Το τελευταίο «μίλι» στη μάχη κατά του πληθωρισμού είναι και το πιο δύσκολο. Οι κίνδυνοι για τους επόμενους μήνες. Τι περιμένει να δει η Fed για να μειώσει τα επιτόκια τον Ιούνιο.
Νέο ενδιαφέρον αποκτά η συνεδρίαση της ομοσπονδιακής κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ την επόμενη εβδομάδα. Αφορμή τα στοιχεία για τον πληθωρισμό Φεβρουαρίου, που ήταν ελαφρώς υψηλότερα του αναμενομένου σε ετήσια βάση, δικαιώνοντας ουσιαστικά την επιφυλακτικότητα του προέδρου της Fed, Τζερόμ Πάουελ, για τον χρόνο μείωσης των επιτοκίων.
«Τα νούμερα για τον πληθωρισμό κάνουν πιο δύσκολο το επόμενο διάστημα για την Fed. Παρότι η αμερικανική οικονομία παρουσιάζει μέχρι στιγμής θετικές επιδόσεις, ελλοχεύει ο κίνδυνος ο πιο επίμονος πληθωρισμός και ο τρόπος με τον οποίο θα αντιδράσει η Federal Reserve να μετατρέψουν το σενάριο της ομαλής προσγείωσης σε ομαλό στασιμοπληθωρισμό», αναφέρει ο Έσγουαρ Πρασάντ, καθηγητής στο Cornell University.
Η μέτρηση για τον πληθωρισμό θα παίξει σημαντικό ρόλο στο σκεπτικό της Fed όταν θα ανακοινώσει στις 20 Μαρτίου τις νέες προβλέψεις της για τον πληθωρισμό και για το βαθμό μείωσης των επιτοκίων στη διάρκεια του 2024. Παρότι έχει προεξοφληθεί ότι θα διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκια στο 5,25% – 5,5%, η συνεδρίαση της επόμενης Τετάρτης αποκτά εξαιρετικό ενδιαφέρον.
«Η Fed πιθανόν να μειώσει τα επιτόκια τον Ιούνιο, όμως τι θα συμβεί εάν η άνοδος του πληθωρισμού παγιωθεί σε τάση και συνεχιστεί και τους επόμενους μήνες;», είναι ένα ερώτημα που θέτει ο οικονομολόγος της Citi, Άντριου Χόλενχορστ. Στη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου, η κεντρική τράπεζα είχε σηματοδοτήσει την πρόθεσή της για τρεις επιτοκιακές μειώσεις των 25 μονάδων βάσης, όμως τώρα τα νέα στοιχεία ενέχουν ένα κίνδυνο μετάθεσης για λίγο αργότερα του χρόνου έναρξης των μειώσεων.
Η Ντάιαν Σγουόνκ, επικεφαλής οικονομολόγος της KPMG US, επισημαίνει ότι τα στοιχεία για τον πληθωρισμό θα μπορούσαν να ισχυροποιήσουν τη θέση των «γερακιών» της Fed, που ζητούν να παραμείνουν τα επιτόκια στο σημερινό υψηλότερο επίπεδο 23 ετών για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Πρόσφατα, ο διοικητής της περιφερειακής κεντρικής τράπεζας της Μινεάπολις, Νιλ Κασκάρι, έκανε λόγο για μία μόνο επιτοκιακή μείωση φέτος.
Δεύτερος μήνας αύξησης
Τελικά επιβεβαιώνεται αυτό που έχουν διατυπώσει πολλοί κεντρικοί τραπεζίτες, ότι το τελευταίο «μίλι» στη μάχη κατά του πληθωρισμού είναι και το πιο δύσκολο. «Ήταν πιο εύκολη η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού από το απόγειο του 9% τον Ιούνιο του 2022 στο 4% απ΄ ό,τι η υποχώρηση από το 3% στο 2%», όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν αναλυτές, οι οποίοι βλέπουν τις τιμές καταναλωτή να κυμαίνονται γύρω από το 3% για τους επόμενους έξι μήνες, προτού αρχίσει και πάλι μία σταθερή πορεία αποκλιμάκωσης.
Ο πληθωρισμός αυξήθηκε για δεύτερο διαδοχικό μήνα τον Φεβρουάριο, στο 3,2% από 3,1% του Ιανουαρίου σε ετήσια βάση, παρότι αναλυτές τον έβλεπαν να παραμένει στα ίδια επίπεδα. Ο δομικός, που εξαιρεί τις τιμές τροφίμων και ενέργειας, διαμορφώθηκε στο 3,8% σε ετήσια βάση, υψηλότερα του αναμενομένου, παρότι υπήρξε μία μικρή αποκλιμάκωση από το 3,9% του Ιανουαρίου.
Εάν παρατηρήσει κάποιος τα επιμέρους στοιχεία, διαπιστώνει ότι οι τιμές βενζίνης και το κόστος στέγασης ευθύνονται για το 60% της ανόδου του πληθωρισμού. Οι τιμές ενέργειας μετά από αρκετούς μήνες καθοδικής πορείας σημείωσαν ξανά άνοδο, με το κόστος βενζίνης να αυξάνεται 3,8%, εν μέσω αυξημένης ζήτησης, το κόστος στέγης ενισχύθηκε 5,7% και τα αεροπορικά εισιτήρια 3,6%. Αυξήσεις σημειώθηκαν και στις τιμές μεταχειρισμένων αυτοκινήτων, καθώς και στο κόστος ασφάλισης αυτοκινήτου και ένδυσης, σε μία ένδειξη ότι ο πληθωρισμός υπηρεσιών, για τον οποίο ανησυχούν ιδιαίτερα οι κεντρικοί τραπεζίτες, εξακολουθεί να επιμένει. Αξιοσημείωτο ωστόσο είναι το γεγονός ότι τα τρόφιμα δεν παρουσίασαν αύξηση τον Φεβρουάριο για πρώτη φορ από τον Απρίλιο του 2023.
Ορισμένοι αναλυτές έκαναν λόγο για διαμόρφωση ανοδικής τάσης μετά από αύξηση επί δύο συναπτούς μήνες, ωστόσο είναι λίγο νωρίς για να στοιχειοθετηθεί μία τέτοια άποψη, καθώς θα πρέπει να αναμένουμε και τα στοιχεία για τον πληθωρισμό Μαρτίου που θα δημοσιοποιηθούν στις 10 Απριλίου.
Να σημειωθεί ότι ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ έχει αυξηθεί 20% από τον Ιανουάριο του 2020 έως τον Ιανουάριο του 2024, που σημαίνει ότι παρά τις αυξήσεις των μισθών, η χαμένη αγοραστική δύναμη των Αμερικανών καταναλωτών δεν έχει ακόμη καλυφθεί. Γι΄ αυτό και ο πληθωρισμός αποτελεί το υπ΄ αριθμόν ένα ζήτημα στην απόφαση ψήφου των Αμερικανών στις προεδρικές εκλογές της 5ης Νοεμβρίου, ενώ ακολουθεί το κόστος στέγης και οι τιμές βενζίνης.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έχει επικεντρώσει την προεκλογική του εκστρατεία στην ανάκαμψη της οικονομίας και το θέμα της μείωσης των επιτοκίων γίνεται ιδιαίτερα επιτακτικό. Παρότι οι κεντρικές τράπεζες είναι ανεξάρτητες από την πολιτική, ο Μπάιντεν εξέφρασε πρόσφατα την άποψη ότι η Fed θα μειώσει τα επιτόκια τους επόμενους μήνες, χωρίς ωστόσο να προσδιορίσει τον χρόνο που θα το κάνει, δήλωση που δεν συνηθίζεται ωστόσο από το Λευκό Οίκο.
Πώς αντέδρασαν οι αγορές
«Προκαλεί έκπληξη που δεν είδαμε μία πιο αρνητική αντίδραση από την αγορά μετά την ανακοίνωση της Τρίτης. Αλήθεια, οι προσδοκίες των αγορών για μείωση των επιτοκίων είναι τόσο δυνατές για να τροφοδοτούν την άνοδο των μετοχών;», σημειώνει ο Τιμ Μάρεϊ της εταιρείας διαχείρισης ενεργητικού T Rowe Price. Συνήθως, οι αγορές ανησυχούν και «προβληματίζονται» στις παραμικρές ενδείξεις για κλιμάκωση του πληθωρισμού. Ο δείκτης S&P 500 στη Wall Street ενισχύθηκε 1,1% κλείνοντας τη συνεδρίαση της Τρίτης σε νέο ιστορικό υψηλό, ενώ και ο δείκτης υψηλής τεχνολογίας Nasdaq έκλεισε με άνοδο 1,5%.
Η Γουίλι Τόλετ, επικεφαλής επενδύσεων της Franklin Templeton Investment Solutions, αναφέρει ότι τα στοιχεία για τον πληθωρισμό «ήταν απλά τέλεια για να συντηρήσουν το ράλι της αγοράς και τις ισορροπίες, ούτε υπερβολικά υψηλά ούτε υπερβολικά χαμηλά».