη εβδομάδα, οι ΗΠΑ δήλωσαν ότι θα «εξετάσουν» την δυνατότητα τραπεζών και ιδρυμάτων που ρυθμίζονται από τις ΗΠΑ να αντιμετωπίσουν το χρέος της Βενεζουέλας «αν η δημοκρατικά εκλεγμένη Εθνοσυνέλευση της Βενεζουέλας ενέκρινε νέα έκδοση χρέους».
Οι μεγαλύτερες χώρες της ΕΕ και της Λατινικής Αμερικής δήλωσαν επίσης ότι θα αναγνωρίσουν μόνο τη νομοθεσία που εγκρίνει η Εθνοσυνέλευση, συμπεριλαμβανομένης της έκδοσης χρεών.
Η χρεοκοπία έναντι των ομολόγων θα μπορούσε θεωρητικά να εξοικονομήσει 1,6 δισεκατομμύρια δολάρια σε πληρωμές χρέους φέτος για τον κ. Μαδούρο. Αλλά η αθέτηση υποχρεώσεων θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει τους πιστωτές να καταλάβουν τα φορτία πετρελαίου της Βενεζουέλας, επιδεινώνοντας τις οικονομικές συνθήκες σε μια χώρα όπου οι πολίτες υποφέρουν όλο και περισσότερο από τον υποσιτισμό και ασθένειες που μπορούν να προληφθούν επειδή δεν μπορούν να βρουν ούτε να αγοράσουν τρόφιμα ή φάρμακα.
Στην περίπτωση αυτή, η Ρωσία θα μπορούσε να διαδραματίσει πολύτιμο ρόλο διευκολύνοντας τη μεταφορά και την εμπορία του πετρελαίου της Βενεζουέλας, βοηθώντας έτσι να αποφύγει την κατάσχεση. Τη Δευτέρα η Κίνα, ένας άλλος σύμμαχος και πιστωτής της Βενεζουέλας και η Ρωσία μποϊκόταραν μια άτυπη σύνοδο του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στην οποία ο αμερικανός πρεσβευτής αποκάλεσε τη Βενεζουέλα «ένα όλο και πιο βίαιο κράτος ναρκωτικών» που απειλεί τον κόσμο.