Ο φόβος της ύφεσης φαίνεται πως αντισταθμίζει τις ανησυχίες για την ενεργειακή επάρκεια πιέζοντας αργά και σταθερά τις τιμές των υγρών καυσίμων οι οποίες αφού κατέγραψαν ράλι την προηγούμενη άνοιξη άρχισαν να αποκλιμακώνονται αργά και σταθερά αρχής γενομένης από το καλοκαίρι.
Η τιμή του Brent εκτινάχθηκε στα 133 δολάρια το βαρέλι στις αρχές Μαρτίου του 2022 και κυμάνθηκε κατά μέσο όρο στα 113 δολάρια το βαρέλι στο δεύτερο τρίμηνο του 2022. Από το καλοκαίρι, οι τιμές άρχισαν να κινούνται πτωτικά για να φθάσουν στα 89 δολάρια το βαρέλι το Σεπτέμβριο και στα 94 δολάρια τον Οκτώβριο ενώ τις τελευταίες ημέρες κινούνται κοντά στα 95 δολάρια καταγράφοντας μικρή άνοδο.
Σύμφωνα με τις φθινοπωρινές εκτιμήσεις της Κομισιόν, οι τιμές του πετρελαίου αναμένεται να κινηθούν κοντά στα 102 δολάρια το βαρέλι το 2022, στα 85 δολάρια το 2023 και στα 78 δολάρια το 2024.
Η πρόβλεψη για την πτωτική πορεία των τιμών συνδέεται με τους φόβους για μειωμένη ζήτηση ως αποτέλεσμα της οικονομικής ύφεσης αλλά, από την άλλη, στέλνει ένα «σήμα» για τιθάσευση του πληθωρισμού (για τον οποίο οι προβλέψεις της ΕΕ παραμένουν ζοφερές), ο οποίος σαφώς επηρεάζεται από τις τιμές του πετρελαίου.
Η σταδιακή μείωση των τιμών των καυσίμων για τις μεταφορές που προκλήθηκε από την πτώση των τιμών του πετρελαίου Brent αντισταθμίστηκε από μια απότομη αύξηση της επίδρασης των πληθωριστικών τάσεων που προέρχονται από το φυσικό αέριο και, σε μικρότερο βαθμό, από την ηλεκτρική ενέργεια και άλλα καύσιμα θέρμανσης .
Ωστόσο, οι πρόσφατες μειώσεις στις τιμές σποτ για το Brent και οι προβλέψεις για διατήρησή τους στο μέλλον αναμένεται να πιέσουν τις τιμές των υγρών καυσίμων προς τα κάτω το 2023 και το 2024.
Ο ενεργειακός πληθωρισμός πρόκειται να κορυφωθεί το τελευταίο τρίμηνο του 2022 προτού αποκλιμακωθεί απότομα το 2023 για να κινηθεί σε αρνητικό έδαφος από τα μέσα του 2024, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Κομισιόν.
Από ποιους παράγοντες θα κριθεί η πορεία της διεθνούς τιμής του Brent
Κλειδί για την πορεία των τιμών του πετρελαίου θα είναι το τι θα συμβεί μέσα στο χειμώνα, όπου η ζήτηση είναι παραδοσιακά πιο αυξημένη ενώ βαρύνουσας σημασίας είναι και άλλοι πληθωριστικοί παράγοντες όπως είναι η τιμή του ηλεκτρισμού. Το ακριβό πετρέλαιο είθισται να πλήττει την κατανάλωση (και το πολύ ακριβό να πυροδοτεί σενάρια καταστροφής της ζήτησης) ενώ το φθηνό πετρέλαιο αποτελεί σημάδι αδύναμης ζήτησης. Ένα ενισχυμένο δολάριο έναντι του ευρώ (αυτή τη στιγμή η ισοτιμία του με το δολάριο διαμορφώνεται στο 0,96) σε συνδυασμό με την εκπλήρωση των προβλέψεων για παγκόσμια ύφεση ασκούν επίσης πτωτικές πιέσεις στις τιμές. Από την πλευρά της προσφοράς, ωστόσο, οι αγορές πετρελαίου θα μπορούσαν να σφίξουν ξανά αφού ο ΟΠΕΚ+ ανακοίνωσε σημαντικές περικοπές στην παραγωγή αρχής γενομένης από το Νοέμβριο του 2022.
Πως θα επηρεαστεί η ελληνική αγορά
Η ελληνική αγορά, η οποία καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών της για υγρά καύσιμα από εισαγωγές, είναι ευαίσθητη στους κραδασμούς της διεθνούς τιμής του Brent ενώ επηρεάζεται και από την ισοτιμία ευρώ-δολαρίου.
Εάν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις της Κομισιόν (και δεν καταγραφεί κάποιο άλλο έκτακτο γεγονός), η οποία βλέπει την τιμή του Brent στα 102 δολάρια μέχρι το τέλος του έτους, αυτό σημαίνει ότι οι τιμές θα παραμείνουν υψηλές στη λιανική αγορά και τα καύσιμα κίνησης θα εξακολουθήσουν να κινούνται στα υψηλά επίπεδα των 2 (ή και άνω των 2) ευρώ το λίτρο. Από την άλλη, με την έλευση του 2023 και οδεύοντας προς την άνοιξη και το καλοκαίρι όπου μειώνεται η κατανάλωση -τουλάχιστον όσον αφορά στην κάλυψη των αναγκών θέρμανσης- ίσως η μείωση του κόστους αγοράς καυσίμων γίνει πιο αισθητή στους καταναλωτές.
Πάντως, αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του υπουργείου Ανάπτυξης, η μέση πανελλαδική τιμή της απλής αμόλυβδης διαμορφώνεται στα 2,115 ευρώ το λίτρο, του πετρελαίου κίνησης στα 2,095 και του πετρελαίου θέρμανσης στα 1,357 ευρώ το λίτρο (με τη διεθνή τιμή του πετρελαίου να κινείται κατά το προηγούμενο πενθήμερο μεταξύ 94 και 95 δολαρίων το βαρέλι).