Ποιες είναι οι νέες καταναλωτικές συνήθειες που υιοθετούν οι Έλληνες υπό τον φόβο των ανατιμήσεων και πώς διαχειρίζονται τις αγορές τροφίμων. Η «επίθεση» της ιδιωτικής ετικέτας και η ισχυρή «αντίσταση» των επώνυμων brands.
«Τείχη προστασίας» απέναντι στο φόβο των ανατιμήσεων υψώνουν με κάθε ευκαιρία οι καταναλωτές, καθώς ο πληθωρισμός στον κλάδο των τροφίμων εξακολουθεί να διατηρείται σε υψηλά επίπεδα, αυξάνοντας τις πιέσεις στα εισοδήματα των νοικοκυριών.
Σε αυτό το πληθωριστικό περιβάλλον και προκειμένου να διαφυλαχθούν οι οικογενειακοί προϋπολογισμοί, το καταναλωτικό κοινό βγάζει άμυνες, ενισχύοντας περαιτέρω την προτίμησή του στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας που παραδοσιακά αποτελούν πιο οικονομικές λύσεις και συνεχίζοντας, ταυτόχρονα, να κυνηγά τις πάσης φύσεως προσφορές και εκπτώσεις που παρέχουν τα σούπερ μάρκετ.
Όπως προκύπτει άλλωστε από μελέτη της εταιρείας μετρήσεων NielsenIQ -βασικά στοιχεία της οποίας παρουσίασε πρόσφατα ο Διευθύνων Σύμβουλος Βάιος Δημοράγκας- οι καταναλωτές αναμένεται να βρεθούν αντιμέτωποι με ένα νέο κύμα ανατιμήσεων προσεχώς. Και αυτό γιατί επτά στους 10 προμηθευτές καταναλωτικών προϊόντων – ήτοι ποσοστό 68% – θα προχωρήσουν σε νέο κύκλο αυξήσεων τιμών εντός του 2023, ενώ την ίδια ώρα, τρεις στους 10 προμηθευτές – ήτοι ποσοστό 32% – δεν είναι βέβαιοι αν θα προχωρήσουν σε νέο γύρο ανατιμήσεων. Σύμφωνα πάντα με τη μελέτη, το 35% των προμηθευτών που έχουν αποφασίσει να προχωρήσουν σε νέο γύρο ανατιμήσεων μέσα στο 2023, εκτιμούν ότι οι αυξήσεις τιμών θα είναι της τάξης του 5%. Την ίδια ώρα, το 50% των συμμετεχόντων στη μελέτη «βλέπει» ανατιμήσεις έως και 10%, ενώ ένα 6% των προμηθευτών κάνει λόγο για ανατιμήσεις έως και 20%.
Η «επίθεση» της ιδιωτικής ετικέτας
Για πολλούς καταναλωτές, τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας αποτελούν ένα σημαντικό «αντίδοτο» στο κύμα ακρίβειας που συνεχίζει να ταλανίζει τα νοικοκυριά. Όσο λοιπόν διατηρείται το κλίμα αβεβαιότητας, τόσο μεγαλύτερα μερίδια αγοράς από την πίτα του λιανεμπορίου διεκδικεί η ιδιωτική ετικέτα, με τη μάχη στο… ράφι να μοιάζει αμείλικτη.
Σύμφωνα με τη NielsenIQ, στη διάρκεια των τριών πρώτων μηνών του 2023, το μερίδιο των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας σημείωσε σημαντική αύξηση – και από το 23,8% που ήταν στο τέλος του 2022 έφτασε το 25,4% στην αγορά που συμπεριλαμβάνει και το discount κανάλι.
Με τη σειρά τους τα ευρήματα της νέας καταναλωτικής έρευνας «Future Consumer Index Ελλάδα 2023» που παρουσίασε η ΕΥ Ελλάδος, στο πλαίσιο των εργασιών του 8ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, καταδεικνύουν πως οι πληθωριστικές πιέσεις και η ανάγκη αναζήτησης φθηνότερων εναλλακτικών λύσεων, συνεχίζουν να επιδρούν αρνητικά στην πιστότητα των καταναλωτών προς τα brands. Ειδικότερα, ένας στους δύο καταναλωτές – ποσοστό 53% – δηλώνει ότι οι μάρκες σήμερα αποτελούν λιγότερο σημαντικό κριτήριο σε όλες τις αγοραστικές αποφάσεις, ενώ μόλις ένας στους δέκα, ήτοι ποσοστό 11%, αναφέρει τη μάρκα του προϊόντος μεταξύ των σημαντικότερων αγοραστικών κριτηρίων σε τρία χρόνια από σήμερα. Την ίδια στιγμή, μόνο το 16% εμφανίζονται πρόθυμοι να πληρώσουν περισσότερο για μάρκες που εμπιστεύονται, ενώ οι μισοί (51%) έχουν αλλάξει τα brands που αγοράζουν, με τους περισσότερους από αυτούς, ήτοι ποσοστό 38%, να στρέφονται στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας.
Η «αντίσταση» των επώνυμων προϊόντων
«Οι Έλληνες καταναλωτές αγαπούν τα brands», δήλωσε από τους Δελφούς πριν από μερικά 24ωρα ο Διευθύνων Σύμβουλος της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας, Αλέξανδρος Δανιηλίδης, συμμετέχοντας σε πάνελ για τις καταναλωτικές συνήθειες στην Ελλάδα.
Σύμφωνα μάλιστα με τον ίδιο, στη χώρα μας αυτή τη στιγμή «η σχέση επώνυμων προϊόντων και ιδιωτικής ετικέτας είναι υπέρ των επώνυμων».
Όπως άλλωστε δείχνουν και τα στοιχεία της NielsenIQ, όσο η ιδιωτική ετικέτα «επιτίθεται», οι κατασκευαστές επώνυμων προϊόντων περνούν στην αντεπίθεση, προσπαθώντας να γίνουν ακόμη πιο ανταγωνιστικοί και εντείνοντας περαιτέρω την προωθητική τους ένταση, από 66,7% που ήταν στο τέλος της περασμένης χρονιάς, στο 68,2%.
Συνεχίζεται το «κυνήγι» προσφορών και εκπτώσεων στα σούπερ μάρκετ
Ένα ακόμα «όπλο» στη φαρέτρα των καταναλωτών στη μάχη κατά των ανατιμήσεων είναι η διαρκής αναζήτηση προσφορών και εκπτώσεων. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ),οι Έλληνες στην προσπάθεια τους να εξοικονομήσουν χρήματα κυνηγούν όλο και περισσότερο τις προσφορές και εκπτώσεις που παρέχουν τα σούπερ μάρκετ σε συνεργασία με τους προμηθευτές μέσα από πρακτικές έξυπνων αγορών, αποκομίζοντας σημαντικά οφέλη.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία που επεξεργάστηκε το ΙΕΛΚΑ, το 2022 η μέση εξοικονόμηση για το μέσο νοικοκυριό από τις προσφορές και εκπτώσεις στις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ ανήλθε σε 390 ευρώ, ήτοι στο 12,9% επί της συνολικής αξίας των αγορών. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτό το όφελος είναι πολύ σημαντικότερο από το αντίστοιχο όφελος της προηγούμενης δεκαετίας εξαιτίας της αύξησης της δαπάνης των νοικοκυριών σε είδη παντοπωλείου.
Η πλειοψηφία του κοινού – και δη πέντε στους δέκα – εξοικονομούν τουλάχιστον 10% της αξίας των αγορών τους, ενώ μόλις ένας στους δέκα δηλώνει ότι δεν εξοικονομεί τίποτα. Ταυτόχρονα, τρεις στους πέντε δηλώνουν ότι εξοικονομούν πάνω από 10% από τη συνολική αξία των αγορών τους. Τα ποσοστά αυτά είναι ιδιαίτερα υψηλά και δείχνουν πόσο σημαντικό είναι το όφελος που αποκομίζει το μεγαλύτερο μέρος των καταναλωτών. Τα ποσοστά αυτά είναι αντίστοιχα του επιπέδου των ανατιμήσεων που καταγράφονται τους τελευταίους μήνες και δείχνουν ότι οι καταναλωτές έχουν τη δυνατότητα με έξυπνες αγορές να μετριάσουν αυτό το επιπλέον κόστος. Άλλωστε, η πλειοψηφία των καταναλωτών -σε ποσοστό 52%- θεωρούν ότι οι προσφορές και οι εκπτώσεις στα καταστήματα του οργανωμένου λιανεμπορίου τους βοηθούν στην αντιμετώπιση των ανατιμήσεων.
Στο πλαίσιο της έρευνας εξετάστηκαν και άλλες απόψεις των καταναλωτών γύρω από τις προσφορές οι οποίες δείχνουν μία σταδιακή αλλαγή. Χαρακτηριστικό είναι ότι ενώ το 2017 το 74% των ερωτώμενων κυνηγούσε τις προσφορές και τις εκπτώσεις στα σούπερ μάρκετ, αυτό το ποσοστό το 2021 είχε διαμορφωθεί σε μόλις 58% για να αυξηθεί το 2022 στο 63%. Αυτή η εξέλιξη αντικατοπτρίζει την ανάγκη των καταναλωτών στη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία για να εξοικονομήσουν χρήματα.
Το κόστος ζωής τρομάζει τους Έλληνες
Η πίεση που ασκούν στην αγοραστική δύναμη και την ψυχολογία των καταναλωτών, ο συνδυασμός οικονομικής ύφεσης και πληθωρισμού, αποτυπώνεται καθαρά στα ευρήματα της καταναλωτικής έρευνας της ΕΥ.
Ειδικότερα, το 56% των καταναλωτών στην Ελλάδα δηλώνουν ότι ανησυχούν πάρα πολύ για το αυξημένο κόστος ζωής και το 40% εκφράζουν ανησυχία για την πορεία της οικονομίας γενικότερα. Συγχρόνως, δύο στους τρεις – ήτοι ποσοστό 69% – εκτιμούν ότι το πρόβλημα του αυξημένου κόστους ζωής θα ενταθεί τους επόμενους μήνες, ενώ δύο στους πέντε, ποσοστό 38%, προβλέπουν ότι η οικονομική τους κατάσταση θα επιδεινωθεί τον επόμενο χρόνο.
Ένας στους δύο (49%) αναφέρει ότι αγοράζει μόνο τα απαραίτητα, ένας στους πέντε (19%) ότι δυσκολεύεται να ανταποκριθεί στα βασικά έξοδα όπως φαγητό, υγειονομική περίθαλψη και στέγαση και ένας στους δέκα (12%) ότι βασίζεται στην κυβερνητική στήριξη για να μπορέσει να ανταπεξέλθει οικονομικά.
Η τιμή παραμένει σήμερα, με διαφορά, το σημαντικότερο αγοραστικό κριτήριο για όλα ανεξαιρέτως τα προϊόντα, ενώ το 71% των ερωτώμενων εκτιμούν ότι θα παραμείνει το σημαντικότερο κριτήριο και σε τρία χρόνια από σήμερα. Στα τρόφιμα -φρέσκα και κατεψυγμένα- σχεδόν τρεις στους τέσσερις καταναλωτές αναφέρουν ότι οι δαπάνες τους δεν θα αλλάξουν, ή και θα αυξηθούν.
- Διαβάστε ακόμα: Ποιο θα είναι το μέλλον των τροφίμων – Τι θα καταναλώνουμε τα επόμενα χρόνια