Τα πρώτα αμυδρά σημάδια κόπωσης της κερδοφορίας των συστημικών τραπεζών έγιναν φανερά με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων χρήσης 2013.
Πιο συγκεκριμένα στα κέρδη μετά φόρων και δικαιωμάτων μειοψηφίας αύξηση παρουσίασε μόνο η Αlpha bank μεταξύ των τεσσάρων τραπεζών με το εντυπωσιακό μάλιστα 53.7%.
Στον αντίποδα τις χειρότερες επιδόσεις παρουσίασε η Εurobank με πτώση κερδών 14.3% γεγονός που φαίνεται να αποτυπώνεται και στο ταμπλό του χρηματιστηρίου Αθηνών και η τράπεζα Πειραιώς με πτώση κερδών 12,4%. Τέλος η Εθνική τράπεζα παρέμεινε στα ίδια επίπεδα με την περσινή χρήση με οριακή μείωση κερδών 1%.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι τα λιγότερα έσοδα από τόκους έχει Αlpha bank γεγονός που την καθιστά και λιγότερο ευάλωτη στις επικείμενες μειώσεις επιτοκίων όποτε αυτές έρθουν. Αντίθετα οι άλλες τρεις συστημικές τράπεζες βασίζουν πολύ μεγάλο μέρος της κερδοφορίας τους στα αυξημένα επιτόκια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας γεγονός που σημαίνει ότι μία αποκλιμάκωση τους θα έχει άμεσο αρνητικό αντίκτυπο στο ισολογισμούς τους.
Εθνική
Τα υψηλότερα έσοδα από τόκους παρουσιάζει η Εθνική τράπεζα με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει για τις σταθερότητα των κερδών της όταν θα αρχίσει η αποκλιμάκωση των επιτοκίων διεθνώς. Σημαντικό μέρος της κερδοφορίας της επίσης όπως αναφέρει και η ίδια προέρχεται από χρεογραφα: “Το 2023, τα καθαρά έσοδα από τόκους αυξήθηκαν σε €2.160 εκατ., ως αποτέλεσμα των υψηλότερων βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ, της υγιούς αύξησης των εξυπηρετούμενων δανείων κατά +€1,2 δισ. ετησίως στην Ελλάδα, καθώς και της αυξημένης συνεισφοράς των εσόδων από χρεόγραφα, ωθώντας το καθαρό επιτοκιακό περιθώριο υψηλότερα στις 302 μονάδες βάσης.
Τελος η υπολειπόμενη έκθεσή στο Πρόγραμμα Συναλλαγών Μακροχρόνιας Αναχρηματοδότησης (TLTRO ΙΙΙ) παρέμεινε αμετάβλητη σε σχέση με τον Σεπτέμβριο 2023, στα €1,85 δισ. τον Δεκέμβριο 2023, εκ των οποίων τα €1,1 δισ. λήγουν τον Μάρτιο 2024.
Eurobank
Στα αποτελέσματα της Εurobank που εμφάνισε καθαρών πτώση κερδών παρατηρούμε μια σημαντική αύξηση των καταναλωτικών δανείων (διακοποδάνεια κλπ) κατα 684 εκατομμύρια ευρώ με ταυτόχρονη μείωση των δανείων προς μικρές επιχειρήσεις ενώ τα στεγαστικά παραμένουν σχεδόν σταθερά. Η τράπεζα επίσης διατηρεί ομόλογα ύψους 4,5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Τέλος παρατηρείται μια σημαντική μείωση κατα 4 περίπου δισεκατομμύρια ευρώ στα ταμειακά διαθέσιμα της τράπεζας.
Πειραιώς
Το χαρτοφυλάκιο εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων της τράπεζας αυξήθηκε κατά 5% ετησίως το 2023, φτάνοντας στα €30,1 δισ. Η καθαρή πιστωτική επέκταση προήλθε από τις επιχειρήσεις, με τους κλάδους ενέργειας και μεταφορών να κατέχουν το μεγαλύτερο μερίδιο, ενώ η πιστωτική επέκταση υποστηρίχθηκε επίσης από την ηγετική θέση της Πειραιώς στην ανάληψη δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, από τα οποία περίπου €250 εκατ. έχουν ήδη εκταμιευθεί.
Σημειώνεται ότι το ποσό των δανείων προ απομειώσεων και προσαρμογών έως και τον Δεκέμβριο 2023 περιλαμβάνει €6,0 δισ. από ομολογίες υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας που σχετίζονται με τις τιτλοποιήσεις χαρτοφυλακίων ΝΡΕ που έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τώρα, και συγκεκριμένα τις συναλλαγές Phoenix, Vega, Sunrise 1, Sunrise 2 και Sunrise 3. Η τράπεζα επίσης έχει 5.9 δισεκατομμύρια ευρώ ομολογίες υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας ενώ είναι μακράν πρωτη με εξαιρετικά υψηλό ποσό αναβαλλόμενου φόρου σε σχέση με τις άλλες τράπεζες.
Αναβαλλόμενος φόρος
Οι εγχώριες τράπεζες διαθέτουν ισχυρούς δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας CET1, πολύ πάνω από τα εποπτικά όρια. Η Εθνική Τράπεζα βρίσκεται με δείκτη CET1 κοντά στο 17,9% , η Eurobank στο 17% με βάση τα αποτελέσματα του 2023 (που θα γίνει περίπου 16,2% μετά την ολοκλήρωση της εξαγοράς της Ελληνικής Τράπεζας), η Alpha Bank με CET1 14,3% (2023) που θα φτάσει το 15,3% με το deal με τη UniCredit και η Τράπεζα Πειραιώς με CET1 13,3% σύμφωνα με τα αποτελέσματα του 2023.
Ωστόσο, στην εύρωστη αυτή εικόνα δημιουργεί κάποιες ρωγμές ο αναβαλλόμενος φόρος, ζήτημα που φαίνεται ότι απασχολεί αρκετά τον SSM. Η αναλογία αναβαλλόμενου – CET1 διαμορφώνεται στο 43% για την Eurobank, στο 55% για την Εθνική Τράπεζα και την Alpha Bank και στο 76% για την Τράπεζα Πειραιώς.
Ι.Α.Φ