Η Κροατία ανοίγει την Τρίτη (26 Ιουλίου) μια πολυαναμενόμενη γέφυρα που συνδέει τις νότιες ακτές της Αδριατικής, συμπεριλαμβανομένου του Ντουμπρόβνικ, με την υπόλοιπη χώρα, παρακάμπτοντας μια στενή λωρίδα βοσνιακού εδάφους.
Η γέφυρα μήκους 2,4 χιλιομέτρων (1,5 μιλίων) εκτείνεται από την ηπειρωτική Κροατία στη χερσόνησο Peljesac που συνδέεται με το νότιο τμήμα της ακτογραμμής της Κροατίας που βρίσκεται ανάμεσα στη θάλασσα και τις Δειναρικές Άλπεις.
«Η σημασία της γέφυρας είναι τεράστια, και δεν είναι μόνο συναισθηματική λόγω της σύνδεσης του εδάφους της Κροατίας, αλλά και για τον τουρισμό και την οικονομία γενικότερα», δήλωσε ο υπουργός Μεταφορών Όλεγκ Μπούτκοβιτς νωρίτερα αυτό το μήνα.
Η σύνδεση θα δώσει τέλος στις ανείπωτες ώρες που περνούν οι εργαζόμενοι, οι έμποροι και οι τουρίστες στα σύνορα με τη Βοσνία και αποτελεί ένα από τα πιο φιλόδοξα έργα υποδομής της χώρας από τότε που η Κροατία κήρυξε την ανεξαρτησία της από τη Γιουγκοσλαβία το 1991.
Η αιματηρή διάλυση της Γιουγκοσλαβικής Ομοσπονδίας, ωστόσο, ήταν αυτή που άφησε ένα συνονθύλευμα διαιρέσεων στα Βαλκάνια, με τα σύνορα μεταξύ των έξι πρώην δημοκρατιών της να έχουν μετατραπεί σε διεθνή σύνορα.
Η Βοσνία διατήρησε τελικά την παράκτια πρόσβασή της, αλλά η μικρή έξοδος που οδηγεί στην Αδριατική Θάλασσα περνούσε ακριβώς μέσα από την Κροατία.
Ως αποτέλεσμα, περίπου 90.000 άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων των κατοίκων στο τουριστικό hotspot της χώρας, το Ντουμπρόβνικ, παρέμειναν μέχρι σήμερα αποκομμένοι από την υπόλοιπη χώρα.
Τα σκληρά σύνορα έφεραν ουρές και γραφειοκρατία για τους εμπόρους και πονοκεφάλους για τους τουρίστες που ήλπιζαν να φτάσουν νότια οδικώς.
«Πρόκειται πράγματι για ένα ιστορικό έργο για την Κροατία», δήλωσε η Σαμπίνα Μίκουλιτς, ιδιοκτήτρια ενός ξενοδοχείου, ενός χώρου glamping και ενός οινοποιείου στο Orebic – τη μεγαλύτερη πόλη της χερσονήσου.
Οι κάτοικοι της γραφικής περιοχής με τα κόκκινα αμπέλια, τις βοτσαλωτές παραλίες και τις φάρμες στρειδιών ανυπομονούν για το τέλος της γεωγραφικής απομόνωσής τους που προκαλείται από τα σύνορα με τη Βοσνία.
Οι πολύωρες αναμονές στα σύνορα και οι φόβοι μήπως χάσουν το τελευταίο πλοίο της ημέρας θα αποτελέσουν πλέον παρελθόν, λένε.
«Ήταν πραγματικά εξαντλητικό και έκανε τους ανθρώπους που ζουν εδώ να πικραίνονται», δήλωσε η Μίκουλιτς στο γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων.
Χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ, κατασκευασμένο από τους Κινέζους
Τα εγκαίνια της γέφυρας άργησαν να γίνουν και δεν έγιναν χωρίς αντιπαραθέσεις.
Η Κροατία έκανε την πρώτη της προσπάθεια για την κατασκευή της γέφυρας το 2007, μόνο που το έργο σταμάτησε πέντε χρόνια αργότερα λόγω δημοσιονομικών περιορισμών.
Το 2017, η Ευρωπαϊκή Ένωση -στην οποία η Κροατία εντάχθηκε το 2013- διέθεσε 357 εκατομμύρια ευρώ (365 εκατομμύρια δολάρια), δηλαδή περίπου το 85% του κόστους.
Μια κινεζική εταιρεία επιλέχθηκε το 2018 για την κατασκευή της γέφυρας – σηματοδοτώντας την πρώτη σημαντική κινεζική συμμετοχή σε έργο υποδομής στην Κροατία.
Αλλά δεν ήταν όλοι ευχαριστημένοι με την κατασκευή της γέφυρας, με αξιωματούχους στη Βοσνία να ισχυρίζονται ότι θα παρεμποδίσει τη θαλάσσια πρόσβασή της, εμποδίζοντας τα πλοία μεγάλου φορτίου να εισέλθουν στο μοναχικό της λιμάνι.
Το Ζάγκρεμπ συμφώνησε τελικά να αυξήσει το ύψος της γέφυρας στα 55 μέτρα (181 πόδια) σε μια προσπάθεια να καταλαγιάσει η διαμάχη, αν και αυτό αύξησε το κόστος της κατασκευής.
Τα εγκαίνια της γέφυρας έρχονται την ώρα που η Κροατία επιδιώκει την ανάκαμψη του τουρισμού φέτος, καθώς ελπίζει να προσελκύσει επισκέπτες σε επίπεδα προ της πανδημίας.
Η χώρα των 3,8 εκατομμυρίων κατοίκων προσελκύει κάθε χρόνο εκατομμύρια τουρίστες που ελπίζουν να απολαύσουν τον ήλιο κατά μήκος των εντυπωσιακών ακτών της που είναι διάστικτες με περισσότερα από 1.000 νησιά και βραχονησίδες.
Για τη συνταξιούχο καθηγήτρια πιάνου Σμίλια Μάτιτς, η οποία παραθερίζει εδώ και χρόνια στο κροατικό χωριό Komarna κοντά στην είσοδο της νέας γέφυρας, η σύνδεση με την ηπειρωτική χώρα είναι ένα κέρδος τόσο για τους ντόπιους όσο και για τους τουρίστες.
«Σημαίνει μια νέα ζωή για τους ντόπιους και για τους ανθρώπους που ταξιδεύουν με αεροπλάνο στο Ντουμπρόβνικ, όπως εγώ. Είναι μεγάλη πρόοδος», δήλωσε στο γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων.
Εκτός από τον τουρισμό, η γέφυρα πιθανότατα θα αποτελέσει ευλογία και για τις επιχειρήσεις και τους εμπόρους.
Για δεκαετίες, ο καλλιεργητής στρειδιών Μάριο Ραντιμπράτοβιτς έπρεπε να ταξιδεύει ώρες επιπλέον για να φέρει τα ευπαθή οστρακοειδή του βόρεια στην αγορά λόγω των χρόνων αναμονής στα σύνορα.
Όμως με το άνοιγμα της γέφυρας, το ταξίδι προς βορρά θα συρρικνωθεί δραματικά.
Για τον 57χρονο, το άνοιγμα της γέφυρας θα φέρει «ανυπολόγιστη ανακούφιση».
«Επιτέλους γινόμαστε μέρος της Κροατίας», δήλωσε στο γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων ο Ραντιμπράτοβιτς που καλλιεργεί στρείδια και μύδια στο χωριό Mali Ston.
«Μέχρι τώρα νιώθαμε σαν πολίτες δεύτερης κατηγορίας».