Σε μια διάσκεψη για τη γερμανική εξωτερική πολιτική, τόσο ο Σίγκμαρ Γκάμπριελ, ο υπουργός εξωτερικών, όσο και ο Τζεμ Έζντεμιρ, επικεφαλής του Κόμματος των Πρασίνων, έπλεξαν το εγκώμιο του κ. Μακρόν και κάλεσαν την καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ να ανταποκριθεί στην έκκλησή του για ριζική ευρωπαϊκή μεταρρύθμιση. Δύο ημέρες αργότερα, ο Μάρτιν Σουλτς, ο Σοσιαλδημοκράτης ηγέτης, ακουγόταν πιο γάλλος από τον πρόεδρο της Γαλλίας, υποστηρίζοντας τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης.
Ο κ. Μακρόν παρουσιάστηκε επιτυχώς σε ολόκληρη την Ευρώπη ως νέα ελπίδα για τα κατεστημένα κόμματα που αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν τον ευρωσκεπτικισμό που προωθούν οι λαϊκιστές. Στη Γερμανία, ωστόσο, η ευθυγράμμιση με τον κ. Μακρόν είναι, πρωτίστως, θέμα πολιτικού υπολογισμού.
Η παραδοσιακή σταθερότητα της Γερμανίας έχει αναστατωθεί από ένα εκλογικό αποτέλεσμα στο οποίο τα κυριότερα κόμματα έχασαν τις ψήφους τους από πιο ριζοσπαστικά, περιθωριακά κινήματα. Το SPD, εταίρος της τελευταίας κυβέρνησης, είχε αποκλείσει έναν νέο μεγάλο συνασπισμό με τη Χριστιανοδημοκρατική Ένωση της κ. Μέρκελ. Αλλά τώρα έχει αλλάξει γνώμη λόγων της εθνικής αναγκαιότητας και πρέπει να δικαιολογήσουν την επιστροφή τους στη φιλοευρωπαϊκή βάση τους. Όπως ανέφερε ένας εκπρόσωπος στη διάσκεψη: «Ο Μακρόν προσφέρει στο SPD ένα αφήγημα να παρουσιάσει στη βάση ότι το κόμμα είναι απαραίτητο».
Προφανώς, ο πυρετός Μακρόν δεν έχει φτάσει στη CDU, η οποία βλέπει τις γαλλικές προτάσεις πιο κυνικά ως τρόπο χαλάρωσης του σφιχτού δημοσιονομικού πορτοφολιού της Γερμανίας. Για τον γενικό πληθυσμό, ο κ. Μακρόν βλέπεται επίσης θετικά. Οι μεταρρυθμιστικές προτάσεις του, λιγότερο. Σε μια έρευνα σχετικά με τις γερμανικές στάσεις έναντι της εξωτερικής πολιτικής που ανέθεσε το think-tank Körber Stiftung, η Γαλλία αντικατέστησε τις ΗΠΑ ως τον σημαντικότερο εταίρο της Γερμανίας. Αλλά όταν ερωτήθηκαν αν υποστήριζαν την ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής οικονομικής και χρηματοπιστωτικής πολιτικής και την εισαγωγή ενός υπουργού οικονομικών της Ευρώπης – όπως πρότεινε ο κ. Μακρόν – μόνο το 39% των ερωτηθέντων τάχθηκαν υπέρ.
Η κα Μέρκελ επίσης έχει επιφυλάξεις. Αλλά σε μια εποχή που το αστέρι της είναι εξασθενημένο και η Ευρώπη κλονίζεται από την επικείμενη αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ και την εκλογή ενός προέδρου των ΗΠΑ με αμφισβητήσιμη δέσμευση για την ευρωπαϊκή ασφάλεια, χρειάζεται μια ισχυρότερη γαλλική εταιρική σχέση. Και δεν μπορεί να εμφανιστεί απαξιωτική έναντι του νέου ευρωπαϊκού ήρωα.
Θα δώσει μια μεγάλη δική της ομιλία για να απαντήσει στ ορόσημο του κ. Μακρόν τον Σεπτέμβριο, όπου έθεσε τις μεταρρυθμιστικές του προτάσεις; Οι επικριτές της λένε ότι πρέπει. Οι σύμμαχοί της λένε ότι δε θα το κάνει. Είναι πιο ευτυχισμένη αφήνοντας τα συναισθήματα και το θέατρο στους Γάλλους.
«Οι Γερμανοί επιθυμούν έναν γάλλο πρόεδρο με τον οποίο μπορούν να συνεργαστούν», είπε ο Γιαν Τεχάου, πολιτικός αναλυτής. «Αλλά η Μέρκελ βρίσκει τις μεγάλες δηλώσεις για το όραμα ύποπτες και δε θέλει να δεσμευτεί. Θέλει να είναι ευέλικτη ανά πάσα στιγμή. Αυτή είναι η δύναμή της.»
Ο κ. Μακρόν εξυπηρετεί έναν άλλο χρήσιμο σκοπό για τη Γερμανία: μπορεί να αναλάβει τον μανδύα του αρχηγού του ελεύθερου κόσμου που η κα Μέρκελ φορά τόσο άβολα. Ακόμη κι ενώ η Γερμανία προσπαθεί να θέσει τα εσωτερικά της θέματα σε τάξη, συζητά τον ρόλο της στον κόσμο. Η πλειοψηφία των Γερμανών παραμένει αντίθετη σε μια κυβέρνηση που θα παίξει μεγαλύτερο ρόλο στις διεθνείς υποθέσεις. Όμως, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αρχίζουν να αναγνωρίζουν ότι η αποχώρηση των ΗΠΑ από την Ευρώπη και από τον υπόλοιπο κόσμο δεν ξεκίνησε με την κυβέρνηση Τραμπ και δε θα τελειώσει όταν θα είναι εκτός γραφείου.
Αυτό σημαίνει όχι μόνο ότι η Ευρώπη θα αναλάβει μεγαλύτερη ευθύνη για την υπεράσπισή της, αλλά και ότι πρέπει να δραστηριοποιηθεί περισσότερο στη δική της γειτονιά.
Ενώ η κα Μέρκελ είναι διστακτική να καθοδηγήσει τη δυτική φιλελεύθερη τάξη, είναι πιο άνετη να ρίχνει το βάρος της σε περιοχές που επηρεάζουν άμεσα τη Γερμανία. Δεν υπάρχει θέμα ψηλότερο στην εγχώρια ατζέντα από τη μετανάστευση. Έτσι η κ. Μέρκελ υποστηρίζει ένα σχέδιο Μάρσαλ για την Αφρική.
Όπως δήλωσε ο κ. Γκάμπριελ την περασμένη εβδομάδα, οι ημέρες παραμονής στο περιθώριο έχουν τελειώσει για τη Γερμανία. Ωστόσο, δεδομένου ότι θα καταφέρει να σχηματίσει μια νέα κυβέρνηση, η κ. Μέρκελ δεν θα απομακρυνθεί πολύ από το εσωτερικό και θα κρατήσει τον κ. Μακρόν δίπλα της.