Σήμερα το μεσημέρι έχει προγραμματιστεί νέα συνάντηση του Υπουργού Οικονομικών κ. Χρήστου Σταϊκούρα και των διοικήσεων των τραπεζών. Αντικείμενο αποτελούν τα αυξημένα επιτόκια και οι δράσεις των τραπεζών σε δύο επίπεδα: Πώς θα ανακουφίσουν τους δανειολήπτες και πώς θα ενισχύσουν τις αποδόσεις των καταθετών.
Εργαλεία ανακούφισης για όλους τους ενήμερους δανειολήπτες σχεδιάζουν οι τράπεζες, τα οποία ωστόσο δεν θα έχουν χαρακτήρα χαριστικό αλλά υποβοηθητικό της νέας κρίσης που διέρχονται τα νοικοκυριά.
Σε ότι αφορά τα δάνεια η ατζέντα θα έχει δύο μέρη
A. Nα χαλαρώσουν τα κριτήρια για τα ευάλωτα νοικοκυριά.
Οπως εξηγούν τραπεζικά στελέχη τα κριτήρια της ευαλωτότητας είναι πολύ αυστηρά και δύσκολα βρίσκεις ενήμερους δανειολήπτες στεγαστικών δανείων με τόσο χαμηλά εισοδήματα. Οι περισσότεροι δανειολήπτες με τα κρίτηρια της ευαλωτότητας δεν είναι ενήμεροι και βρίσκονται στα χαρτοφυλάκια των servicers.
Ετσι δεν στάθηκε δυνατόν να καλυφθεί το αρχικό μέγεθος που οι τράπεζες είχαν υπολογίσει να χρηματοδοτήσουν (χρηματοδοτούν το 50% της αύξησης της δόσης) . Στο σύνολο υπολογίζεται πως όσοι εντάχθηκαν δεν ξεπερνούν τους 7000 δανειολήπτες, κάτι το οποίο σημαίνει πως τα πιστωτικά ιδρύματα έχουν κάποιο περιθώριο να εντάξουν περισσότερους στο πρόγραμμα βάσει του προϋπολογισμού τους που ήταν 10.000 δανειολήπτες ίσως και κάπως περισσότεροι.
Υπενθυμίζεται πως τα κριτήρια της ευαλωτότητας αφορούν εισοδήματα μέχρι 7000 ευρώ τα οποία προσαυξάνονται και δεν ξεπερνούν τα 21.000 ευρώ για περισσότερα μέλη της οικογένειας και σπίτια η αξία των οποίων δεν ξεπερνά τα 180.000 ευρώ. Υπό το σκεπτικό αυτό η περίμετρος της ευαλωτότητας μπορεί να ανοίξει κάπως.
Β. Να στηριχθούν με νέα εργαλεία οι ενήμεροι δανειολήπτες
Οι ίδιες οι τράπεζες- όπως άλλωστε συμβαίνει και σε κάποιες χώρες του εξωτερικού, ιδιαίτερα για ιδιώτες επεξεργάζονται εργαλεία ανακούφισης που ενδέχεται να παγώσουν για κάποιο διάστημα το ύψος της δόσης είτε με πάγωμα του επιτοκίου για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα είτε με κάποια έκπτωση επί της δόσης επίσης για προκαθορισμένο χρονικό ορίζοντα. Σε ότι αφορά τη διαφορά που θα ανακύψει από το πάγωμα ή την έκπτωση, αυτή θα βαρύνει με υπολογισμούς κατοπινές δόσεις του δανείου.
Τα συγκεκριμένα εργαλεία ανακούφισης θα αφορούν μόνον ενήμερους ιδιώτες και διατυπώνονται ως αιτήματα όλο και περισσότερο από τους πελάτες των τραπεζών.
Από την πλευρά των τραπεζών γίνεται ξεκάθαρο πως τα εργαλεία έχουν χαρακτήρα ανακουφιστικό και όχι χαριστικό.
Σε ό,τι αφορά τις καταθέσεις
Οι τράπεζες σημειώνουν ότι πλέον τα επιτόκια καταθέσεων μετά και τη νέα αύξηση στις προθεσμιακές καταθέσεις έχουν ξεπεράσει το 1% και σε ορισμένες περιπτώσεις κινούνται ακόμη υψηλότερα αν πρόκειται για ειδικά και πιο σύνθετα προϊόντα.
Ομως και αρκετές χώρες της Ευρωζώνης είχαν χαμηλότερες επιδόσεις σε ότι αφορά τα επιτόκια καταθέσεων στις προθεσμίες. Βεβαίως η Ελλάδα παραμένει κάτω από το μέσο όρο της Ευρωζώνης ο οποίος διαμορφώνεται στο 1,85% στο τέλος του Φεβρουαρίου.
Τέλος Φεβρουαρίου λοιπόν σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΚΤ η Ελλάδα επιβράβευσε τους καταθέτες της με αποδόσεις 1,08%, η Ιταλία στο 2,95%, η Πορτογαλία στο 0,56%, η Ισπανία στο 0,71% και η Κύπρος στο 0,59%.
Υπενθυμίζεται βεβαίως πως το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο του συνόλου των υφιστάμενων καταθέσεων (συμπεριλαμβανομένων των καταθέσεων μίας ημέρας) αυξήθηκε κατά 7 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 0,18%.
Ειδικότερα, το μέσο επιτόκιο στα υφιστάμενα υπόλοιπα των καταθέσεων με συμφωνημένη διάρκεια έως 2 έτη από νοικοκυριά αυξήθηκε κατά 33 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 0,68%, ενώ το αντίστοιχο επιτόκιο των καταθέσεων από επιχειρήσεις αυξήθηκε κατά 33 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 1,20%.
Τα πιστωτικά ιδρύματα δεν πρόκειται να δώσουν αποδόσεις στο ταμιευτήριο διευκρινίζουν τραπεζικοί παράγοντες καθώς ακόμη και στο εξωτερικό η ελεύθερη κατάθεση έχει κόστος για τον δανειολήπτη.
Παράλληλα ετοιμάζουν προϊόντα προθεσμιακά που να επιτρέπουν την απελευθέρωση της κατάθεσης χωρίς κόστος σε τακτά χρονικά διαστήματα πχ. ανά μήνα, με απώλεια ωστόσο των προηγούμενων τόκων.