Η στρατιωτική χούντα της Μιανμάρ ανακοίνωσε τη Δευτέρα (25 Ιουλίου) ότι εκτέλεσε τέσσερις ακτιβιστές της δημοκρατίας που κατηγορούνται ότι βοήθησαν στην πραγματοποίηση «τρομοκρατικών ενεργειών», στις πρώτες εκτελέσεις της χώρας της Νοτιοανατολικής Ασίας εδώ και δεκαετίες, προκαλώντας ευρεία καταδίκη.
Καταδικασμένοι σε θάνατο σε δίκες κεκλεισμένων των θυρών τον Ιανουάριο και τον Απρίλιο, οι τέσσερις άνδρες είχαν κατηγορηθεί ότι βοήθησαν πολιτοφυλακές να πολεμήσουν τον στρατό που κατέλαβε την εξουσία με πραξικόπημα πέρυσι και εξαπέλυσε αιματηρή καταστολή των αντιπάλων του.
Η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας της Μιανμάρ (ΚΕΕ), μια σκιώδης διοίκηση που έχει τεθεί εκτός νόμου από την κυβερνώσα στρατιωτική χούντα, καταδίκασε τις εκτελέσεις και ζήτησε διεθνή δράση κατά της χούντας της Μιανμάρ.
«Εξαιρετικά λυπημένοι…καταδικάζουμε τη σκληρότητα της χούντας», δήλωσε στο Reuters μέσω μηνύματος ο εκπρόσωπος του γραφείου του προέδρου της NUG, Kyaw Zaw. «Η παγκόσμια κοινότητα πρέπει να τιμωρήσει τη σκληρότητά τους».
Μεταξύ των εκτελεσθέντων ήταν η προσωπικότητα της δημοκρατίας Kyaw Min Yu, περισσότερο γνωστή ως Jimmy, και ο πρώην νομοθέτης και καλλιτέχνης του χιπ-χοπ Phyo Zeya Thaw, ανέφερε η εφημερίδα Global New Light of Myanmar.
Ο Kyaw Min Yu, 53 ετών, και ο Phyo Zeya Thaw, 41 ετών σύμμαχος της αποπεμφθείσας ηγέτιδας της Μιανμάρ Aung San Suu Kyi, έχασαν τις εφέσεις τους κατά των ποινών τον Ιούνιο. Οι άλλοι δύο που εκτελέστηκαν ήταν οι Hla Myo Aung και Aung Thura Zaw.
«Είμαι εξοργισμένος και συντετριμμένος με την είδηση της εκτέλεσης από τη χούντα πατριωτών της Μιανμάρ και υπέρμαχων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο Tom Andrews, ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Μιανμάρ.
«Η καρδιά μου συμπάσχει με τις οικογένειες, τους φίλους και τους αγαπημένους τους και πράγματι με όλους τους ανθρώπους στη Μιανμάρ που είναι θύματα των κλιμακούμενων φρικαλεοτήτων της χούντας … Αυτές οι αποτρόπαιες πράξεις πρέπει να αποτελέσουν σημείο καμπής για τη διεθνή κοινότητα».
Η Thazin Nyunt Aung, η σύζυγος του Phyo Zeyar Thaw, δήλωσε ότι δεν είχε ενημερωθεί για την εκτέλεση του συζύγου της. Άλλοι συγγενείς δεν μπορούσαν να επικοινωνήσουν άμεσα για σχόλια.
Οι άνδρες κρατούνταν στη φυλακή Insein της αποικιοκρατικής εποχής και άτομο με γνώση των γεγονότων δήλωσε ότι οι οικογένειές τους επισκέφθηκαν τη φυλακή την περασμένη Παρασκευή. Μόνο σε έναν συγγενή επετράπη να μιλήσει στους κρατούμενους μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας Zoom, δήλωσε το άτομο.
Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης της Μιανμάρ ανέφεραν τη Δευτέρα ότι οι εκτελέσεις είχαν πραγματοποιηθεί και ο εκπρόσωπος της χούντας Zaw Min Tun επιβεβαίωσε αργότερα τις εκτελέσεις στη Φωνή της Μιανμάρ. Κανένας από τους δύο δεν έδωσε λεπτομέρειες σχετικά με το πότε έγιναν οι εκτελέσεις.
Οι προηγούμενες εκτελέσεις στη Μιανμάρ είχαν γίνει με απαγχονισμό.
Μια ομάδα ακτιβιστών, η Assistance Association of Political Prisoners (AAPP), δήλωσε ότι οι τελευταίες δικαστικές εκτελέσεις στη Μιανμάρ έγιναν στα τέλη της δεκαετίας του 1980.
Διεθνής καταδίκη
Τον περασμένο μήνα, ο εκπρόσωπος της χούντας Zaw Min Tun υπερασπίστηκε τη θανατική ποινή, λέγοντας ότι είναι δικαιολογημένη και χρησιμοποιείται σε πολλές χώρες.
«Τουλάχιστον 50 αθώοι πολίτες, εξαιρουμένων των δυνάμεων ασφαλείας, πέθαναν εξαιτίας τους», δήλωσε σε τηλεοπτική συνέντευξη Τύπου.
«Πώς μπορείτε να πείτε ότι αυτό δεν είναι δικαιοσύνη;» ρώτησε. «Οι απαιτούμενες ενέργειες πρέπει να γίνουν στις απαιτούμενες στιγμές».
Ο πρωθυπουργός της Καμπότζης Hun Sen, πρόεδρος της Ένωσης Κρατών Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN), απηύθυνε έκκληση με επιστολή του τον Ιούνιο στον ηγέτη της χούντας Min Aung Hlaing να μην προβεί στις εκτελέσεις, μεταφέροντας βαθιά ανησυχία στους γείτονες της Μιανμάρ.
Η κυβερνώσα χούντα της Μιανμάρ καταδίκασε τις ξένες δηλώσεις σχετικά με τις εντολές εκτέλεσης ως «απερίσκεπτες και παρεμβατικές».
Η Μιανμάρ βρίσκεται σε χάος από το περσινό πραξικόπημα, με τις συγκρούσεις να εξαπλώνονται σε εθνικό επίπεδο αφού ο στρατός κατέστειλε τις ειρηνικές ως επί το πλείστον διαδηλώσεις στις πόλεις.
«Αυτές οι φρικτές εκτελέσεις ήταν δολοφονίες. Αποτελούν μέρος των συνεχιζόμενων εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας και της επίθεσης της χούντας στον άμαχο πληθυσμό», δήλωσε στο Reuters ο Mathew Smith, επικεφαλής της οργάνωσης Fortify Rights της Νοτιοανατολικής Ασίας.
«Η χούντα θα έκανε εντελώς λάθος αν πίστευε ότι αυτό θα ενέπνεε φόβο στις καρδιές των επαναστατών».
Η AAPP λέει ότι περισσότεροι από 2.100 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί από τις δυνάμεις ασφαλείας μετά το πραξικόπημα. Η χούντα λέει ότι ο αριθμός αυτός είναι υπερβολικός.
Η πραγματική εικόνα της βίας είναι δύσκολο να εκτιμηθεί, καθώς οι συγκρούσεις έχουν εξαπλωθεί σε πιο απομακρυσμένες περιοχές, όπου εξεγερμένες ομάδες εθνοτικών μειονοτήτων πολεμούν επίσης τον στρατό.
Την περασμένη Παρασκευή, το Παγκόσμιο Δικαστήριο απέρριψε τις ενστάσεις της Μιανμάρ σε μια υπόθεση γενοκτονίας σχετικά με τη μεταχείριση της μουσουλμανικής μειονότητας Ροχίνγκια, ανοίγοντας το δρόμο για την πλήρη εκδίκαση της υπόθεσης.
Οι τελευταίες εκτελέσεις αποκλείουν κάθε πιθανότητα τερματισμού της αναταραχής στη χώρα, δήλωσε ο αναλυτής της Μιανμάρ Richard Horsey, της ομάδας International CRISIS.
«Κάθε δυνατότητα διαλόγου για τον τερματισμό της κρίσης που δημιουργήθηκε από το πραξικόπημα έχει πλέον απομακρυνθεί», δήλωσε ο Horsey στο Reuters.
«Αυτό είναι το καθεστώς που αποδεικνύει ότι θα κάνει ό,τι θέλει και δεν θα ακούει κανέναν. Το βλέπει αυτό ως επίδειξη δύναμης, αλλά μπορεί να πρόκειται για σοβαρό λάθος υπολογισμό».
Η εκτελούσα χρέη διευθύντριας Ασίας του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Elaine Pearson, δήλωσε ότι οι εκτελέσεις αποσκοπούσαν στην καταστολή του κινήματος διαμαρτυρίας κατά του πραξικοπήματος.
«Τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες κυβερνήσεις θα πρέπει να δείξουν στη χούντα ότι θα υπάρξει μια τιμωρία για τα εγκλήματά της», δήλωσε η Pearson.
«Θα πρέπει να απαιτήσουν άμεσα μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της απελευθέρωσης όλων των πολιτικών κρατουμένων, και να δώσουν στη χούντα να καταλάβει ότι οι φρικαλεότητες που διαπράττει έχουν συνέπειες».