Ο ιταλικός προϋπολογισμός με στόχο για το έλλειμμα του 2019 τριπλάσιο από τον αμέσως προηγούμενο, που είχε συμφωνηθεί με τις Βρυξέλλες (2,4% του ΑΕΠ, έναντι 0,8%) αποστέλλεται την Δευτέρα στον αρμόδιο επίτροπο Οικονομικών, Πιερ Μοσκοβισί, ο οποίος προς το παρόν προσπαθεί να κρατήσει χαμηλά τους τόνους της αντιπαράθεσης με την Ρώμη.
Σε δηλώσεις του στην τηλεόραση του “-” από το Μπαλί της Ινδονησίας, όπου διεξάγεται η φθινοπωρινή σύνοδος του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, ο Μοσκοβισί διευκρίνισε ότι ακόμη δεν έχει απορριφθεί ο ιταλικός προϋπολογισμός από την Κομισιόν, απέφυγε να σχολιάσει τις επιθετικές δηλώσεις του Ματέο Σαλβίνι κατά των «ευρωκρατών», και έδωσε έμφαση στο διάλογο που αρχίζει τώρα με τις ιταλικές αρχές.
Επίσης από το Μπαλί, ο επικεφαλής του ευρωπαϊκού τμήματος του ΔΝΤ, Πόουλ Τόμσεν, προειδοποίησε την Ιταλία ότι δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για επεκτατική δημοσιονομική πολιτική, αλλά θα πρέπει να επιμείνει στην προσπάθεια μείωσης του δημόσιου χρέους και να σεβαστεί το πλαίσιο δημοσιονομικών κανόνων της ευρωζώνης.
Το μεγάλο ερώτημα είναι πώς θα αντιμετωπίσουν οι αγορές την κλιμάκωση της πολιτικής έντασης για τον ιταλικό προϋπολογισμό. Τα ιταλικά ομόλογα βρίσκονται σταθερά σε πολιορκία από τους πωλητές, με την απόδοση του 10ετούς να φθάνει το 3,6% την Παρασκευή, ποσοστό διπλάσιο από το 1,78%, που είχε καταγραφεί στις αρχές Απριλίου, πριν περάσει η χώρα σε τροχιά αντιπαράθεσης με την Ευρώπη.
Η εμπιστοσύνη της αγοράς στις ιταλικές αρχές έχει πλέον χαθεί. Όπως δήλωσε στο CNBC ο αναλυτής της γερμανικής επενδυτικής τράπεζες Berenberg, «η αγορά έχει χάσει την εμπιστοσύνη της στον υπουργό Οικονομικών, Τζ. Τρία, επειδή δεν πραγματοποίησε την υπόσχεσή του για ένα έλλειμμα χαμηλότερο από το 2% το 2019, αλλά ο Ντι Μάιο και, σε μικρότερο βαθμό, ο Σαλβίνι (σ.σ.: οι δύο αντιπρόεδροι της κυβέρνησης Κόντε) επέβαλαν στον Τρία ένα υψηλότερο έλλειμμα».
Η συμπεριφορά των επενδυτών θα επηρεασθεί σε μεγάλο βαθμό από τις κινήσεις των μεγάλων οίκων αξιολόγησης, που έχουν προγραμματίσει να ανακοινώσουν νέες βαθμολογίες για την Ιταλία ως το τέλος Οκτωβρίου. Τα ιταλικά ομόλογα βρίσκονται ήδη μόλις δύο βαθμίδες πάνω από το “junk” και η αγορά ήδη προεξοφλεί μια υποβάθμιση τουλάχιστον κατά μία βαθμίδα από την Mooydy’s, ενώ η S&P ενδέχεται να αναβάλει τη δική της υποβάθμιση. Κάθε αρνητική έκπληξη σε σχέση με αυτά τα βασικά σενάρια θα έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις στις ιταλικές αγορές, τονίζουν αναλυτές.
Το ιταλικό τραπεζικό σύστημα, που είναι «φορτωμένο» με ιταλικά ομόλογα αξίας 375 δις. ευρώ και εγγράφει συνεχώς αρνητικές υπεραξίες από την πτώση των τιμών τους, αποτελεί την άμεση πηγή κινδύνων για τη χώρα και το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Την ανησυχία του για τις τράπεζες εξέφρασε ο Ιταλός τραπεζίτης, Λορέντσο Μπίνι Σμάγκι, πρόεδρος της Societe Generale και πρώην μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της ΕΚΤ. Υπογράμμισε ότι προς το παρόν η ιταλική κρίση δεν έχει προκαλέσει σοβαρά προβλήματα σε άλλες χώρες, αλλά πλήττεται η κερδοφορία των τραπεζών και υπάρχει ο κίνδυνος να σταματήσουν να χορηγούν νέα δάνεια, πλήττοντας την ανάπτυξη της οικονομίας.
Στον κίνδυνο μετάδοσης της ιταλικής κρίσης σε άλλες χώρες της ευρωζώνης αναφέρθηκε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Γίρκι Κατάινεν. «Η κατάσταση είναι πολύ επισφαλής. Κανείς δεν θέλει τη χρηματοπιστωτική αστάθεια, που θα μπορούσε να πλήξει την Ιταλία και άλλες χώρες της ευρωζώνης, οι οποίες μπορεί να αντιμετωπίσουν κινδύνους μετάδοσης της κρίσης από την Ιταλία».
Η Ελλάδα βρίσκεται στη… γραμμή του πυρός, καθώς, όπως τόνισε και ο Γ. Στουρνάρας στην πρόσφατη δήλωσή του, οι επιθέσεις στις μετοχές των τραπεζών συνδέονται με εξωγενείς παράγοντες, μια αναφορά που «φωτογραφίζει» την αναταραχή στην Ιταλία.
Την Παρασκευή, ο Γενικός Δείκτης στο ΧΑ κινήθηκε σταθεροποιητικά, με πολύ μικρό τζίρο, και με τον τραπεζικό δείκτη να σημειώνει οριακή πτώση, ενώ τα ομόλογα ανέκαμψαν ελαφρώς, με την απόδοση του 10ετούς να υποχωρεί λίγο κάτω από το 4,40%. Είναι προφανές ότι οι επενδυτές βρίσκονται σε στάση αναμονής για να διαπιστώσουν πώς θα επηρεάσει τις αγορές η κλιμάκωση της ιταλικής κρίσης.