Με φόντο τη συζήτηση που έχει ξεκινήσει για το κατά πόσο η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αντικαταστήσει εργαζομένους, ειδικοί υποστηρίζουν ότι υπάρχουν ορισμένες θέσεις εργασίας που δεν κινδυνεύουν – τουλάχιστον επί του παρόντος.
Βάσει έκθεσης της Goldman Sachs, η οποία δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο, 300 εκατ. θέσεις εργασίας θα μπορούσαν να χαθούν στην Ε.Ε. και τις ΗΠΑ. Ωστόσο, ειδικοί εκτιμούν ότι εξακολουθούν να υπάρχουν πράγματα που η τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορεί να κάνει. Πρόκειται για εργασίες που απαιτούν ανθρώπινες ιδιότητες όπως η συναισθηματική νοημοσύνη και η σκέψη «έξω από το κουτί».
Οι τρεις ασφαλείς ζώνες
«Πιστεύω ότι υπάρχουν σε γενικές γραμμές τρεις κατηγορίες θέσεων εργασίες που θα είναι σχετικά προστατευμένες στο άμεσο μέλλον», ανέφερε στο BBC ο Μάρτιν Φορντ, συγγραφέας του βιβλίου «Rule of the Robots: How Artificial Intelligence Will Transform Everything». «Η πρώτη αφορά δουλειές που είναι δημιουργικές: θέσεις εργασίας χωρίς τυποποιημένη διαδικασία, που απαιτούν νέες ιδέες για να χτιστεί κάτι καινούριο» σημείωσε.
Όπως διευκρίνισε, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι όλες οι θέσεις εργασίας που θεωρούνται «δημιουργικές» είναι ασφαλείς. Για παράδειγμα, θέσεις εργασίες σχετικές με τη γραφιστική ή τις εικαστικές τέχνες, θα μπορούσαν να είναι ευάλωτες, δεδομένου ότι βασικοί αλγόριθμοι μπορούν να αναλύσουν εκατομμύρια εικόνες σε μικρό χρονικό διάστημα. Ωστόσο, υπάρχει κάποια ασφάλεια σε άλλα είδη δημιουργικότητας, σύμφωνα με τον κ. Φορντ: «Στην επιστήμη, την ιατρική και τη νομική… άτομα των οποίων η δουλειά είναι να αναπτύξουν μια νέα νομική στρατηγική ή επιχειρηματική στρατηγική. Νομίζω ότι θα συνεχίσει να υπάρχει μια θέση εκεί για τον άνθρωπο».
Η δεύτερη προστατευμένη κατηγορία θέσεων εργασίας, σύμφωνα με τον κ. Φορντ, είναι οι δουλειές που απαιτούν σύνθετες διαπροσωπικές σχέσεις. Ως παράδειγμα, ο ίδιος έφερε το νοσηλευτικό προσωπικό, συμβούλους επιχειρήσεων και δημοσιογράφους που ειδικεύονται στα ερευνητικά ρεπορτάζ. Αυτές είναι δουλειές «που απαιτούν πολύ βαθιά κατανόηση των ανθρώπων. Νομίζω ότι θα περάσει πολύς καιρός μέχρι η τεχνητή νοημοσύνη να έχει την ικανότητα να αλληλεπιδρά με τρόπο που πραγματικά χτίζει σχέσεις», σημείωσε.
Η τρίτη ασφαλής ζώνη, κατά τον κ. Φορντ, «είναι δουλειές που απαιτούν κινητικότητα, επιδεξιότητα και ικανότητα επίλυσης προβλημάτων σε απρόβλεπτα περιβάλλοντα». Πολλές θέσεις εργασίας στο εμπόριο –ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί, συγκολλητές– βρίσκονται κάτω από αυτήν την ομπρέλα. «Σε αυτά τα είδη εργασιών, αντιμετωπίζεις νέες καταστάσεις συνεχώς», πρόσθεσε. «Για να αυτοματοποιήσετε εργασίες όπως αυτή, θα χρειαστείτε ένα ρομπότ επιστημονικής φαντασίας» σύμφωνα με τον κ. Φορντ.
«Τα καθήκοντα θα αλλάξουν»
Πάντως, όπως προειδοποιεί η αναπληρώτρια καθηγήτρια οικονομικών της εργασίας στο Πανεπιστήμιο του Μπάφαλο, Τζόαν Σονγκ ΜακΛάφλιν, οι περισσότερες θέσεις εργασίας, ανεξάρτητα από τη βιομηχανία, έχουν πτυχές που είναι πιθανό να αυτοματοποιηθούν με τη χρήση της τεχνολογίας. «Σε πολλές περιπτώσεις, δεν υπάρχει άμεση απειλή για τις θέσεις εργασίας», σημείωσε, «αλλά τα καθήκοντα θα αλλάξουν». Οι δουλειές θα επικεντρωθούν περισσότερο στις διαπροσωπικές δεξιότητες, σύμφωνα με την ίδια. «Είναι εύκολο να φανταστεί κανείς ότι, για παράδειγμα, η τεχνητή νοημοσύνη θα εντοπίζει καρκίνους πολύ καλύτερα από ό,τι οι άνθρωποι. Στο μέλλον, υποθέτω ότι οι γιατροί θα χρησιμοποιήσουν αυτή τη νέα τεχνολογία. Αλλά δεν νομίζω ότι θα αντικατασταθεί ολόκληρος ο ρόλος του γιατρού».
Γιουβάλ Νόα Χαράρι: Η τεχνητή νοημοσύνη θα ελέγξει την ανθρωπότητα φτιάχνοντας νέες θρησκείες
Όπως ανέφερε η κ. ΜακΛάφλιν, ενώ ένα ρομπότ μπορεί φαινομενικά να κάνει καλύτερη δουλειά στον εντοπισμό του καρκίνου, οι περισσότεροι άνθρωποι θα εξακολουθούν να θέλουν ένας γιατρός –ένας πραγματικός άνθρωπος– να είναι αυτός που θα τους μιλήσει για την υγεία τους. Αυτό, όπως πρόσθεσε η ίδια, ισχύει σχεδόν για όλες τις δουλειές και έτσι η ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων θα μπορούσε να βοηθήσει τους ανθρώπους να κάνουν τη δουλειά τους μαζί με την τεχνητή νοημοσύνη. Επεσήμανε, δε, ότι οι προχωρημένες σπουδές ή μια καλά αμειβόμενη θέση εργασίας, δεν αποτελούν άμυνα απέναντι στην τεχνητή νοημοσύνη
Εν ολίγοις, η αναζήτηση ρόλων σε δυναμικά, μεταβαλλόμενα περιβάλλοντα που περιλαμβάνουν απρόβλεπτες εργασίες, ίσως είναι καλός τρόπος για να αποτραπεί η απώλεια θέσεων εργασίας λόγω τεχνητής νοημοσύνης. Τουλάχιστον, για λίγο.
Με πληροφορίες από BBC
Διαβάστε επίσης:
J. Broz (IBM ) στη «Ν»: Πώς θα αλλάξει η κβαντική τεχνολογία τη ζωή μας