Αυτήν την περίοδο, το ΥΠΟΙΚ εκπονεί ένα σχέδιο για να απορροφήσει το συνολικό ποσό των 36,1 δισεκατομμυρίων ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης μέσω επιχορηγήσεων και δανείων, οι οποίες αναλογούν στην Ελλάδα. Έτσι, η υλοποίηση του ελληνικού προγράμματος “Ελλάδα 2.0” δεν θα επηρεαστεί από την περίοδο των πενταμήνων εκλογών.
Από το 2020, όταν συμφωνήθηκε το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), η Ελλάδα είχε εξασφαλίσει δάνεια και επιχορηγήσεις συνολικού ύψους 30,7 δισ. ευρώ. Στη συνέχεια το ποσό μειώθηκε, στις αρχές του 2022, κατά 400 εκατ. ευρώ, λόγω της ισχυρής ανάκαμψης της οικονομίας, η οποία πέτυχε ανάπτυξη 8,3% το 2021. Τώρα, η Ελλάδα διεκδικεί μέσω της πρότασής της για το REpowerEU, άλλα 5,8 δισ. ευρώ από τα οποία τα 5 δισ. ευρώ είναι νέα δάνεια και τα 778 εκατ. ευρώ πρόσθετες επιχορηγήσεις, φτάνοντας το σύνολο των πόρων από το ΤΑΑ στα 36,1 δισ. ευρώ.
Με την εκταμίευση της 3η δόσης ύψους 1,72 δισ. ευρώ από το ΤΑΑ, που αναμένεται μέσα στο Φθινόπωρο, η Ελλάδα θα έχει φέρει στα δημόσια ταμεία πόσο ύψους 12,8 δισ. ευρώ. Συνεπώς, θα πρέπει μέχρι και τα μέσα του 2026 να απορροφήσει επιπλέον πόρους συνολικού ύψους 23,3 δισ.
Εν όψει λοιπόν του εκλογικού κύκλου που έχει ξεκινήσει και αναμένεται να διαρκέσει μέχρι και το τέλος Ιουλίου, εκπονείται ένα πλάνο για τις βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες υποχρεώσεις, με στόχο να μην υπάρχει απώλεια πόρων.
To ελληνικό REpowerEU
Σε προτεραιότητα για το επόμενο διάστημα είναι να ολοκληρωθεί η ελληνική πρόταση για πρόγραμμα που αφορά την επιτάχυνση της απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα. Πριν από αυτό, θα πρέπει η Ελλάδα να υπογράψει τη δανειακή σύμβαση για τα επιπλέον 5 δισ. ευρώ που θα πάρει από τα αδιάθετα δάνεια του ΤΑΑ, για να χρηματοδοτήσει το “ελληνικό” REpowerEU. Η νέα προθεσμία για την υποβολή του ελληνικής πρότασης του REpowerEU είναι μέχρι και το τέλος Αυγούστου. Συνεπώς, εκ των πραγμάτων, η υποβολή του αιτήματος θα είναι στην ατζέντα της επόμενης Κυβέρνησης.
Μάλιστα, σε μια προσπάθεια να μειωθεί περιττή γραφειοκρατία, πηγές του ΥΠΟΙΚ τόνιζαν ότι είναι σκόπιμο, η ελληνική πρόταση για το REpowerEU που θα είναι κομμάτι του “Ελλάδα 2.0”, να σταλεί στις Βρυξέλλες μαζί με την πρόταση για την ενδιάμεση αναθεώρηση του ελληνικού προγράμματος, η οποία έχει προθεσμία υποβολής, μέχρι και το τέλος του χρόνου.
Τόσο η πρόταση για το ξεχωριστό ενεργειακό πρόγραμμα, όσο και η πρόταση για την αναθεώρηση του προγράμματος, είναι σε προχωρημένο στάδιο, ωστόσο, θα ολοκληρωθούν από τη νέα Κυβέρνηση.
Τι αλλάζει στο πρόγραμμα
Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές του ΥΠΟΙΚ, η πρόταση αναθεώρησης θα έχει στόχο -όσο αυτό είναι δυνατό- να μην χαθούν πολύτιμοι κοινοτικοί πόροι, λόγω καθυστερήσεων ή αστοχιών. Στην κατεύθυνση αυτή:
– Θα γίνει ανακατεύθυνση των πόρων από δράσεις και ορόσημα με καθυστερήσεις, σε ορόσημα που έχουν ταχύτερη πρόοδο (όπως είναι για παράδειγμα τα προγράμματα “Εξοικονομώ”), τηρώντας πάντα τους περιορισμούς που θέτουν η επίτευξη των επιμέρους στόχων, για την πράσινη και την ψηφιακή δέσμευση.
– Θα γίνει επίσης νέος προγραμματισμός σε έργα που έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα που εγκρίθηκε το 2021 και δεν έχουν επαρκή προετοιμασία ή ο προϋπολογισμός τους έχει αυξηθεί λόγω του πληθωρισμού Σε αυτά περιλαμβάνονται κάποια παλιά οδικά έργα που έχουν ενταχθεί στις χρηματοδοτήσεις του ΤΑΑ. Επίσης, θα γίνει μεταφορά πόρων, από προγράμματα κατάρτισης ανέργων σε προγράμματα κατάρτισης εργαζόμενων, με πιο σύντομη χρονικά κατάρτιση.
Πέρα από τις εσωτερικές αλλαγές, θα γίνει χρήση και στα έργα και τις μεταρρυθμίσεις του ΤΑΑ, καθώς και χρήση του εργαλείου της υπερδέσμευσης πόρων (overbooking). Με άλλα λόγια, σε έργα με ικανοποιητική πρόοδο θα δεσμεύονται πόροι που αναλογούν στο 5-10% του αρχικού προϋπολογισμού τους, ώστε να καλυφθούν απώλειες από έργα τα οποία δεν θα έχουν ικανοποιητική απορρόφηση και θα αποτελούν κίνδυνο για την απώλεια πόρων.