Οι αντιδράσεις στις αγορές Δευτέρα πρώτη ημέρα εφαρμογής των νέων κυρώσεων στο ρωσικό πετρέλαιο, δείχνουν μια διστακτική αλλά οπωσδήποτε ανοδική τάση προς το παρόν. Από το πως θα εξελιχθεί η τάση αυτή θα εξαρτηθεί το αν και πόσο θα επηρεαστούν τόσο οι τρέχουσες πληθωριστικές πιέσεις όσο και οι πληθωριστικές προσδοκίες των αγορών.
Ειδικά ο δεύτερος παράγοντας είναι και ο πλέον ευαίσθητος καθώς όλες οι προσπάθειες των Κεντρικών Τραπεζών μέσω της νομισματικής τους πολιτικής στοχεύουν στο να δημιουργήσουν μία ισχυρή προσδοκία μείωσης του πληθωρισμού μέσα στο επόμενο 12μηνο.
Βέβαια οι κυρώσεις που εφαρμόζονται από σήμερα δεν μπορούν να δώσουν απάντηση στο ερώτημα αυτό, αντίθετα πολλαπλασιάζουν την αβεβαιότητα. Η απόφαση να απαγορευθεί η αγορά ρωσικού πετρελαίου σε τιμές πάνω από 60 δολάρια ενώ φαίνεται να θέτει ένα «ανελαστικό» όριο στις δια θαλάσσης πωλήσεις της Μόσχας εν τούτοις προς το παρόν τουλάχιστον δεν δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα καθώς οι τιμές του ρωσικού πετρελαίου στην πλειονότητα των ενεργών συμβολαίων στους μεγάλους πελάτες της Ασίας και της Αφρικής κινείται μεταξύ 45 και 60 δολαρίων.
Κατά συνέπεια εάν τηρηθεί το όριο τιμών που προβλέπουν οι κυρώσεις, οι δυτικές ναυτιλιακές εταιρείες μπορούν να συνεχίσουν να φέρνουν ρωσικό πετρέλαιο στην Ινδία, την Κίνα ή άλλες χώρες με τα πλοία τους. Οι ίδιοι κανόνες θα ισχύουν για υπηρεσίες όπως η ασφάλιση, η τεχνική βοήθεια και οι υπηρεσίες χρηματοδότησης και μεσιτείας. Άσο αφορά στα «έσοδα» της Ρωσίας οι συνέπειες από το όριο αυτό, μπορούν να είναι από ελάχιστα αρνητικές, σε κατά το πλείστον αδιάφορες έως και θετικές, με την έννοια ότι αυτό μπορεί να πουληθεί σε μεγαλύτερες τιμές όπου μέχρι στιγμής ισχύουν συμβόλαια πολύ χαμηλότερα από το όριο των 60 δολαρίων.
Αναμφίβολα όμως η μετακίνηση προς άλλους προμηθευτές εκτός Ρωσίας από τις αγοραστές του G-7 στο πλαίσιο της λογικής των κυρώσεων σημαίνει για αυτούς ακριβότερες τιμές έως και 20 δολάρια το βαρέλι σε σύγκριση με την προμήθειά του από την Ρωσία.
Κατά συνέπεια εγείρονται δύο ερωτήματα: Το πρώτο είναι αν τελικά αυτό το όριο έχει νόημα αφού είναι τόσο κοντά στην τρέχουσα τιμή πώλησης του ρωσικού αερίου. Κανείς δεν μπορεί να δώσει με βεβαιότητα απάντηση σ’ αυτό με τα δεδομένα του φάσματος τιμών αγοραπωλησίας του ρωσικού πετρελαίου μέχρι και την Κυριακή 4/12.
Το δεύτερο ερώτημα όμως είναι πολύ σοβαρότερο και αφορά στο αν η απαγόρευση αυτή θα δημιουργήσει προβλήματα στην διεθνή αγορά και θα σπρώξει υψηλότερα τις τιμές του πετρελαίου με προφανείς συνέπειες στον τελικό καταναλωτή και στον πληθωρισμό. Το εύρος αυτών των πιέσεων στον πληθωρισμό θα εξαρτηθεί από το κατά πόσο η Ρωσία θα υιοθετήσει πολιτικές περιορισμού της τροφοδοσίας σε σύγκριση με τα σημερινά επίπεδα και των πωλήσεων σε «μη φιλικούς» πελάτες. Η τροφοδοσία του ρωσικού πετρελαίου στις διεθνείς αγορές μπορεί σαφώς να επηρεάσει τις τιμές με τον όγκο της, αρκεί αυτή η πολιτική να μη υποχρεώσει την Σαουδική Αραβία να αυξήσει την δική της παραγωγή για να καλύψει τις ελλείψεις. Αλλά και στην περίπτωση αυτή η οικειοθελής αλλαγή στάσης της Σαουδικής Αραβίας δεν πρόκειται να γίνει με το… αζημίωτο.
Σε τελική ανάλυση και παρά το γεγονός ότι οι κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο δεν μπορούν να συγκριθούν με τις συνέπειες των κυρώσεων στο φυσικό αέριο, οι συνέπειες στις τιμές του «μαύρου χρυσού» βραχύ-μεσοπρόθεσμα αναμένεται να «κοστίσουν» στον πληθωρισμό στις οικονομίες που είναι καθαροί εισαγωγείς πετρελαίου. Και ο μεγαλύτερος τέτοιος αγοραστής εκτός Κίνας και Ινδίας παραμένει η Ευρώπη…