Η ευρωπαϊκή υπηρεσία συνόρων Frontex κάλυπτε συστηματικά παράνομες «επαναπροωθήσεις» μεταναστών από την ελληνική ακτοφυλακή, ανέφεραν δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης την Πέμπτη (28 Ιουλίου), επικαλούμενα εσωτερική επιθεώρηση που διέρρευσε.
Μια έρευνα 129 σελίδων από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) διαπίστωσε ότι η Frontex, υπό τον πρώην εκτελεστικό διευθυντή Φαμπρίς Λετζέρι, ήταν συνένοχη στις ελληνικές προσπάθειες να εξαναγκάσει μετανάστες και αιτούντες άσυλο που διέσχιζαν το Αιγαίο Πέλαγος να επιστρέψουν στην Τουρκία, έγραψε το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel.
Την εμπιστευτική έκθεση είδαν επίσης η γαλλική εφημερίδα Le Monde και η ερευνητική οργάνωση Lighthouse Reports. Ακολουθεί τις επανειλημμένες καταγγελίες ομάδων αρωγής ότι η Frontex έκανε τα στραβά μάτια στις ελληνικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη θάλασσα.
«Αντί να αποτρέψουν τις επαναπροωθήσεις, ο Λετζέρι και οι άνθρωποί του τις κάλυψαν. Είπαν ψέματα στο Ευρωκοινοβούλιο και απέκρυψαν το γεγονός ότι ο οργανισμός υποστήριξε ακόμη και κάποιες επαναπροωθήσεις με χρήματα των Ευρωπαίων φορολογουμένων», έγραψε το Der Spiegel.
Ο έλεγχος της OLAF διαπίστωσε ότι τουλάχιστον έξι επαναπροωθήσεις αφορούσαν πλοία της ελληνικής ακτοφυλακής που είχαν συγχρηματοδοτηθεί από την Frontex, ανέφερε το περιοδικό.
Σε ένα περιστατικό τον Αύγουστο του 2020, αεροσκάφη επιτήρησης της Frontex κινηματογράφησαν την ελληνική ακτοφυλακή να ρυμουλκεί μια λέμβο με περίπου 30 μετανάστες στο σκάφος προς τα τουρκικά ύδατα – ενώ θα έπρεπε να είχαν μεταφερθεί στην Ελλάδα.
Αντί να αντιμετωπίσει τις ελληνικές αρχές, η Frontex σταμάτησε τις εναέριες περιπολίες στο Αιγαίο, λέγοντας ότι τα αεροπλάνα χρειάζονται αλλού, έγραψε το Der Spiegel.
Ένα χειρόγραφο σημείωμα που βρέθηκε αργότερα από τους ερευνητές της OLAF ανέφερε ότι η διοίκηση της Frontex απέσυρε τα αεροσκάφη «για να μην γίνει μάρτυρας» των παράνομων ενεργειών της Ελλάδας.
Η ελληνική κυβέρνηση αρνείται σταθερά τους ισχυρισμούς περί απωθήσεων.
Ο Έλληνας υπουργός Μετανάστευσης Νότης Μηταράκς δήλωσε στους δημοσιογράφους την Πέμπτη: «Δεν έχω διαβάσει την έκθεση. Έχω διαβάσει την περίληψη.
«Η περίληψη δεν κατηγορεί άμεσα την Ελλάδα για οποιαδήποτε παρανομία. Έχουμε το δικαίωμα να προστατεύουμε τα σύνορά μας. Η ΕΕ έχει δικαίωμα να προστατεύει τα εξωτερικά σύνορα».
«Ασυμβίβαστο με το ευρωπαϊκό δίκαιο»
Επισκεπτόμενη τα γραφεία της Frontex στο πλαίσιο επίσημου ταξιδιού της στην Αθήνα, η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ δήλωσε: «Ακόμη και αν σαφώς δεν μπορώ να επαληθεύσω λεπτομερώς τι συνέβη σε κάθε μεμονωμένη περίπτωση… υπήρξαν απωθήσεις που είναι ασυμβίβαστες με το ευρωπαϊκό δίκαιο».
Η ίδια τόνισε ότι «έχουν ληφθεί άμεσα μέτρα».
«Το συζητήσαμε όλοι σήμερα, προκειμένου να έχουμε περισσότερους παρατηρητές ανθρωπίνων δικαιωμάτων επί τόπου», πρόσθεσε.
Η έρευνα της OLAF δίνει μια καταδικαστική εικόνα για την ηγεσία του Λετζέρι, ανέφερε το Spiegel, προσθέτοντας ότι οι αποκαλύψεις της έκθεσης έπαιξαν ρόλο στην παραίτησή του τον περασμένο Απρίλιο.
Απαντώντας στη διαρροή της έκθεσης της OLAF, μια εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε ότι «μια σειρά μέτρων» έχει ήδη εισαχθεί «για την αντιμετώπιση του ζητήματος της διακυβέρνησης της Frontex», του οποίου ηγείται από τις αρχές Ιουλίου η προσωρινή εκτελεστική διευθύντρια Άιγια Καλνάγια.
«Όσον αφορά τη συνεργασία μας με τις ελληνικές αρχές, υπάρχει πρόοδος και επί του πεδίου», δήλωσε στους δημοσιογράφους η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανίττα Χίπερ, επισημαίνοντας μια νέα νομοθετική πρόταση «για να διασφαλιστεί ότι υπάρχει ένα ισχυρό σύστημα παρακολούθησης» των αφικνούμενων μεταναστών.
Η επταετία του πρώην επικεφαλής Λετζέρι ως επικεφαλής της Frontex, που σημαδεύτηκε από επανειλημμένες πολιτικές φοβίες σχετικά με τις αφίξεις μεταναστών στην Ευρώπη, συνέπεσε με μια σημαντική αύξηση των πόρων για την υπηρεσία.
Η Frontex πρόκειται να αυξηθεί σε 10.000 υπαλλήλους που θα παρακολουθούν τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ έως το 2027.