Να μην ακολουθήσει τα βήματα των ΗΠΑ, οδηγούμενη σε εμπορική σύγκρουση με την Κίνα, συστήνει, στην Ευρώπη η επικεφαλής οικονομολόγος της EBRD, Beata Javorcik.
Μιλώντας στη Ναυτεμπορική, στο περιθώριο του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, η κ. Javorcik, υπογράμμισε ότι προτεραιότητα των κυβερνήσεων της Ευρώπης θα πρέπει να είναι να εμποδίσουν τον κατακερματισμό της παγκόσμιας οικονομίας, αφού αυτός θα της στοίχιζε ακριβά.
Στη συνέντευξή της σημειώνει επίσης ότι παράγοντες όπως οι τιμές ενέργειας – που παρά την πτώση τους παραμένουν κατά πολύ υψηλότερες των αμερικανικών – διαβρώνουν την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα και προειδοποιεί ότι η μάχη κατά του πληθωρισμού δεν έχει τελειώσει. Το μήνυμά της στην Ελλάδα; Να αξιοποιήσει στο μέγιστο το παράθυρο ευκαιρίας που της άνοιξαν οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης.
Τιμές φυσικού αερίου: 4 φορές υψηλότερες στην Ευρώπη από ό,τι στις ΗΠΑ
Κληθείσα να σχολιάσει τον αντίκτυπο των γεωπολιτικών εντάσεων που έχουμε βιώσει τα τελευταία χρόνια, από τον πόλεμο στην Ουκρανία έως τις δραματικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, η επικεφαλής οικονομολόγος της EBRD, σημείωσε:
«Ζούμε σε ταραχώδεις καιρούς και είναι πολύ δύσκολο να κάνουμε προβλέψεις (για την οικονομία). Αυτό που είναι πολύ ξεκάθαρο είναι πως ο πόλεμος είχε ήδη ισχυρό αντίκτυπο στις τιμές ενέργειας της Ευρώπης. Και παρόλο που οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν επιστρέψει σε προ – πολέμου επίπεδα, εξακολουθούν να είναι 4 φορές υψηλότερες στην Ευρώπη από ό,τι στις ΗΠΑ. Αυτό διαβρώνει την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα. Επιπλέον η κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων θα μπορούσε να οδηγήσει σε κατακερματισμό της παγκόσμιας οικονομίας και αυτό με τη σειρά του να πυροδοτήσει πληθωριστικές πιέσεις».
Σταθήκαμε τυχεροί με τον πληθωρισμό, αλλά…
Όπως σημειώνει η κ. Javorcik η υποχώρηση του πληθωρισμού δεν σημαίνει ότι κερδήθηκε η μάχη της ακρίβειας.
«Αμφιβάλλω εάν υπάρχει κάποιος κεντρικός τραπεζίτης που είναι διατεθειμένος να πει ότι έχουμε πετύχει ήδη νίκη επί του πληθωρισμού», λέει και εξηγεί:
«Κατά πολλούς τρόπους, σταθήκαμε τυχεροί. Γιατί είδαμε ορισμένους από τους περιορισμούς στην προσφορά, που είχαμε πριν από 1-2 χρόνια, να εξαφανίζονται. Η πολιτική μηδενικής ανοχής έναντι του Covid στην Κίνα εγκαταλείφθηκε, δεν είχαμε μεγάλα σοκ στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, πολλοί επέστρεψαν στην αγορά εργασίας μετά την πανδημία, αν και ήταν μία βραδεία διαδικασία».
Όσον αφορά στο μέτωπο της ζήτησης, μετά τον Covid είχαμε προσωρινά μεγάλη αύξηση, καθώς οι άνθρωποι άρχισαν να δαπανούν τις αποταμιεύσεις που είχαν συγκεντρώσει κατά την πανδημία. Σήμερα, όμως, αυτές οι αποταμιεύσεις επίσης έχουν εν πολλοίς εξαντληθεί. «Όλοι αυτοί οι παράγοντες συνέβαλαν στην αποκλιμάκωση του πληθωρισμού. Στη μάχη κατά του πληθωρισμού βοήθησε επίσης η πτώση των τιμών ενέργειας και η πτώση των τιμών εμπορευμάτων, χάρη στην πολύ καλή περσινή σοδειά» αναφέρει.
Πείτε «όχι» σε εντάσεις με Κίνα και κατακερματισμό της παγκόσμιας οικονομίας
Σε αυτό το περιβάλλον των διαρκών προκλήσεων κορυφαία προτεραιότητα για τις κυβερνήσεις στην Ευρώπη θα πρέπει να είναι να αποτρέψουν τον παγκόσμιο κατακερματισμό, σημειώνει. Ο κατακερματισμός όχι μόνο θα ήταν εξαιρετικά δαπανηρός σε οικονομικούς όρους, αλλά θα έθετε σε κίνδυνο και την πράσινη μετάβαση.
Οι γεωπολιτικές εντάσεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε περιορισμούς στις εξαγωγές και ειδικά στις εξαγωγές κρίσιμων πρώτων υλών, πολλές από τις οποίες παράγονται στην Κίνα. Αυτή είναι και η μεγαλύτερη ανησυχία της για την Ευρώπη.
«Ανησυχώ πολύ για τη συνεχιζόμενη κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων, που μπορεί να θέσει την παγκόσμια οικονομία σε τροχιά κατακερματισμού. Εάν ο κόσμος χωριστεί σε ανταγωνιστικά εμπορικά τμήματα, θα δούμε πιο αργή ανάπτυξη και αυξημένες πληθωριστικές πιέσεις, επειδή τα εισαγόμενα αγαθά, εξαρτήματα και εμπορεύματα θα γίνουν ακριβότερα. Αλλά το πιο σημαντικό, μπορεί να δούμε πολλαπλασιασμό των εξαγωγικών περιορισμών σε κρίσιμα ορυκτά και μέταλλα που απαιτούνται για την πράσινη μετάβαση και τους τομείς υψηλής τεχνολογίας» τονίζει η κ. Javorcik.
Μία πρόγευση του τι μπορεί να ακολουθήσει, όπως εξηγεί, μας έδωσαν οι περιορισμοί στο γάλλιο και το γερμάνιο που επιβλήθηκαν πέρυσι από την Κίνα ως αντίποινα στον νόμο των ΗΠΑ που περιορίζει τις ροές τεχνολογίας προς κινεζικό έδαφος. «Η Κίνα ελέγχει περισσότερο από το 90% της παραγωγής αυτών των κρίσιμων εμπορευμάτων. Ένας περιορισμός εξαγωγών μπορεί να ενεργοποιηθεί με το πάτημα ενός κουμπιού, ενώ η ανάπτυξη ενός νέου ορυχείου θέλει μια δεκαετία».
Το μήνυμα στην Ελλάδα
«Η Ελλάδα έχει ένα παράθυρο ευκαιρίας να θέσει τις βάσεις για μακροπρόθεσμη ανάπτυξη. Η αναβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης, θα οδηγήσει σε μεγαλύτερες εισροές ξένων άμεσων επενδύσεων και αυτό σημαίνει έξτρα κεφάλαια και – το σημαντικό – γνώσεις, που θα έρθουν από το εξωτερικό» αναφέρει η επικεφαλής οικονομολόγος της EBRD.
Προσθέτει δε ότι η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να αξιοποιήσει και τα πολύ γενναιόδωρα κεφάλαια του Ταμείου Ανάπτυξης για να προωθήσει την πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό της – που είναι πολύ σημαντικά για τις μελλοντικές προοπτικές ανάπτυξης.
«Και το τελευταίο αλλά πιο σημαντικό στοιχείο είναι πως η κυβέρνηση έχει μεταρρυθμιστική εντολή. Είναι καθοριστικής σημασίας η Ελλάδα να παραμείνει στον δρόμο των μεταρρυθμίσεων. Από το να μεταρρυθμίσει τη δημόσια διοίκηση έως το να λάβει μέτρα για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητας» καταλήγει.