Μετά από χρόνια πάλης με φτωχά εκλογικά αποτελέσματα και φθίνουσα πολιτική σημασία, οι σοσιαλδημοκράτες της Γαλλίας έχουν την ευκαιρία να επανέλθουν στην κεντρική σκηνή ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2027.
Ο Εμανουέλ Μακρόν κατέλαβε το κεντροαριστερό εκλογικό σώμα το 2017, όταν έθεσε για πρώτη φορά υποψηφιότητα για την προεδρία. Την ίδια χρονιά, το Γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα κατάφερε να εξασφαλίσει μόνο 6,36% στις γαλλικές προεδρικές εκλογές και εξελέγησαν μόνο περίπου 30 βουλευτές.
Μια δύσκολη πολιτική αρένα
«Οι προεδρικές εκλογές αποκάλυψαν την κρίση του Σοσιαλιστικού Κόμματος (PS), με έναν υποψήφιο, τον Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος προερχόταν από την κεντροαριστερά. Η αποχώρησή του από την οικογένεια των σοσιαλδημοκρατών συνέβαλε στον κατακερματισμό της αριστεράς», δήλωσε στη EURACTIV η ‘Ανια Σκρζύπεκ, διευθύντρια ερευνών στο Ίδρυμα Ευρωπαϊκών Προοδευτικών Μελετών (FEPS).
Η γαλλική κεντροαριστερά είναι πλέον παγιδευμένη μεταξύ του κεντρώου κινήματος του Μακρόν και της ριζοσπαστικής αριστεράς La France Insoumise του Ζαν-Λικ Μελανσόν. Η τελευταία ολοκλήρωσε τη διαδικασία απορρόφησης του αριστερού εκλογικού σώματος στις προεδρικές εκλογές του 2022, όπου το PS πέτυχε το χαμηλότερο ποσοστό που έχει επιτύχει ποτέ σε προεδρικές εκλογές, ένα πενιχρό 1,75%.
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα ανέκαμψε ελαφρώς στις βουλευτικές εκλογές του 2022 ως μέρος της συμμαχίας αριστερών δυνάμεων (NUPES), που οικοδομήθηκε γύρω από τον Μελανσόν, εξασφαλίζοντας και πάλι περίπου 30 έδρες στο κοινοβούλιο.
Ωστόσο, ο ευρωβουλευτής της Αναγέννησης Σάντρο Γκόζι – πρώην ιταλός βουλευτής και μέλος του υπουργικού συμβουλίου του ιταλικού Partito Democratico – εξέφρασε την έκπληξή του για την απόφαση των Γάλλων σοσιαλιστών να «συμμαχήσουν με την La France Insoumise (LFI)» σε αυτό το πλαίσιο.
Αυτό είναι «ένα μεγάλο λάθος», δήλωσε στη EURACTIV, διότι «οι θέσεις της La France Insoumise δεν έχουν καμία σχέση με τη σοσιαλδημοκρατία σε πολλά θέματα: Ευρώπη, διεθνής πολιτική, ορισμένες επιλογές κοινωνικής πολιτικής, κοσμικότητα».
«Οι σοσιαλδημοκράτες, τώρα που έχουν τη δική τους ομάδα, μπορούν να επιδείξουν τις διαφορές τους» με τη LFI και έτσι να συνεχίσουν να υπάρχουν, πρόσθεσε ο Γκόζι.
Η Σκρζύπεκ του FEPS υποστήριξε ότι μετά την πανδημία και το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, οι ψηφοφόροι επέστρεψαν στις αξίες που χαρακτηρίζουν τη σοσιαλδημοκρατία, «όπως η αλληλεγγύη, οι δημόσιες υπηρεσίες, η πρόνοια, το κράτος, οι προοπτικές απασχόλησης».
Υπευθυνότητα, ένα πλεονέκτημα για την κεντροαριστερά
Ένα στοιχείο που διακρίνει το γαλλικό σοσιαλιστικό κόμμα από άλλες πιο ριζοσπαστικές αριστερές δυνάμεις, όπως το LFI του Μελανσόν, είναι το ιστορικό μακρών περιόδων διακυβέρνησης.
Μιλώντας στη EURACTIV, ο αριστερός πολιτικός επιστήμονας Ρεμί Λεφέμπβρ, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο της Λιλ στη Γαλλία, επεσήμανε ότι «εάν ο Μελανσόν έρθει στην εξουσία, δεν μπορεί να εφαρμόσει τις πολιτικές του εντός του υφιστάμενου ευρωπαϊκού πλαισίου. Αυτό θα δημιουργούσε μια θεσμική κρίση», είπε.
Αυτό είναι ένα θέμα που μπορεί να προκαλέσει ανησυχία όχι μόνο στους Ευρωπαίους εταίρους αλλά και στους ψηφοφόρους, πρόσθεσε η Σκρζύπεκ.
«Ο Ζαν-Λυκ Μελανσόν είναι ευρωσκεπτικιστής σε πολλές από τις προσεγγίσεις του στα ευρωπαϊκά ζητήματα. Και με τον Μακρόν να έχει χάσει την κυρίαρχη θέση του στο Κοινοβούλιο, οι ψηφοφόροι θα περιμένουν μια σοβαρή φιλοευρωπαϊκή ατζέντα» – η οποία θα μπορούσε επομένως να προέλθει από τη «σοσιαλδημοκρατία», είπε.
Οι σοσιαλδημοκράτες έχουν ένα πλεονέκτημα έναντι των άλλων πολιτικών ομάδων της αριστεράς, δηλαδή την «προβλεψιμότητα» των πολιτικών και των δράσεών τους, εξήγησε η Σκρζύπεκ. Αυτός ο παράγοντας συνέβαλε στην αναβίωση των κεντροαριστερών κομμάτων σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ισπανίας και της Πολωνίας, πρόσθεσε.
Ενσάρκωση της σοσιαλδημοκρατίας
Το κύριο ζήτημα στη Γαλλία – λόγω των ιδιορρυθμιών του εκλογικού της συστήματος και του τρόπου με τον οποίο οι προεδρικές εκλογές βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην προσωπικότητα των υποψηφίων – παραμένει η εξεύρεση του κατάλληλου προσώπου που θα ενσαρκώσει αυτή την ανανεωμένη σοσιαλδημοκρατία.
Ο Τεό Βερντιέ συνδιευθυντής του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου στο Ίδρυμα Jean-Jarès, ανέφερε επίσης το παράδειγμα της Ισπανίας, όπου «μετά από μια θεραπευτική περίοδο αντιπολίτευσης και υπό το φως του πολύ ισχυρού ανταγωνισμού από το Podemos, το Ισπανικό Σοσιαλιστικό Κόμμα κατάφερε να αναγεννηθεί στη βάση της εκπροσώπησης και μέσω της δομής των περιφερειακών στελεχών και των τοπικών εκλεγμένων αξιωματούχων».
Παρόμοια άποψη εκφράζει και ο Λεφέμπρβ, ο οποίος υποστήριξε ότι οι σοσιαλδημοκράτες πρέπει να βρουν «έναν υποψήφιο που να μπορεί να κερδίσει» και να απευθυνθεί «σε ένα αριστερό εκλογικό σώμα που δεν είναι σε αρμονία με τον ριζοσπαστισμό του Μελανσόν, ο οποίος πρόκειται να αποχωρήσει» – σε ηλικία 70 ετών, μετά από 35 χρόνια στην εθνική πολιτική.
Η αποχώρησή του θα μπορούσε να ανοίξει πολιτικό χώρο στα αριστερά των σοσιαλδημοκρατών, αλλά και στο κέντρο.
«Ο Μακρόν δεν μπορεί να θέσει υποψηφιότητα για επανεκλογή το 2027 και οι πιθανοί διάδοχοί του, οι οποίοι προέρχονται κυρίως από την κεντροδεξιά, θα αλληλοσπαράσσονται», δήλωσε ο Βερντιέ, αναφερόμενος στον πρώην πρωθυπουργό του Μακρόν Εντουάρ Φιλίπ και τον σημερινό υπουργό Οικονομικών Μπρούνο Λε Μαίρ.
«Η τράπουλα έχει ανακατευτεί», πρόσθεσε ο Βερντιέ. Το παράθυρο ευκαιρίας είναι στενό αλλά υπάρχει.
**Ο Charles Szumski συνέβαλε σε αυτό το άρθρο