Ένας ευρωπαϊκός διαστημικός νόμος θα είχε οφέλη που θα έβγαιναν και εκτός των συνόρων της ΕΕ, δήλωσε ο Rodrigo da Costa, εκτελεστικός διευθυντής του Οργανισμού της ΕΕ για το Διαστημικό Πρόγραμμα (EUSPA) σε συνέντευξή του στο Euractiv την Τετάρτη (24 Απριλίου).
Τα διαστημικά σκουπίδια που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη Γη αποτελούν αυξανόμενο κίνδυνο για τους λειτουργικούς δορυφόρους. Από τον Δεκέμβριο του 2023, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) εκτιμά ότι υπάρχουν ένα εκατομμύριο κομμάτια συντριμμιών στο διάστημα με διαστάσεις μεταξύ ενός και δέκα εκατοστών. Καθώς αυξάνεται ο αριθμός τους, αυξάνεται και η απειλή σύγκρουσης.
Για την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης βιωσιμότητας, καθώς και των ζητημάτων ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βρίσκεται στη διαδικασία σύνταξης ενός διαστημικού νόμου της ΕΕ, ο οποίος αναμένεται να εκδοθεί το καλοκαίρι.
«Ως οργανισμός, παρέχουμε τις συνεισφορές μας σχετικά με τον νόμο [στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή] όταν μας ζητήθηκε», εξήγησε ο da Costa.
Τα συντρίμμια είναι «το πιο πιεστικό ζήτημα», δήλωσε ο da Costa, προσθέτοντας ότι «υπάρχει σίγουρα ανάγκη για τη δημιουργία κοινών κανόνων από τους ευρωπαϊκούς φορείς».
Σε περίπτωση που οι κανόνες για τα διαστημικά σκουπίδια ρυθμιστούν στην ΕΕ, ο da Costa πιστεύει ότι οι πολίτες της ΕΕ, αλλά και οι πολίτες παγκοσμίως θα επωφεληθούν από αυτό.
«Νομίζω ότι υπάρχει κάτι πραγματικά ισχυρό στην ΕΕ, το οποίο ονομάζω, με δικά μου λόγια, το «αποτέλεσμα του GDPR»», δήλωσε, αναφερόμενος στον κανονισμό της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων που θεσπίστηκε το 2018.
Παρά τις καταγγελίες ότι ο GDPR θα ήταν «πολύ περίπλοκος» πριν από την επιβολή του, οι εταιρείες τώρα «καταλήγουν να χρησιμοποιούν λίγο πολύ την ίδια προσέγγιση παντού στον κόσμο», εξήγησε ο da Costa.
Ένα παρόμοιο αποτέλεσμα με τον GDPR θα πρέπει να λάβει χώρα στη βιωσιμότητα και την κυβερνοασφάλεια του διαστημικού τομέα χάρη σε αυτόν τον νέο νόμο της ΕΕ για το διάστημα, δήλωσε ο διευθυντής της EUSPA.
Προστασία αστερισμών
Το Galileo, ο ευρωπαϊκός σχηματισμός δορυφόρων GPS, «προστατεύεται στον κυβερνοχώρο», είπε. Η EUSPA κάνει «24/7 παρακολούθηση της ασφάλειας του Galileo και αναλαμβάνει δράση, όποτε χρειάζεται, για να μετριάσει κάθε κίνδυνο εισβολής ή επίθεσης».
Ωστόσο, τα μεγαλύτερα περιουσιακά στοιχεία υπό την προστασία του Galileo δεν βρίσκονται στο διάστημα, αλλά στο έδαφος, είπε. Αυτές οι επίγειες εγκαταστάσεις έχουν «τη μεγαλύτερη αξία», είπε.
«Βρίσκονται σε κράτη μέλη της ΕΕ ή σε χώρες που έχουν συνάψει συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση και υπάρχουν σαφείς συμφωνίες και υποχρεώσεις του αντίστοιχου μέλους για την προστασία αυτών των περιουσιακών στοιχείων», δήλωσε ο διευθυντής.
Αντιδρώντας στην έκθεση του Enrico Letta
Απαντώντας στον ισχυρισμό του πρώην πρωθυπουργού της Ιταλίας Enrico Letta ότι υπάρχει ανάγκη αποσαφήνισης των ρόλων της EUSPA και της ESA, ο da Costa δήλωσε ότι οι δύο διαστημικοί οργανισμοί εργάζονται μέχρι στιγμής αποτελεσματικά.
Ένας από τους κύριους χρηματοδότες του ESA είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο αποχώρησε από την ΕΕ το 2020, έγραψε ο Letta στη στρατηγική του έκθεση που παρουσιάστηκε την περασμένη εβδομάδα, και αυτό κατά συνέπεια περιπλέκει τη δημιουργία ενός ενιαίου ευρωπαϊκού διαστημικού οργανισμού εντός της περιμέτρου των θεσμικών οργάνων της ΕΕ.
Ωστόσο, ο da Costa πιστεύει ότι ο «τρόπος εργασίας» των δύο οργανισμών για το Galileo θα μπορούσε να εφαρμοστεί και σε άλλα έργα. «Κάθε φορά που ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος εργάζεται για το διαστημικό πρόγραμμα της ΕΕ, εργάζεται με τους κανόνες της ΕΕ σε πολύ διαφορετικές διαστάσεις», δήλωσε.
Ο Letta έγραψε περαιτέρω στην έκθεσή του ότι η διαστημική βιομηχανία της ΕΕ χρειάζεται ολοκλήρωση.
Αλλά η «εστίαση» θα πρέπει να είναι στην ολοκλήρωση της διαστημικής βιομηχανίας και άλλων τομέων και όχι των οργανισμών, δήλωσε ο da Costa.
Για να αποκομίσει όλα τα οφέλη του διαστήματος, η βιομηχανία «πρέπει να βγει από τη μικρή φούσκα των ειδικών του διαστήματος, των διαστημικών ταξιδιωτών και των διαστημικών πρακτόρων. Η πραγματική αξία του διαστήματος υλοποιείται στις οικονομίες μας: στις μεταφορές, τη διαχείριση της ενέργειας, τη γεωργία, τη δασοκομία, την αλιεία κ.λπ.», είπε.
«Πρέπει να ωθήσουμε τους φορείς μας να ανταλλάσσουν περισσότερα, να ενσωματώνονται περισσότερο […] και από θεσμική άποψη, χρειαζόμαστε μια ικανή και ανταγωνιστική βιομηχανία, τόσο εντός της αγοράς της ΕΕ, αλλά και εκτός της αγοράς της ΕΕ».
Διαστημικές δραστηριότητες στον επόμενο επταετή προϋπολογισμό της ΕΕ
Στον τρέχοντα επταετή προϋπολογισμό της ΕΕ, το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) 2021-2027, 15 δισ. ευρώ των δημόσιων δαπανών προορίζονται για διαστημικές δραστηριότητες.
Έκτοτε, και μετά τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ΕΕ αποφάσισε να εκτοξεύσει έναν τρίτο δορυφόρο για ασφαλή επικοινωνία, τον IRIS2, ως απάντηση στον αμερικανικό SpaceLink το 2023.
Το επόμενο ΠΔΠ θα πρέπει να λάβει υπόψη του τον IRIS2, καθώς η ανάπτυξή του θα πρέπει να ξεκινήσει το 2024 και να φθάσει σε πλήρη λειτουργικότητα έως το 2027.
Ερωτηθείς τι ποσό θα πρέπει να αφιερώσει ο επόμενος μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός (2028-2034) για τη χρηματοδότηση του διαστήματος, ο da Costa απάντησε ότι «τα σημερινά 15 δισ. ευρώ είναι η υψηλότερη χρηματοδότηση που έχει επενδύσει ποτέ η ΕΕ στο διάστημα».