Οι χώρες της ευρωζώνης θα πρέπει να δεσμευτούν για επίσημη αναδιάρθρωση του χρέους της Ελλάδας προτού το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δανείσει νέα χρήματα στη χώρα, σύμφωνα με ανώτερους αξιωματούχους του ΔΝΤ.
Οι υποσχέσεις για αναθεώρηση της εξυπηρέτησης του ελληνικού χρέους δε θα είναι αρκετές, εκτός και αν συνοδευτούν από συγκεκριμένους όρους για την μείωση του δανειακού βάρους, είπε ο David Lipton, ο πρώτος αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος του ΔΝΤ, σε συνέντευξη στην Ουάσινγκτον. Η Ελλάδα έλαβε διάσωση 86 δισεκατομμυρίων ευρώ τον Αύγουστο από την 18μελή ένωση, η οποία πλέον θέλει από το ΔΝΤ να παρέχει περαιτέρω στήριξη.
«Θέλουμε μια λειτουργία του χρέους που θα συμφωνηθεί μεταξύ της Ελλάδας και των πιστωτών της» είπε ο Lipton. «Για να προχωρήσουμε, θέλουμε κάτι περισσότερο από γενικές επιβεβαιώσεις πως το ζήτημα θα διευθετηθεί, με αρκετές συγκεκριμένες λεπτομέρειες για το πώς θα διευθετηθεί για να σιγουρευτεί το ταμείο πως η εξυπηρέτηση του χρέους της Ελλάδας θα βρίσκεται σε βιώσιμη πορεία.»
Ο έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας έχει ζητήσει ένα νέο πρόγραμμα ΔΝΤ, το οποίο θα αντικαθιστούσε ένα που βρίσκεται σε αδράνεια και θα λήξει τον Μάριο. Οποιοδήποτε νέο πρόγραμμα από το ΔΝΤ θα έπρεπε να εγκριθεί από ένα διοικητικό συμβούλιο με την εκπροσώπηση των 188 εθνών-μελών του ταμείου. Ο Lipton είπε πως το ποσό της νέας χρηματοδότησης από το ΔΝΤ δεν έχει αποφασιστεί.
Η Γερμανία και άλλα κράτη-πιστωτές υποστηρίζουν πως το ΔΝΤ, με έδρα στην Ουάσινγκτον, το οποίο δανείζει σε χώρες με προβλήματα ισολογισμού πληρωμών, θα πρέπει να παίξει χρηματοδοτικό και τεχνικό ρόλο στην ανάδυση της ελληνικής οικονομίας και στην αποκατάσταση της πρόσβασης της χώρας στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Ως αποτέλεσμα, η συμμετοχή του ταμείου αποτελεί κεντρικό στόχο στην προσπάθεια της ευρωζώνης να κάνει το τρίτο πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας και το τελευταίο.
Τα δάνεια που έχει συγκεντρώσει η Ελλάδα κατά τις τρεις διασώσεις της βρίσκονται στο επίκεντρο των συζητήσεων για την ελάφρυνση του χρέους, καθώς το χρέος του ιδιωτικού τομέα της Ελλάδας έχει ήδη αναδιαρθρωθεί το 2012. Πολλά κράτη της ευρωζώνης έχουν πει πως η διαγραφή της ονομαστικής αξίας των δανείων θα ήταν «κόκκινη γραμμή», υπονοώντας πως θα ήταν προτιμότερο να συμφωνηθούν ευνοϊκότεροι όροι εξυπηρέτησης, όπως τα χαμηλότερα επιτόκια και μεγαλύτερες δανειακές προθεσμίες, κάτι που θα μείωνε το ποσό που θα πρέπει να πληρώσει η Ελλάδα με το πέρασμα του χρόνου. Μία τεχνική ομάδα στις Βρυξέλλες εξετάζει τις λεπτομέρειες.
Η Ελλάδα έγινε τον Ιούνιο η πρώτη ανεπτυγμένη χώρα που έχασε πληρωμή χρέους προς το ΔΝΤ. Η χώρα κάλυψε τις εκπρόθεσμες οφειλές της προς το ταμείο τον Ιούλιο.
Το 2010, ανησυχώντας πως μια ελληνική χρεοκοπία θα μπορούσε να πυροδοτήσει μιαν ευρωπαϊκή τραπεζική κρίση, το διοικητικό συμβούλιο του ταμείο συμφώνησε να εξαιρέσει μιαν προϋπόθεση των διασώσεων του ΔΝΤ που απαιτούσε από το χρέος της Ελλάδας να είναι βιώσιμο. Όμως τα κράτη-μέλη εκτός της ευρωζώνης δεν είναι πολύ πιθανό να προσφέρουν ειδική μεταχείριση στην Ελλάδα αυτή τη φορά.
Ο Lipton είπε πως το ΔΝΤ έχει τέσσερις προτεραιότητες για ένα νέο πρόγραμμα: την εκπλήρωση των υποσχέσεων πολιτικής, τις δημοσιονομικές, διαρθρωτικές πολιτικές που χρειάζονται για τη μεσοπρόθεσμη βιωσιμότητα, την επιδιόρθωση του τραπεζικού κλάδου και την διευθέτηση του χρέους. Εκτός των συζητήσεων για την ελάφρυνση του χρέους, ο χρηματοπιστωτικός τομέας έχει πάρει κυρίαρχη θέση και ήταν στα βασικά θέματα συζήτησης στην ετήσια συνεδρίαση του ΔΝΤ στη Λίμα τον Οκτώβριο.
«Πρέπει να γίνουν πολλά για να εξασφαλιστεί η υγεία και η καλή διοίκηση του τραπεζικού συστήματος» είπε ο Lipton. «Οι ευρωπαίοι μοιράζονται αυτήν την ανησυχία μαζί μας, και γι’ αυτό δίνεται τόση προσοχή τόσο στην αξιολόγηση της ποιότητας των περιουσιακών στοιχείων όσο και στην ανακεφαλαιοποίηση.»
Από τη στιγμή που η Ελλάδα έκλεισε την τελευταία της συμφωνία με την ευρωζώνη, το ΔΝΤ βοήθησε τις ευρωπαϊκές αρχές να θέσουν τα προαπαιτούμενα για τη βοήθεια προς την Ελλάδα και να επιβλέψει την πρόοδο. Ο Lipton πως το ταμείο δεν μπορεί να εμπλακεί περισσότερο μέχρι να υπάρξει συμφωνία για την ελάφρυνση του χρέους, παρ’ ότι «η χρονική συγκυρία αυτού είναι άλλο ζήτημα».
Μέχρι τώρα, οι ευρωπαϊκές συζητήσεις έχουν εστιάσει στις δεσμεύσεις τις εξυπηρέτησης και όχι στο αθροιστικό χρέος.
«Θα εξετάσουμε πώς η Ελλάδα μπορεί να διαχειριστεί το χρέος της σε ετήσια βάση, την εξυπηρέτηση του χρέους» είπε ο ολλανδός υπουργός Οικονομικών Γερούν Ντάισελμπλουμ, ο οποίος ηγείται της ομάδας των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνη, σε συνέντευξή του στις 8 Οκτωβρίου, μιλώντας για τη διαχείριση του χρέους της Ελλάδας είπε ότι «θα πρέπει να είναι εντάξει» χάρη σε αυτά που η ευρωζώνη έχει ήδη κάνει για να χαλαρώσει τους όρους των δανείων.
Αυτό δεν είναι πολύ πιθανό να ικανοποιήσει το ΔΝΤ, το οποίο έχει θέσει την ελάφρυνση του χρέους ως το τίμημά του για τη συμμετοχή στη νέα προσπάθεια διάσωσης, είπε ο Andrea Montanino, μέλος του διοικητικού συμβουλίου του ταμείου από το 2012 έως το 2014. Είπε πως το ΔΝΤ χρειάζεται να δράσουν οι αξιωματούχοι της ευρωζώνης, όχι μόνο προσφέροντας υποσχέσεις, όπως αυτές που έδωσε η νομισματική ένωση τον Νοέμβριο του 2012, όταν υποσχέθηκε να μειώσει το χρέος της Ελλάδας εάν καλύπτονταν κάποιες προϋποθέσεις.
«Οι ευρωπαίοι θα προτιμούσαν να μην έχουν μία αναδιάρθρωση του χρέους, για πολλούς λόγους, κυρίως για πολιτικούς λόγους» είπε ο Montanino.
Όταν η Ελλάδα συμφώνησε σε δανειακό πρόγραμμα 28 δισεκατομμυρίων ευρώ με το ΔΝΤ το 2012, τα έγγραφα του δανείου έλεγαν πως η Ελλάδα θα χρειαζόταν «ελάφρυνση χρέους και μακροπρόθεσμες μεταφορές από τους ευρωπαίους εταίρους της». Αυτή η δέσμευση ήταν απαραίτητη για να κερδηθεί η στήριξη από τα κράτη έξω από την ευρωζώνη, είπε ο Montanino.
«Μεταξύ των ευρωπαίων, ήταν ξεκάθαρο πως αυτό ήταν απλά μια πολιτική δήλωση, τίποτα περισσότερο» είπε. «Ποτέ δεν ήταν πραγματική δέσμευση, όπως το ταμείο χρειαζόταν να συμπεριλάβει αυτήν την πρόταση, διαφορετικά οι υπόλοιπες χώρες δε θα είχαν στηρίξει το πρόγραμμα.»
Οι ΗΠΑ, ο μεγαλύτερος μέτοχος του ΔΝΤ, μπορεί να υποστηρίξει την πίεση του ταμείου για στέρεα αντιμετώπιση του χρέους. Η προσέγγιση προς τη διάσωση του Αυγούστου φαίνεται να είναι «η σωστή», με δεδομένο ότι όλες οι πλευρές μπορούν να εφαρμόσουν τη στρατηγική, είπε ο Nathan Sheets, ο υφυπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ για τις διεθνείς σχέσεις σε συνέντευξή του στις 30 Οκτωβρίου.
«Είναι απαραίτητο όλοι οι κύριοι συμμετέχοντες να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους» είπε ο Sheets. «Τώρα βρισκόμαστε σε ένα σημείο όπου οι δύο πλευρές πρέπει να εκπληρώσουν αυτές τις δεσμεύσεις και έτσι, για την Ελλάδα αυτό σημαίνει να συνεχίσει να προχωρά με τις μεταρρυθμίσεις, και για την Ευρώπη αυτό σημαίνει να ξεκινήσει τις συζητήσεις για την αναδιάρθρωση του χρέους.»
Μια έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο από το Bruegel βρήκε πως η Ελλάδα θα μπορούσε να κερδίσει 31,7 δισεκατομμύρια ευρώ σε καθαρή παρούσα αξία εάν οι πιστωτές στην ευρωζώνη θα συμφωνήσουν σε τρία μέτρα: περισσότερες μειώσεις επιτοκίου στα δάνεια της αρχικής διάσωσης της Ελλάδας, παράταση της προθεσμίας για αυτά τα δάνεια κατά 10 χρόνια, και επέκταση των δανείων από το δεύτερο πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας.
Οι πιστωτές εξετάζουν παρόμοια βήματα τουλάχιστον από το 2013, όταν συζητούσαν την επέκταση των δανείων της Ελλάδας στα 50 χρόνια από τα 30, καθώς και την περικοπή των επιτοκίων στα δάνεια του αρχικού πακέτου βοήθειας.