Με ρυθμό ανάπτυξης υψηλότερο από ό,τι αρχικά είχε προγραμματιστεί, της τάξης του 2,3% φέτος και 3% την προσεχή διετία (αλλά και 2,1% το 2026), θα πορευθεί η ελληνική οικονομία, σύμφωνα με τις αναλυτικές προβλέψεις οι οποίες θα περιέχονται στο νέο πολυετή προϋπολογισμό (Πρόγραμμα Σταθερότητας 2024-26) που οριστικοποιείται από το ΥΠΟΙΚ για να σταλεί στις Βρυξέλλες.
Οι προβλέψεις που ανακοινώνονται μέσα από τη γνωμοδότηση του Δημοσιονομικού Συμβουλίου (η οποία είναι και θετική), περιλαμβάνουν επίσης την εκτίμηση ότι ο πληθωρισμός φέτος θα αυξηθεί κατά 4,5% κατά 2,4% το 2024 την κατά 2% το 2025 και το 2026. Αναμένεται ισχυρή άνοδος των επενδύσεων κατά 13,2% φέτος και στο φάσμα του 10% την προσεχή διετία αλλά και συνεχής μείωση στο ποσοστό ανεργίας το οποίο θα φτάσει σε μονοψήφιο επίπεδο το 2026.
Αναλυτικά, για το 2023 στο μακροοικονομικό σενάριο του ΠΣ 2024-2026, αναθεωρείται προς τα πάνω η πρόβλεψη για τον ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ, σε σχέση με την Εισηγητική Έκθεση του Κρατικού Προϋπολογισμού (Νοέμβριος 2022), σε 2,3% από 1,8%. Αναφέρεται πως η αισιόδοξη αυτή αναθεώρηση δικαιολογείται εν μέρη από τη μεγάλη στατιστική επίδραση βάσης (carryover effect) του ρυθμού μεγέθυνσης του 2022, που εκτιμάται σε 1,5%. σχεδόν διπλάσιο ρυθμό μεγέθυνσης που πραγματοποίησε η ελληνική οικονομία το 2022 από αυτό που προβλεπόταν (5,9% από 3,1%). Αντίστοιχα, η προς το δυσμενέστερο αναθεώρηση σε σχέση με το ΠΣ 2023 – 2025 (σε 2,3% από 4,8%) οφείλεται στον σχεδόν διπλάσιο ρυθμό μεγέθυνσης που πραγματοποίησε η ελληνική οικονομία το 2022 από αυτό που προβλεπόταν (5,9% από 3,1%).
Για τον πληθωρισμό, η πρόβλεψη του 2023 αναθεωρήθηκε σε 4,5% από 5%. Η αναθεώρηση αυτή συμβαδίζει με την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού που παρατηρείται το τελευταίο εξάμηνο (4,6% σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία του Μαρτίου 2023 από την ΕΛΣΤΑΤ). Παραμένει όμως, πάνω από την αντίστοιχη πρόβλεψη του ΠΣ 2023-2025 (1,8%), και δικαιολογείται από τη διατήρηση του δομικού πληθωρισμού σε υψηλά επίπεδα (6,7%, Μάρτιος 2023).
Για το 2023 προβλέπεται μικρή περαιτέρω βελτίωση της ιδιωτικής κατανάλωσης από 1% στο ΚΠ 2023 σε 1,2%, αλλά επιβράδυνση των επενδύσεων από 15,5% σε 13,2%. Οι συνθήκες στην αγορά εργασίας αναμένεται να συνεχίσουν να βελτιώνονται το 2023, με την απασχόληση (σε εθνικολογιστική βάση) να εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 0,9% και, ομοίως, το ποσοστό ανεργίας της έρευνας εργατικού δυναμικού να αποκλιμακωθεί περαιτέρω στο 11,8%.
Τα κακά και τα καλά σενάρια
Στις πιθανές δυσμενείς εξελίξεις για το τρέχον έτος συγκαταλέγονται μια ενδεχόμενη διατήρηση των συνθηκών διεθνούς αβεβαιότητας και γεωπολιτικών εντάσεων, της ενεργειακής κρίσης και του υψηλού πληθωρισμού καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, καθώς επίσης, και μια πιο επιθετική σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής, με αποτέλεσμα τη δυσκολία διατήρησης της ιδιωτικής κατανάλωσης και των επενδύσεων στα επίπεδα που εκτιμά το ΠΣ 2024-2026. Επίσης, πιθανή ύφεση στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποτελούν τους κυριότερους εμπορικούς εταίρους της Ελλάδας θα επηρέαζε αρνητικά τις ελληνικές εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών (τουριστικά έσοδα και αγαθά εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών) που προβλέπεται να ενισχυθούν σε ετήσια βάση κατά 2,3% το 2023 από 4,9% το 2022. Στα δυσμενή ενδεχόμενα μπορούν να προστεθούν πιθανές δυσκολίες και καθυστερήσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Από την άλλη πλευρά, η αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων του του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΕΣΑΑ) αναμένεται να διατηρήσει την επενδυτική δυναμική με τον ακαθάριστο σχηματισμό παγίου κεφαλαίου να αυξάνεται το 2023 κατά 13,2% από 11,7% το 2022. Ευεργετική επίσης για την επένδυση και αλλά και το κόστος δανεισμού της χώρας, θα είναι η αναμενόμενη αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της ελληνικής οικονομίας σε επενδυτική βαθμίδα εντός του μεσοπρόθεσμου διαστήματος.
Το πόρισμα
Το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο (ΕΔΣ), ως ανεξάρτητος δημοσιονομικός φορέας, στο πλαίσιο των διατάξεων του Κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα δημοσιονομικά προγράμματα των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ, διατυπώνει τη γνώμη του επί των μακροοικονομικών προβλέψεων του Προγράμματος Σταθερότητας για την περίοδο 2024–2026 με σκοπό την έγκρισή τους. Επισημαίνει ότι το μακροοικονομικό σενάριο του Προγράμματος Σταθερότητας 2024-2026 είναι συνεπές με εκείνο του Προγράμματος Σταθερότητας 2023-2025 και τις προβλέψεις του Κρατικού Προϋπολογισμού 2023.
Τα συν και τα πλήν
Το Συμβούλιο επισημαίνει πως κύριος μοχλός της αναμενόμενης μεγέθυνσης το 2023 και την περίοδο 2024-2026 αποτελεί η αύξηση του ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου, στην οποία θα συνεισφέρουν σημαντικά τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Επιπρόσθετα Η πιθανή εξομάλυνση της ενεργειακής κρίσης, η αναμενόμενη αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της ελληνικής οικονομίας από τους ξένους οίκους αξιολόγησης, η ολοκλήρωση της εξυγίανσης του τραπεζικού συστήματος και η αξιοποίηση του υψηλού αποθέματος καταθέσεων, προσφέρουν θετικές προοπτικές για την ευόδωση του μακροοικονομικού σεναρίου.
Από την άλλη πλευρά, αβεβαιότητες που σχετίζονται με την επιμονή των πληθωριστικών πιέσεων, την ενδεχόμενη παρατεταμένη εκλογική περίοδο, τις εξωγενείς επιδράσεις προς το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα και το νέο πανευρωπαϊκό δημοσιονομικό πλαίσιο μπορεί να θέσουν προκλήσεις στην υλοποίηση του μακροοικονομικού σεναρίου του Προγράμματος Σταθερότητας της περιόδου 2024-2026. Η Πρόεδρος του Ελληνικού Δημοσιονομικού Συμβουλίου Αναστασία Μιαούλη δήλωσε πως «σε ένα περιβάλλον διεθνούς αβεβαιότητας και γεωπολιτικών εξελίξεων η ελληνική οικονομία συνεχίζει τη δυναμική της ανάκαμψη με κύριο μοχλό τις επενδύσεις και τη συμβολή Του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Απαραίτητη κρίνεται η σύνεση στη δημοσιονομική πολιτική ώστε να διασφαλιστεί η αναπτυξιακή πορεία για τα επόμενα χρόνια και να συνεχιστεί η μείωση του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ».