Σε λίγες ημέρες η ΕΚΤ αναμένεται να ανακοινώσει ακόμη μία αύξηση επιτοκίων, κατά 75 μονάδες βάσης, οδηγώντας το καταθετικό επιτόκιο στο 1,5%. Θα λάβει ωστόσο και αποφάσεις για τις δημοπρασίες φθηνού χρήματος (TLTROs) με τις οποίες στήριζε έως τώρα τις τράπεζες, αυστηροποιώντας πιθανότατα τους όρους, ενώ θα παρουσιάσει ένα μονοπάτι για το πώς θα συρρικνώσει τον ισολογισμό της που έχει φουσκώσει. Η Chiara Romano, Associate Director, Financial Institutions της DBRS περιγράφει ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στις τράπεζες από τη στροφή στην πολιτική της ΕΚΤ.
Αυτή τη στιμή ο ισολογισμός της ΕΚΤ έχει εκτιναχθεί στα 8,7 τρισ. ευρώ από μόλις 4,7 τρισ. ευρώ το 2019, εξαιτίας της εξαιρετικά χαλαρής νομισματικής πολιτικής που ακολουθήθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Έχει αγοράσει ομόλογα ύψους 5 τρισ. ευρώ, ενώ το υπόλοιπο ποσό αφορά τις δημοπρασίες φθηνού χρήματος TLTROs και άλλα εργαλεία ρευστότητας.
Ποια είναι τα οφέλη για τον τραπεζικό τομέα;
Το προνομιακό επιτόκιο στις ΤLTRΟs – που ήταν μάξιμουμ όσο και το καταθετικό επιτόκιο, στο -0,5% – έληξε τον Ιούνιο του 2022. Αλλά οι τράπεζες εξακολουθούν να επωφελούνται από αρνητικά επιτόκια του παρελθόντος. Υπολογίζεται ότι στις εκκρεμείς TLTROs το επιτόκιο που πληρώνουν στο -0,42%. Δηλαδή έσοδα 9 δισ. ευρώ από τους τόκους των TLTROs για τις τράπεζες. Συνολικά η ΕΚΤ υπολογίζεται ότι έχει πληρώσει 44 δισ. σε τόκους προς τις τράπεζες.
Πώς μπορεί να “διορθωθεί” αυτό;
Η ΕΚΤ αναμένεται να λάβει απόφαση στις 27 Οκτωβρίου για την απορρόφηση της έξτρα ρευστότητας. Εάν πρωταρχικός στόχος της είναι να περιοριστούν τα άμεσα κέρδη από τις TLTROs, θα έχουμε αλλαγή των όρων. Θα υπάρξουν όμως και νομικές αβεβαιότητες όπως και ερωτήματα για την αξιοπιστία των μελλοντικών δημοπρασιών.
Αν από την άλλη η ΕΚΤ εστιάσει στο να περιορίσει τα κέρδη της περίσσειας ρευστότητας σε διαρθρωτική βάση, θα μπορούσε να παρουσιάσει ένα νέο εργαλείο.
Υπάρχουν άλλες πιθανότητες;
Μία επιλογή θα ήταν να προσφέρει στις τράπεζες για roll over των TLTROs σε νέες πιστωτικές γραμμές τριετούς διάρκειας, που δεν θα συνδέονται με στόχους για χορηγήσεις δανείων ή τιμωρητικούς όρους. Αυτή θα ήταν μία χαμηλού ρίσκου απόφαση για την ΕΚΤ με κερδισμένους και στις δύο πλευρές (κεντρική τράπεζα και εμπορικές τράπεζες).
Χρειάζονται οι τράπεζες χρηματοδότηση από την κεντρική τράπεζα;
Aυτό εξαρτάται και από τις συνθήκες στις αγορές. Αυτή τη στιγμή τα δεδομένα ρευστότητας είναι πολύ καθησυχαστικά. Καθώς όμως ο ισολογισμός της ΕΚΤ θα συρρικνώνεται, τα πιστωτικά ιδρύματα θα αναγκαστούν να αυξήσουν τον δανεισμό τους από τον ιδιωτικό τομέα. Μία επέκταση των LTROs θα λειτουργούσε ως δίχτυ ασφαλείας.