Οι ευρωβουλευτές εξέφρασαν ανησυχίες ότι η Ουγγαρία θα εφαρμόσει μόνο επιφανειακά τις μεταρρυθμίσεις για να ξεμπλοκάρει τα κονδύλια της ΕΕ, προτρέποντας την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αξιολογήσουν διεξοδικά τα διορθωτικά μέτρα του Όρμπαν.
Την Τρίτη (4 Οκτωβρίου), οι ευρωβουλευτές και ο επίτροπος της ΕΕ για τον προϋπολογισμό Γιοχάνες Χαν συζήτησαν την πρόταση της Επιτροπής να κινηθεί ο μηχανισμός αιρεσιμότητας κατά της Ουγγαρίας λόγω ανησυχιών σχετικά με την κακή χρήση των κονδυλίων της ΕΕ.
Τον Σεπτέμβριο, η Επιτροπή πρότεινε την αναστολή του 65% – 7,5 δισ. ευρώ – των κονδυλίων συνοχής, εκτός εάν η Βουδαπέστη εφαρμόσει 17 διορθωτικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένης μιας ειδικής ομάδας καταπολέμησης της διαφθοράς.
«Στόχος μας είναι να μην κινδυνεύει πλέον ο προϋπολογισμός της Ένωσης και ελπίζουμε να το επιτύχουμε το συντομότερο δυνατό μέσω των κατάλληλων μεταρρυθμίσεων […] και της ορθής εφαρμογής», δήλωσε ο Χαν κατά τη διάρκεια της συζήτησης στην ολομέλεια.
Αρκετοί ευρωβουλευτές προέτρεψαν την Επιτροπή και τις εθνικές κυβερνήσεις να αξιολογήσουν διεξοδικά τα διορθωτικά μέτρα, προειδοποιώντας ότι οι μεταρρυθμίσεις του Όρμπαν ενδέχεται να υπολείπονται των κανόνων του κράτους δικαίου.
Ενώ παρότρυνε το Συμβούλιο να εγκρίνει γρήγορα την αναστολή των κονδυλίων, ο Έιντερ Γκαρντιαζαμπάλ Ρούμπιαλ (S&D) δήλωσε ότι τα διορθωτικά μέτρα «πρέπει να εκπληρωθούν όχι μόνο στα χαρτιά» πριν ξεμπλοκαριστούν τα χρήματα.
Ομοίως, ο Γέρουν Λέναερς (ΕΛΚ) προειδοποίησε ότι «υπάρχει πραγματικός κίνδυνος η Ουγγαρία να τσεκάρει τα κουτάκια σε μια πραγματικότητα μόνο στα χαρτιά χωρίς να αντιμετωπίσει πραγματικά τις ελλείψεις».
«Μόνο η σημαντική, απτή και διαρκής πρόοδος στην ανοικοδόμηση της δημοκρατικής και αντιδιαφθορικής διασφάλισης θα πρέπει να επιτρέψει την αποδέσμευση των χρημάτων των φορολογουμένων της ΕΕ», δήλωσε.
Αντιμετώπιση του κράτους δικαίου
Σχολιάζοντας την πρόταση, ο Ντάνιελ Φροντ (Πράσινοι) και άλλοι ευρωβουλευτές επεσήμαναν την έλλειψη μέτρων που να αντιμετωπίζουν ορισμένα στοιχεία του κράτους δικαίου, όπως η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης.
«Η Επιτροπή έχει κατά κάποιο τρόπο ξεχάσει το κομμάτι του κράτους δικαίου», είπε, προσθέτοντας ότι «[δεν] έχει προτείνει ούτε ένα μέτρο που θα έκανε τα δικαστήρια και τους εισαγγελείς ξανά ανεξάρτητους».
«Χωρίς ανεξάρτητη δικαιοσύνη ή ανεξάρτητο εισαγγελέα, τα μέτρα κατά της διαφθοράς δεν θα αποδώσουν», εξήγησε.
Ωστόσο, ο Επίτροπος της ΕΕ για τον προϋπολογισμό Γιοχάνες Χαν υποστήριξε ότι «με αυτά τα διορθωτικά μέτρα, η Ουγγαρία έχει αναλάβει σημαντικές δεσμεύσεις προς τη σωστή κατεύθυνση».
Απαντώντας σε ορισμένες ανησυχίες σχετικά με την αποτελεσματικότητα των διορθωτικών μέτρων με την πάροδο του χρόνου, ο Χαν κάλεσε τους ευρωβουλευτές να περιμένουν και να «δουν τι θα συμβεί στη συνέχεια» χωρίς να «υποθέτουν ότι τίποτα δεν πρόκειται να λειτουργήσει».
Επιπλέον, δήλωσε ότι η Επιτροπή θα είναι σε θέση να επανεκκινήσει τη διαδικασία εάν η Ουγγαρία δεν τηρήσει τις δεσμεύσεις της.
«Πολιτική ευαισθησία»
Εν τω μεταξύ, τα κράτη μέλη μελετούν ήδη την πρόταση της Επιτροπής, η οποία θα πρέπει να εγκριθεί από το Συμβούλιο της ΕΕ.
«Όλα τα στοιχεία [της πρότασης] εξετάζονται διεξοδικά από τα κράτη μέλη», δήλωσε ο Μίκουλας Μπεκ, Τσέχος υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, στους νομοθέτες της ΕΕ κατά τη διάρκεια της συζήτησης.
Είπε ότι οι πρεσβευτές της ΕΕ θα συζητήσουν την πρόταση την Τετάρτη (5 Οκτωβρίου) και επισήμανε την «πολιτική ευαισθησία του φακέλου».
«Το γεγονός ότι είναι η πρώτη φορά που τίθεται σε λειτουργία ο μηχανισμός που προβλέπεται στον κανονισμό για την αιρεσιμότητα απαιτεί από τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν τον φάκελο αυτό με ακόμη μεγαλύτερη προσοχή».
Ορισμένοι νομοθέτες της ΕΕ επεσήμαναν επίσης την πρωτοφανή χρήση του εργαλείου.
«Πρόκειται για μια δοκιμασία για τον μηχανισμό αιρεσιμότητας. Θα θέσει τα πρότυπα και τον πήχη για το πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί με άλλες χώρες, αν χρειαστεί», δήλωσε η Μαλίν Μπιόρκ (Η Αριστερά), καλώντας την Επιτροπή και το Συμβούλιο να μην «σπαταλήσουν αυτή την ευκαιρία».