Οι 19 υπουργοί της νομισματικής ένωσης συγκεντρώθηκαν στις Βρυξέλλες για να συζητήσουν πόσο έχει προχωρήσει η Ελλάδα με τις μεταρρυθμίσεις που χρειάζονται για την εκταμίευση των επόμενων δόσεων από τα δάνεια του προγράμματος των 86 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Ήθελαν επίσης να πείσουν το ΔΝΤ να συμμετάσχει στο πρόγραμμα, το τρίτο για την Ελλάδα μετά το 2010. Το ΔΝΤ λέει πως μπορεί να το κάνει αυτό μόνο αν η παρούσα είναι η τελευταία διάσωση για την Αθήνα, και αυτό θα σημαίνει είτε ελάφρυνση χρέους είτε περισσότερες μεταρρυθμίσεις από την Ελλάδα.
Οι υπουργοί συμφώνησαν να προσφέρουν στην Ελλάδα βραχυπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης χρέους, τα οποία θα ισχύσουν πριν από το 2018, τα οποία θα μπορούσαν να μειώσουν το ποσοστό του χρέους της χώρας προς το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες μέχρι το 2060.
Δε συμφώνησαν όμως με την Αθήνα για το πώς θα υλοποιηθούν οι διάφορες μεταρρυθμίσεις, συγκεκριμένα η αλλαγή των κανόνων της αγοράς εργασίας που θα έκανε πιο εύκολη την απόλυση εργαζομένων.
Ο έλληνας υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος είπε αφήνοντας τη συνεδρίαση πως οι εκκλήσεις για μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να λάβουν υπόψη την πολιτική κατάσταση στη χώρα, όπου ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είναι όλο και λιγότερο δημοφιλής ύστερα από την υλοποίηση των μέτρων λιτότητας που συμφώνησε με τους ευρωπαίους πιστωτές.
Οι υπουργοί άφησαν επίσης ανοιχτό το για πόσο μετά το 2018 θα πρέπει η Ελλάδα να διατηρήσει πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα ύψους 3,5%, ένας παράγοντας που θεωρείται κρίσιμος από το ΔΝΤ.
«Συμφωνήσαμε πως το πρωτογενές πλεόνασμα θα φτάσει μέχρι το 3,5% του ΑΕΠ το 2018 και μετά από αυτό μεσοπρόθεσμα» είπε ο επικεφαλής της συνάντησης, Γερούν Ντάισελμπλουμ, στη συνέντευξη τύπου.
Είπε όμως πως οι απόψεις των υπουργών για τη διάρκεια του «μεσοπρόθεσμα» ξεκινούν από τα τρία και φτάνουν στα 10 χρόνια, και πως θα επιδιώξουν συμβιβασμό σε αυτό το ζήτημα μόνο το 2018.
Συζητήσεις για πιο ουσιαστική μείωση του ελληνικού χρέους – το οποίο στο 180% του ΑΕΠ είναι το υψηλότερο στην ευρωζώνη – μέσω παράτασης των προθεσμιών δε θα διεξαχθούν νωρίτερα από το 2018.
Το ΔΝΤ πιστεύει πως με το παρόν πακέτο μεταρρυθμίσεων που έχει συμφωνηθεί με την Αθήνα, η Ελλάδα θα φτάσει πρωτογενές πλεόνασμα μόλις 1,5% του ΑΕΠ το 2018 και, κατά συνέπεια, η ευρωζώνη θα πρέπει να προσφέρει ελάφρυνση χρέους στην Αθήνα ή να απαιτήσει περισσότερες μεταρρυθμίσεις.
Μέχρι το τέλος του έτους, το προσωπικό του ΔΝΤ αναμενόταν να δώσει τη σύστασή του εάν το Ταμείο θα πρέπει να συμμετάσχει στην τελευταία διάσωση με βάση την ανάλυση της βιωσιμότητας του χρέους, η οποία θα πραγματοποιούταν όταν συμφωνούνταν οι ελληνικές μεταρρυθμίσεις.
Όμως ο Ντάισελμπλουμ είπε πως μια συμφωνία για τις ελληνικές μεταρρυθμίσεις είναι πλέον απίθανη πριν από το τέλος του έτους, ουσιαστικά αναβάλοντας την απόφαση του ΔΝΤ.
Ο υπουργός Οικονομικών της Αυστρίας Χανς Γιοργκ Σέλινγκ είπε πως το ΔΝΤ θα αποφασίσει το πρώτο τρίμηνο του επόμενου έτους εάν θα συμμετάσχει.
Η Γερμανία, η οποία θέλει τη συμμετοχή του ΔΝΤ για πολιτικούς λόγους και περιμένει εθνικές εκλογές στα τέλη του 2017, εναντιώνεται σε οποιαδήποτε ουσιαστική μείωση του χρέους νωρίτερα από το 2018.
«Πιστεύω πως για την Ελλάδα είναι ρεαλιστικό να υλοποιήσουν μεταρρυθμίσεις για να γίνουν ανταγωνιστικοί. Έχει να κάνει με αυτό, τίποτα περισσότερο… Για την Ελλάδα είναι μακρύς και δύσκολος δρόμος» είπε στους δημοσιογράφους ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε πριν από τη συνάντηση.
Παρ’ ότι η Αθήνα δε βρίσκεται σε άμεση ανάγκη για νέα δάνεια, θέλει να φτάσει σε μια συνολική συμφωνία όσο το δυνατόν πιο σύντομα, ώστε να μπορέσει να συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα αγορών ομολόγων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας προτού αυτό λήξει τον Μάρτιο.
Φοβάται επίσης πως οι εκλογές στην Ευρώπη το 2017 μπορεί να κάνουν την ελάφρυνση του χρέους λιγότερο πιθανή, εάν δε ληφθεί απόφαση σύντομα.
Υπάρχει αυξανόμενη εξάντληση από τις διασώσεις ανάμεσα στους γερμανούς ψηφοφόρους, και οι ολλανδικές εκλογές τον Μάρτιο μπορεί επίσης να αναταράξουν την εκεί κυβέρνηση και να εκτοπίσουν τον υπουργό Οικονομικών Ντάισελμπλουμ, ο οποίος είναι βασικός διαπραγματευτής στις συζητήσεις για το χρέος.