Νέα βουτιά έκανε σήμερα η τουρκική λίρα, που είναι σε τροχιά να καταγράψει τη δεύτερη χειρότερη ημερήσια επίδοσή της τους τελευταίους 7,5 μήνες, σύμφωνα με το Reuters.
Το τουρκικό νόμισμα υποχωρεί 3,6% μετά τη βουτιά 5,1% που έκανε την Παρασκευή, όταν σημείωσε τη χειρότερη επίδοσή του από τα μέσα του περασμένου Αυγούστου. Τραπεζίτες ανέφεραν ότι η τουρκική κεντρική τράπεζα αύξησε το συνολικό όριό της για ανταλλαγή λιρών με ξένο νόμισμα στο 30% για μη ληξιπρόθεσμες συναλλαγές, με στόχο την ενίσχυση των συναλλαγματικών διαθεσίμων των τραπεζών. Οι επανειλημμένες προσπάθειες στήριξης της λίρας το περασμένο έτος άφησαν την Τουρκία με επικίνδυνα χαμηλά συναλλαγματικά διαθέσιμα.
Στην Τουρκία θα γίνουν δημοτικές εκλογές την Κυριακή και οι Αρχές προσπαθούν αυτή την εβδομάδα να σταθεροποιήσουν τη λίρα, πιέζοντας τους κερδοσκόπους που πωλούν το νόμισμα. «Η αντίδραση της διοίκησης στο αποτέλεσμα αυτών των κρίσιμων εκλογών – που θεωρούνται από πολλούς ως δημοψήφισμα για τον πρόεδρο Ερντογάν και τις εκτελεστικές αρμοδιότητές του – θα έχει μεγάλη σημασία για τη λίρα και τα τουρκικά στοιχεία ενεργητικού», ανέφερε αναλυτής της Rabobank σε σημείωμά του. Οι αποδόσεις των 10ετών τουρκικών ομολόγων αυξήθηκαν στο 18,5%, σε τροχιά να κλείσουν στο υψηλότερο επίπεδο περίπου πέντε μηνών.
Ο δείκτης του τουρκικού χρηματιστηρίου υποχωρούσε 0,4%, για πέμπτη συνεχόμενη συνεδρίαση, εν μέσω απωλειών των ενεργειακών και βιομηχανικών μετοχών. Ο τουρκικός τραπεζικός τομέας είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένος σε μία πιο αδύναμη λίρα, λόγω του σημαντικού ύψους των δανείων σε ξένο νόμισμα.
Σύμφωνα με άλλο δημοσίευμα του Reuters, αξιωματούχος δήλωσε σήμερα ότι οι τουρκικές τράπεζες άρχισαν να προσφέρουν λίρες στην αγορά του Λονδίνου (swap market), μία ημέρα μετά την καθοδήγηση που τους δόθηκε να μην προσφέρουν το νόμισμα στη βασική αγορά του εξωτερικό έως τις εκλογές της Κυριακής. Την Τετάρτη, το επιτόκιο ανταλλαγής της λίρας στην αγορά του Λονδίνου (London overnight swap rate) εκτινάχθηκε έως το 1.200% λόγω του προσωρινού αυτού μέτρου στήριξης της λίρας. Πρόκειται για το υψηλότερο με διαφορά τέτοιο επιτόκιο που έχει καταγραφεί και οικονομολόγοι σημείωναν ότι αυτό δεν βασιζόταν πλέον σε πραγματικές συναλλαγές. Το επιτόκιο ανταλλαγής της λίρας – για μία ημέρα και μία εβδομάδα – υποχώρησε στο 50% σήμερα.
Υποτίθεται ότι θα ήταν το «μνημείο» της λαμπερής ανάπτυξης της Κωνσταντινούπολης: ένα μεγαλειώδες σύμπλεγμα διαμερισμάτων, εμπορικών κέντρων και σπα στην περιοχή Fikirtepe. Το διαφημιστικό βίντεο από το 2010 περιέγραφε ένα σύμβολο του νέου πλούτου της Τουρκίας. Τα σπίτια τουλάχιστον 15.000 κατεδαφίστηκαν για να αδειάσουν τον χώρο για το συγκρότημα, ενώ πολλοί έδωσαν προκαταβολές για να αγοράσουν ακίνητα σε αυτό.
Με την εμφάνιση όμως οικονομικών προβλημάτων, οι επενδυτές αποσύρθηκαν και πολλά από τα σχέδια ποτέ δεν υλοποιήθηκαν. Όπως αναφέρει το BBC, αυτό που έμεινε είναι μια ορθάνοιχτη τρύπα από χρεωκοπημένες τράπεζες και αθετημένες υποσχέσεις.
Αυτό είναι ένα ακόμη σύμπτωμα μιας ευρύτερης οικονομικής βουτιάς που απειλεί σοβαρά τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στα 16 χρόνια της εξουσίας του.
Οι δημοσκοπήσεις πριν από τις εκλογές που θα πραγματοποιηθούν αυτό το Σαββατοκύριακο στην Τουρκία δείχνουν ότι το κυβερνών κόμμα AKP μπορεί να χάσει τον έλεγχο της Άγκυρας, ακόμη και της Κωνσταντινούπολης.
«Νιώθω μίσος για αυτόν»
Η 60χρονη Zeynep Duzgunoldu ξέσπασε σε κλάματα, καθώς έδειχνε το σημείο που βρισκόταν το παλιό της σπίτι πίσω από μία συκιά.
«Οι άνθρωποι το αποκαλούσαν “το σπίτι με την όμορφη κουζίνα”» είπε με σπασμένη φωνή. «Τώρα το σακίδιο είναι το σπίτι μου. Ντρέπομαι να ζητήσω χρήματα από τα παιδιά μου».
Το σπίτι της Firdevs Uluocak βρίσκεται στο όριο του αποτυχημένου εργοταξίου και αποσταθεροποιήθηκε από τις εκσκαφές.
Ο θυμός της έχει έναν στόχο: τον πρόεδρο Ερντογάν.
«Νιώθω μίσος για αυτόν» είπε. «Πάντα τον ψήφιζα, αλλά κατέστρεψε τον λαό του».
Τα μεγαλεπήβολα σχέδια του Ερντογάν – από αεροδρόμια μέχρι γέφυρες και τούνελ – μεταμόρφωσαν τις υποδομές της χώρας.
Και οι μεγιστάνες των κατασκευών που βρίσκονται κοντά στον πρόεδρο έχουν πάρει δημόσια έργα μέσω της πολιτικής υποστήριξής τους.
Αλλά με τον πληθωρισμό τώρα στο 20% και την τουρκική λίρα να έχει κάνει βουτιά 1/3 περίπου, το κόστος των υλικών και των δανείων έχουν βυθίσει τις κατασκευαστικές εταιρείες.
Ο όμιλος Pana Yapi που «έτρεχε» το πρότζεκτ στο Fikirtepe, ανέφερε στο αγγλικό δίκτυο: «Όλη η χώρα περνάει μια οικονομική κρίση».
Γερανοί που αιωρούνται στον αέρα και μισοχτισμένοι ουρανοξύστεςείναι και αυτοί σημάδι της κρίσης στην Κωνσταντινούπολη.
Η Τουρκία μπήκε σε περίοδο ύφεσης την περασμένη χρονιά, αλλά πολλοί φοβούνται ότι τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόμη.
Ο Can Selcuki, γενικός διευθυντής στην εταιρεία Οικονομικών Ερευνών της Κωνσταντινούπολης, αναφέρει χαρακτηριστικά: «Μπορεί να βρισκόμαστε στο χείλος ενός μεγάλου κραχ και το πιο πιθανό σενάριο είναι η προσφυγή στο ΔΝΤ».
Μπορεί η ύφεση να ανατρέψει τον Ερντογάν;
Η οικονομική ύφεση έχει αναγκάσει τον πρόεδρο της χώρας να στρέψει τον πολιτικό λόγο του προς άλλα θέματα.
Σαν μία γρήγορη λύση για το κόστος ζωής η κυβέρνηση αγόρασε λαχανικά από τους αγρότες και τα πουλάει απευθείας στους καταναλωτές, προσπερνώντας τους μεσάζοντες οι οποίοι «φούσκωσαν» τις τιμές και τους οποίους ο Ερντογάν αποκαλεί «τρομοκράτες τροφίμων».
Σε ένα από τα σημεία πώλησης στην Κωνσταντινούπολη, οι ουρές ήταν μεγάλες μπροστά από πάγκους που πουλούσαν ντομάτες, μελιτζάνες και σπανάκι σε μισή τιμή από τα σούπερ μάρκετ.
«Οι ουρές δεν είναι ένδειξη φτώχειας αλλά ευκαιρίας» είπε ο Omer Cakirca. Αλλά ο Esref Korkmaz διαφωνεί: «Σήμερα αγόρασα αγγούρια και ντομάτες, αλλά αυτό είναι απλώς μια προεκλογικήκίνηση. Ψήφισα το AKP αλλά ποτέ ξανά γιατί η οικονομική κατάσταση είναι άθλια».
Η οικονομία έφερε τον Ερντογάν στην εξουσία και τώρα μπορεί να είναι η αιτία της πτώσης του.