Ολοένα και εντείνεται το ενδιαφέρον των ξένων για την απόκτηση ελληνικών περιουσιακών στοιχείων.
Και ενώ μέχρι πρότινος, οι πλείστες συζητήσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων πλευρών όλο και κάπου «σκόνταφταν», τους τελευταίους μήνες είδαμε να υλοποιούνται τα πρώτα deals, με τους ξένους να έχουν αρχίσει να βάζουν το χέρι στην τσέπη. Το άθροισμα των επιχειρηματικών συμφωνιών που υλοποιήθηκαν σε εισηγμένες εταιρείες το 2013 έφθασαν στο ύψος των 3,639 δισ. ευρώ, μια από τις καλύτερες διεθνείς επιδόσεις, αν αναλογιστεί κανείς την καθίζηση της εγχώριας ζήτησης και τον μεγάλο αριθμό χρεοκοπιών που κατεγράφησαν στην επιχειρηματική σκηνή πέρυσι.
Μεγαλύτερο επιχειρηματικό γεγονός ήταν ασφαλώς η πώληση του ΟΠΑΠ, αλλά και η είσοδος ξένων επενδυτικών σχημάτων, όπως, για παράδειγμα, έγινε με το fund Fairfax Financial σε εισηγμένες εταιρείες (Μυτιληναίος, Eurobank Properties). Mία από τις μεγαλύτερες επιχειρηματικές συμφωνίες της χρονιάς ήταν και η πώληση του 100% των ΚΑΕ στον ελβετικό οίκο Dufry από τον όμιλο Folli Follie. Μάλιστα, όπως αποκάλυψε ο διευθύνων σύμβουλος Γιώργος Κουτσολιούτσος, η πώληση των ΚΑΕ έγινε 3 χρόνια νωρίτερα, αφού η ελβετική εταιρεία πρότεινε τη συντόμευση της διαδικασίας προκειμένου να αποκτήσει την ελληνική εταιρεία και με αντάλλαγμα, εκτός του υψηλού τιμήματος, τη μεταβίβαση του 4% του ελβετικού ομίλου στη Folli Follie Group και τη θέση μέλους στο διοικητικό συμβούλιο που καταλαμβάνει από φέτος ο κ. Γιώργος Κουτσολιούτσος. Υπενθυμίζεται ότι το 2013 ξεκίνησε και ολοκληρώθηκε (σε δύο δόσεις) η πώληση της δραστηριότητας των Καταστημάτων Αφορολογήτων Ειδών στην ελβετική Dufree. Το συνολικό τίμημα υπολογίζεται στα 863 εκατ. ευρώ. Μέσω της κίνησης αυτής, o όμιλος Folli Follie κατάφερε να διαθέτει θετικό καθαρό ταμείο.
Στο τέλος του 2013 η Εθνική Τράπεζα ολοκλήρωσε την επιχειρηματική συμφωνία για την Πανγαία ΑΕΕΑΠ όπου η Ιnvel Real Estate, προκειμένου να αποκτήσει το 66% των μετοχών της θυγατρικής της Εθνικής Τράπεζας, θα καταβάλει 653 εκατ. ευρώ σε μετρητά και σε είδος (ακίνητα).
O OΠΑΠ ήταν η μεγαλύτερη αποκρατικοποίηση του 2013 καθώς το ελληνικό Δημόσιο μεταβίβασε το 33% των μετοχών του ΟΠΑΠ στην Emma Delta Hellenic προς 652 εκατ. ευρώ. Στα Ελληνικά Πετρέλαια ολοκληρώθηκε η συμφωνία πώλησης του 66% του ΔΕΣΦΑ (31% του ΤΑΙΠΕΔ και 35% των ΕΛΠΕ) προς τη Socar έναντι 400 εκατ. ευρώ. Η συμφωνία υπεγράφη και τελεί υπό την έγκριση των αρμόδιων κοινοτικών αρχών.
Ο ΟΤΕ μεταβίβασε την πλήρη κυριότητα (100%) της βουλγαρικής θυγατρικής του GLOBUL στον νορβηγικό τηλεπικοινωνιακό όμιλο Telenor, έναντι 717 εκατ. ευρώ. Μέσω της κίνησης αυτής, ο οργανισμός κατάφερε να επιλύσει το πρόβλημα των υψηλών του δανειακών υποχρεώσεων.
Το καναδικό fund Fairfax Financial εισήλθε σε δύο εισηγμένους ομίλους το 2013. Κατ’ αρχάς εισήλθε στη Eurobank Properties όπου κατέβαλλε επιπλέον 144 εκατ. ευρώ (20 εκατ. στη Eurobank για αγορά δικαιωμάτων και 124 εκατ. σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Eurobank Properties) προκειμένου να αυξήσει το ποσοστό του στη Eurobank Properties από το 19% στο 41%. Επίσης ο καναδικός όμιλος εισήλθε στον Μυτιληναίο. Ο ελληνικός όμιλος διέθεσε το 4,25% των μετοχών του (ίδιες μετοχές) στην καναδική Fairfax, εισπράττοντας 25,5 εκατ. ευρώ και ενισχύοντας ισόποσα τη ρευστότητά του. Παράλληλα η εταιρεία Μυτιληναίος προχώρησε σε placement στη ΜΕΤΚΑ αντλώντας ρευστότητα 40,2 εκατ. ευρώ από τη συμμετοχή αμερικανικών και ευρωπαϊκών funds στο μετοχικό κεφάλαιο της θυγατρικής τους.
Το fund York Capital Management επενδύει στον όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ποσό ύψους 100 εκατ. ευρώ, μέσα από: α) πενταετούς διάρκειας υποχρεωτικά μετατρέψιμο ομολογιακό δάνειο σε νέες μετοχές της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και ήδη υπάρχουσες της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακής, β) συμμετοχή σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (θα αποκτήσει το 9,99%) και με εξαγορά του 3% που η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ κατέχει στην ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή. Ταυτόχρονα το αμερικανικό fund διεκδικεί την απόκτηση της ΕΒΖ.
Στον χώρο των αερομεταφορών, η Aegean Airlines απέκτησε 100% της Olympic Air έναντι 72 εκατ. ευρώ. Η Wind απέκτησε το 32,2% του ομίλου τηλεπικοινωνιών Forthnet. Από αυτό, το 27,04% το απέκτησε έναντι 4,94 εκατ. ευρώ. Επιπρόσθετα, η Wind θα συμμετάσχει πιθανότατα και στην υλοποιούμενη αύξηση κεφαλαίου της Forthnet ύψους έως 29,1 εκατ. ευρώ. Η Al Dahra Agricultural Spain, θυγατρική αραβικού ομίλου, απέκτησε το 20% των Μύλων Λούλη σε δύο φάσεις. Αρχικά, το 10% μέσα από την καταβολή 6,2 εκατ. ευρώ και εν συνεχεία κάλυψε αύξηση κεφαλαίου της εταιρείας Λούλη ύψους 7,8 εκατ. ευρώ, ανεβάζοντας τη συμμετοχή της στο 20%. Μέσα από αυτήν την κίνηση ενισχύθηκαν ταμειακά ο βασικός μέτοχος της ελληνικής εταιρείας και η ίδια η εταιρεία, ενώ διευκολύνονται και οι εξαγωγικές προσπάθειες στη Μέση Ανατολή.
Νέος γύρος
Οι παραπάνω κινήσεις φαίνεται ότι δεν αποτελούν παρά μόνο μια πρόγευση του τι θα ακολουθήσει τους προσεχείς μήνες εφόσον διατηρηθεί η ανοδική προοπτική της αγοράς. Την κατάσταση που διαμορφώνεται στις ελληνικές επιχειρήσεις έχουν ήδη εντοπίσει χαρτοφυλάκια του εξωτερικού, ενώ οι επιχειρηματίες από την πλευρά τους προσπαθούν να δημιουργήσουν ασπίδες προστασίας. Η παρουσία των distress funds στην Ελλάδα είναι ήδη αυξημένη, ενώ υψηλή κινητικότητα επιδεικνύουν και τα… παραδοσιακά private equity funds. Επιπλέον χαρτοφυλάκια που υποστηρίζονται από αραβικές χώρες, όπως το Κατάρ, και έχουν σχέση με αμερικάνικες συμβουλευτικές επιχειρήσεις έχουν αρχίσει να βλέπουν ελληνικές εταιρείες, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις έχουν υποβληθεί και συγκεκριμένες προτάσεις. Οι διαβουλεύσεις για εξαγορές και συγχωνεύσεις είναι έντονες, αν και μέχρι στιγμής ο αριθμός των επιχειρηματικών deals είναι ιδιαίτερα περιορισμένος και πως επικεντρώνεται σε μικρό αριθμό οικονομικών δραστηριοτήτων. Κλειδί για τον πολλαπλασιασμό των επιχειρηματικών συμφωνιών θα διαδραματίσουν οι ιδιωτικοποιήσεις-αξιοποίηση κρατικής περιουσίας, η γρήγορη αναχρηματοδότηση των εγχώριων επιχειρήσεων από τον τραπεζικό κλάδο και η ταχεία προώθηση των διαρθρωτικών αλλαγών στην οικονομία.
Οι υποψήφιες για deals
Jumbo: Ο Απόστολος Βακάκης έχει καταφέρει να κρατά όρθια την Jumbo, αν και η οικονομική κρίση επέφερε πλήγμα στα κέρδη και τις πωλήσεις της εισηγμένης. Στο μετοχολόγιο της Jumbo δεσπόζουν γνωστά funds, γεγονός που κατά καιρούς έχει πυροδοτήσει σενάρια περί σημαντικής συμφωνίας του Βακάκη με κάποιο από τα funds που ήδη έχουν παρουσία στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας. Μέχρι στιγμής οι πληροφορίες δεν έχουν επιβεβαιωθεί, ωστόσο είναι αλήθεια είναι πως ο κ. Bακάκης έχει δεχτεί επανειλημμένως προτάσεις από ξένα funds, τις οποίες μελετά, αν και όσοι τον γνωρίζουν καλά λένε πως δεν θα προχωρήσει σε κάποια κίνηση, εάν οι όροι δεν είναι ιδιαίτερα ευνοϊκοί.
Πλαστικά Κρήτης: Εταιρεία από ατσάλι μπορεί να χαρακτηριστεί η Πλαστικά Κρήτης, της οικογένειας Λεμπιδάκη, η οποία εν μέσω κρίσης έχει καταφέρει να παρουσιάζει κέρδη. Το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής της μητρικής εταιρείας κατευθύνεται στο εξωτερικό, ενώ συνεχή ανοδική πορεία παρουσιάζουν και οι θυγατρικές παραγωγικές μονάδες στο εξωτερικό. Η δραστηριότητα της παραγωγής πλαστικών ενισχύεται και από την ενασχόληση της εταιρείας στον χώρο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Την τελευταία 12ετία επενδύσεις 80 εκατ. ευρώ, οι οποίες σχεδόν στο σύνολό τους αυτοχρηματοδοτήθηκαν. Τα παραπάνω στοιχεία είναι ικανά να προσελκύσουν το ενδιαφέρον ξένων επενδυτών. Πάντως κατά καιρούς έχει ακουστεί πως υπήρξαν ενδιαφερόμενοι που της «χτύπησαν την πόρτα».
Πλαστικά Θράκης: Στο εννεάμηνο του 2013 κατέγραψε μείωση κερδών και πωλήσεων, ωστόσο ο τραπεζικός δανεισμός του ομίλου είναι χαμηλός, τη στιγμή που τα ίδια κεφάλαιά της διαμορφώνεται σε υψηλά επίπεδα. Στο εννεάμηνο η εισηγμένη είχε δάνεια της τάξης των 35,8 εκατ. ευρώ και ο δείκτης Καθαρός Τραπεζικός Δανεισμός προς Ίδια Κεφάλαια διαμορφώθηκε σε 0,3. Η στρατηγική της οικογένειας Χαλιορή και η συνεχιζόμενη επιδίωξή της για επέκταση της παρουσίασης της στον κλάδο τεχνικών υφασμάτων δημιουργεί τις προϋποθέσεις για ενδεχόμενη συγχώνευση με ξένο ομοειδή όμιλο.
Σαράντης: Την ήδη πολύ ισχυρή ρευστότητα του ομίλου ήρθε να ενισχύσει φέτος ακόμη περισσότερο η πώληση της μειοψηφικής συμμετοχής στη Folli Follie. Και στο εννεάμηνο συνεχίστηκε η βελτίωση των οικονομικών αποτελεσμάτων, με τα κέρδη να αυξάνονται κατά 60%. Ο συνολικός τραπεζικός δανεισμός μειώθηκε κατά την διάρκεια του εννεαμήνου του 2013 κατά περίπου 15 εκ. ευρώ από το τέλος του 2012 και η net cash θέση αυξήθηκε στα 9,90 εκατ. ευρώ. Το ζήτημα των εξαγορών στο εξωτερικό παραμένει πάντα στο τραπέζι.
Creta Farm: Η Creta Farms των αδελφών Kώστα και Mανώλη Δομαζάκη εμφανίζεται πάντα ανοικτή σε στρατηγικές συνεργασίες. Μάλιστα μετά τη σημαντική επιδείνωση των οικονομικών της επιδόσεων, οι φήμες θέλουν τους βασικούς μετόχους να έχουν διερευνητικές επαφές με ξένα funds και ομοειδείς εταιρείες, προκειμένου να διερευνηθούν οι δυνατότητες συνεργασίας.
Ικτίνος: Μπορεί να είναι μικρή εταιρεία, ωστόσο είναι τόσο νοικοκυρεμένη που κατά καιρούς έχουν ασχοληθεί μαζί της ξένοι επενδυτικά χαρτοφυλάκια. Είναι από τις λίγες εισηγμένες που έδωσαν στους μετόχους τους επιστροφή κεφαλαίου (0,025 ευρώ ανά μετοχή). Μεταξύ άλλων η Ικτίνος Μάρμαρα αναμένει επενδυτές από το εξωτερικό σε μια προσπάθειά της να χρηματοδοτήσει μονάδες παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και μεγάλη τουριστική επένδυση στην Κρήτη.
Nίκας: Ο βασικός μέτοχος της Νίκας, κ. Άγγελος Πλακόπητας, κατά καιρούς να είχε βρει «πλάτες» σε επιχειρηματίες- φίλους για να δώσουν το «φιλί της ζωής» στην ΝΙΚΑΣ. Ωστόσο τα πράγματα έχουν δυσκολέψει καθώς η εισηγμένη εξακολουθεί να παράγει υψηλές ζημιές (6,38 εκατ. ευρώ στο εννεάμηνο), ενώ την ίδια στιγμή ο δανεισμός της διαμορφώνεται σε υψηλά επίπεδα. Αποτελεί κοινό μυστικό πως ο Άγγελος Πλακόπητας επιδιώκει την αποεπένδυση της Global Finance από την αλλαντοβιομηχανία. Οι διαπραγματεύσεις με ιδιώτες και θεσμικούς επενδυτές, εντός και εκτός συνόρων, είναι σε εξέλιξη όπως και τα σκληρά παζάρια για το τίμημα της εξαγοράς.