Η δήλωση του Τζον Μπόλτον απειλεί τώρα να ανατρέψει τη διεξαγόμενη διεθνή προσπάθεια για την επίτευξη ειρήνης. Βασιζόμενοι στις φήμες σχετικά με τις ιδιωτικές συνομιλίες μεταξύ των ηγετών της Σερβίας και του Κοσσυφοπεδίου για την εναλλαγή επικράτειας ως μέσου τερματισμού της στάσης τους και των υπαινιγμών αλλαγής της αμερικανικής πολιτικής, ο Μπόλτον έδωσε πλέον το πράσινο φως στη Σερβία και το Κοσσυφοπέδιο για να εμπορευτούν την περιοχή ως τρόπο του τερματισμού της διαμαχης.
Η εδαφική ανταλλαγή έχει μια λαμπρή λογική: η Σερβία και το Κοσσυφοπέδιο είναι σε αδιέξοδο σε σχεση με την ανεξαρτησία της τελευταίας, με συνομιλίες εξομάλυνσης υπό την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Καμία χώρα δεν μπορεί να προχωρήσει στην ένταξη στην ΕΕ μέχρις ότου αντιμετωπιστεί το αδιέξοδο · και κάθε χώρα έχει παρακείμενα τμήματα εδαφών που κατοικούνται από το άλλο, δηλ. Σέρβοι ή Αλβανοί που προτιμούν να ζουν μεταξύ του συγγενούς πληθυσμού τους. Έτσι, εάν τα κόμματα μπορούν να συμφωνήσουν στην εδαφική ανταλλαγή ως τρόπο αποδέσμευσης της αντίδρασής τους, γιατί θα πρέπει να σταθούν εμποδιο οι Ηνωμένες Πολιτείες ή η Ευρώπη;
Η απάντηση είναι ότι η λογική μιας συμφωνίας μεταξύ της Σερβίας και του Κοσσυφοπεδίου – αν μπορούσε να επιτευχθεί (και τα εμπόδια είναι πιο περίπλοκα από αυτά που πραγματοποιήθηκαν) – δεν μπορούν να περιοριστούν. Η ίδια ελκυστική έκκληση να επιτρέπεται σε δυσαρεστημένους ανθρώπους να απομακρυνθούν από μια εθνικά μικτή χώρα για μια ομοιογενή χώρα προκαλεί επίσης σκάνδαλα στους Σέρβους της Βοσνίας, στους Αλβανούς της Μακεδονίας και σχεδόν σε κάθε μειονότητα στην περιοχή με πληθυσμό αρκετά συγκεντρωμένο για να προχωρήσει μια προσφορά για εδαφική απόσχιση.
Δυστυχώς, στην περίπτωση της Βοσνίας, δεν υπάρχει εύλογος τρόπος για να χωρίσουμε τη χώρα χωρίς να επαναφέρουμε τον πόλεμο. Η βόσνια πλειοψηφία της χώρας δεν θα δεχόταν ποτέ την απώλεια της επικράτειας στα ανατολικά της χώρας. Αυτή η περιοχή, η οποία περιλαμβάνει τη Σρεμπρένιτσα, είναι ακριβώς εκεί όπου ο προπολεμικός Βόσνιος μουσουλμανικός πληθυσμός καθαρίστηκε βίαια. “Ταυτόχρονα, κανένας Σέρβος ηγέτης δεν θα μπορούσε να επιστρέψει αυτό το έδαφος, το οποίο συνορεύει με τη Σερβία και τώρα, από τους Σέρβους.
Και ακόμη και αν ήταν δυνατόν να συμφωνηθεί μια διαίρεση της Βοσνίας, τα αποτελέσματα είναι άβολα. Σε αντίθεση με οποιαδήποτε άλλη εθνική ομάδα στην περιοχή, η θρησκεία διακρίνει τους Βόσνιους από τους γείτονές τους. Έχει επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από την Τουρκία και άλλους αμφιλεγόμενους παράγοντες της Μέσης Ανατολής,. Θα ήταν σχεδόν βέβαιο ότι θα ήταν απομονωμένη, αφού οι Κροάτες της χώρας θα επέμεναν να ακολουθήσουν τους Σέρβους συμπατριώτες τους σε απόσχιση.
Δεδομένου του σχετικά υψηλού ποσοστού των ισλαμιστών από την περιοχή και του γεγονότος ότι πολλοί από αυτούς είναι έτοιμοι να επιστρέψουν, ο Μπόλτον και άλλοι θα πρέπει να εξετάσουν το πιθανότερο σενάριο Κοσσυφοπεδίου-Βοσνίας: η αμφιλεγόμενη, ενδεχομένως βίαιη δημιουργία ενός οικονομικά αμφισβητούμενου κράτους στην καρδιά της Ευρώπης, που υπόκειται στην ισλαμική επιρροή και εμπνέεται από τα βάσανα και την εγκατάλειψη ως τα καθοριστικά χαρακτηριστικά του.
Η αλυσιδωτή αντίδραση των γεγονότων είναι απολύτως εύλογη. Απλά η συζήτηση για την εδαφική ανταλλαγή από τους Μπόλτον και τους ανώτερους Ευρωπαίους αξιωματούχους αρκεί για να κατακερματιστεί ο Σερβοβόσνιος ηγέτης Μίλοραντ Ντόντικ, ο οποίος έχει μιλήσει εδώ και καιρό – και έκανε προκαταρκτικά βήματα προς την απόσχιση. Πράγματι, ο Ντόντικ ανέφερε την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου το 2008 ως τον λόγο για την προώθηση της αιτίας του χωρισμού. Με τη σειρά του, τα κίνητρά του ενέπνευσαν τους ηγέτες της Κροατίας να ανακατευτούν για μια “τρίτη οντότητα”, ένα άλλο λείψανο του βρώμικου πολέμου της Βοσνίας. Κροατικές και Σερβικές διαμαρτυρίες μπορεί να είναι πραγματικές. Η προσφυγή σε εδαφικές λύσεις είναι, ωστόσο, απλώς πρόδρομος για την ανανέωση των συγκρούσεων. Εν κατακλείδι, η σαγηνευτική λογική των χωρικών ανταλλαγών σχετικά με το Κοσσυφοπέδιο αναπόφευκτα μεταμορφώνεται στη λογική του πολέμου όταν εφαρμόζεται στη Βοσνία.